Του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Ο κ. Νίκος Κουτσιανάς λειτουργεί ως επιστήμονας. Οταν, για παράδειγμα, του έρθει μια καλή και πρωτοποριακή ιδέα στο μυαλό -κάτι όχι και τόσο σπάνιο- θα τηλεφωνήσει να τη μοιραστεί μαζί σου. Σε μια λογική δηλαδή αναφώνησης «εύρηκα» αναδεικνύεται σε σοσιαλιστή των σκέψεών του, τις οποίες προτού πατεντάρει τις συζητά με τους ανθρώπους. Ετσι έχει μάθει να λειτουργεί από τα χρόνια της Αριστεράς των μεγάλων συγκινήσεων και της συλλογικότητας και σήμερα, σε καιρούς πιο ατομικιστικούς, δεν αλλάζει.
Λειτουργώντας με την αγαπημένη του γυναίκα Νίκη την εταιρεία τους Apivita στον χώρο των καλλυντικών περισσότερο ως κολεκτίβα ιδεών παρά ως παραδοσιακή βιομηχανία, σήμερα οι γνωστοί επιχειρηματίες βρίσκονται σε μια ευχάριστη, κόντρα στον γενικό καιρό, θέση: να ανακοινώνουν διαρκώς καινούριες επενδύσεις.
Εκεί που η αγορά στενάζει, εκεί που χιλιάδες επιχειρήσεις χάνονται λόγω προβλημάτων υπέρτερων από αυτές, η Apivita ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες τη μετεγκατάστασή της σε καινούρια μονάδα, τη δημιουργία νέων σειρών, το άνοιγμα καινούριων αγορών στο εξωτερικό, αλλά και μια επένδυση που πολύ σύντομα θα παρουσιαστεί στο κέντρο της Αθήνας: έναν νέο πολυχώρο οικολογίας, πράσινων καλλυντικών και ζύμωσης για ένα άλλο στυλ επιχειρηματικότητας στο Κολωνάκι.
Δημιουργοί οι ίδιοι των ρευμάτων και όχι ακόλουθοι αυτών, ο Νίκος και η Νίκη Κουτσιανά για μία ακόμη φορά πάνε κόντρα στους μίζερους καιρούς. Και αυτό το κάνουν όχι χάρη σε κάποιες πολιτικές ή τραπεζικές πλάτες. Αντιθέτως, η παροχή ρευστότητας αποτελεί όπως για κάθε επιχείρηση και για τους ίδιους πρόβλημα. Ωστόσο, έχουν ένα «αναθεματισμένο», όπως ο ίδιος ο επιχειρηματίας μάς το χαρακτηρίζει, πείσμα για πρόοδο, για ξεπέρασμα των δυσκολιών. «Δεν βλέπουμε την κρίση στατικά.
Δυσκολίες υπάρχουν, όμως αν σηκώσουμε τα χέρια, τότε χάσαμε το παιχνίδι», μας λέει ο κ. Κουτσιανάς, ο οποίος λίγο μετά την έλευσή του από την Ουκρανία, όπου η εταιρεία του πραγματοποιεί ένα ακόμα επενδυτικό άλμα, σχεδιάζει ακαταπόνητος, ως συνήθως, το επόμενο βήμα του, που είναι τα εγκαίνια του καταστήματος στη Σόλωνος.
Φέτος η Apivita έχει γενέθλια και αυτό δεν είναι κάτι που οι δημιουργοί της, ένα ζευγάρι αντισυμβατικό που παντρεύτηκε μέσα σε ένα φαρμακείο και έκανε τη φύση επάγγελμα, μπορούν να ξεχάσουν. Είναι τα 40 χρόνια λειτουργίας μιας πρωτοποριακής επιχείρησης, μιας εταιρείας που μέσα στον ζόφο παλεύει.
Ποια είναι τα μυστικά αυτών των προσπαθειών; Το πρώτο αφορά στην εντατικοποίηση των εξαγωγών και την ανάπτυξη νέων σημείων πώλησης στο διεθνές δίκτυό τη. Σύντομα και προτού η κρίση ξεσπάσει σε όλο της το μέγεθος, η διοίκηση της Apivita κατανόησε πως η ελληνική αγορά είναι εξαιρετικά μικρή για τις επιδιώξεις της αλλά και για τη φύση των ειδών της.
Κάπως έτσι, το ζεύγος Κουτσιανά ξεκίνησε έναν αγώνα δρόμου για να επεκταθεί σε καινούριες αγορές, στόχος που, αν και σήμερα έχει κατακτηθεί, δεν έγινε δίχως κόπο, άγχος και μεγάλα έξοδα. Σήμερα τα προϊόντα της Apivita πωλούνται σε χιλιάδες φαρμακεία στην Ελλάδα, ενώ διεθνώς έχει παρουσία συνολικά σε 14 χώρες: Αυστραλία, Βέλγιο, Κύπρο, Χονγκ Κονγκ, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Ρουμανία, Ισπανία, Σουηδία, Κροατία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ. Ταυτόχρονα η διοίκηση της εταιρείας ανοίγεται σε νέες αγορές όπως η Ουκρανία, καθώς και σε άλλες ενδιαφέρουσες, τις οποίες προσωπικά πάντα επιθεωρεί ο κ. Κουτσιανάς.
«Τα προϊόντα μας είναι φτιαγμένα ακριβώς για το εξωτερικό. Εκεί δημιουργείται ένα κλίμα υπέρ της πράσινης επιχειρηματικότητας και γι’ αυτό τα δικά μας προϊόντα έχουν ρόλο και λόγο», τονίζει. Στις τέσσερις ηπείρους (Αμερική, Ασία, Ευρώπη και Αυστραλία) η Apivita διαθέτει τα προϊόντα της τόσο στην αγορά του φαρμακείου όσο και στο retail, με flagship stores, καταστήματα και παρουσία σε μεγάλα πολυτελή πολυκαταστήματα με shops in a shop, ενώ διαθέτει δύο θυγατρικές στην Ισπανία και τις ΗΠΑ. Ηδη λειτουργούν δέκα καταστήματα σε Χονγκ Κονγκ, εννέα στην Ιαπωνία και δύο στη Σιγκαπούρη, στην οποία η Apivita εισήλθε πρόσφατα. Μάλιστα από τον περασμένο Ιούνιο η εταιρεία αποτελεί ένα από τα brands που το «Marks & Spencer» επέλεξε να συνεργαστεί προκειμένου να δημιουργήσει ειδικό τμήμα με φυσικά καλλυντικά υψηλής ποιότητας.
Γενικότερα η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη αγορά, με τη διάθεση των προϊόντων της Apivita να γίνεται ήδη σε 50 καταστήματα, ενώ το 2013 θα γίνεται σε περισσότερα από 120. Η εταιρεία βέβαια προχωρά σε όλες αυτές τις επενδύσεις με ρευστό που διατίθεται από την τσέπη της. Και αυτό διότι μεγάλο παράπονο των Κουτσιανάδων είναι πως οι τράπεζες, λόγω της υφιστάμενης κατάστασής τους, δεν μπορούν να βοηθήσουν. «Δεν έχουμε άλλη επιλογή απ’ το να προχωρήσουμε μπροστά. Με κάθε τίμημα. Οι εξαγωγές σε μια μικρή αγορά όπως η Ελλάδα αλλά και εξαιτίας της κρίσης είναι μονόδρομος για εμάς», υπογραμμίζουν.
Ενα από τα πρώτα οικολογικά εργοστάσια στην Ελλάδα
Η δεύτερη σημαντική επένδυση της εταιρείας υπήρξε η μετεγκατάσταση των γραφείων της σε πρότυπο βιοκλιματικό κτίριο στο Μαρκόπουλο Αττικής, το οποίο βασίζεται σε τεχνολογία αιχμής σε θέματα ενέργειας και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αποτελώντας ένα από τα πρώτα οικολογικά βιοκλιματικά κτίρια παραγωγής στην Ελλάδα. Σε μια έκταση 7.000 τ.μ., ο σχεδιασμός του νέου εργοστασίου και των γραφείων εκφράζει και εφαρμόζει τις ίδιες αρχές και αξίες στις οποίες οικοδομήθηκε η Apivita.
«Το νέο εργοστάσιο και οι εγκαταστάσεις των γραφείων σχεδιάστηκαν σύμφωνα με τις αρχές της βιωσιμότητας ακολουθώντας την ιδέα των πράσινων κτιρίων, με στόχο την επίτευξη του μέγιστου βαθμού ενεργειακής αυτονομίας. Με προσεκτική επιλογή υλικών και πρόβλεψη για τη διαχείριση του νερού, χρήση γεωθερμικής ενέργειας και φωτοβολταϊκών, ειδικές μελέτες φωτισμού, αερισμού, προσανατολισμού και φυτεμένες ταράτσες, το νέο κτίριο της Apivita φιλοδοξεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς στη σύγχρονη αρχιτεκτονική», αναφέρει ο «πράσινος» κ. Κουτσιανάς, ένας επιχειρηματίας που διαρκώς ενδιαφέρεται για το μέλλον της οικολογίας και ποτέ δεν παύει να μελετά ακόμα και την ίδρυση ενός πράσινου ΣΕΒ για επιχειρήσεις του είδους του. Οχι όμως για να κάνει ένα νέο συνδικαλιστικό μαγαζάκι, αλλά κυρίαρχα για να επικοινωνήσει τις νέες τεχνολογίες και να μπολιάσει μια καινούρια οπτική στο επιχειρείν.
Τα καλά νέα όμως για την Apivita δεν σταματούν εδώ, καθώς έως το τέλος του 2013 πρόκειται να εγκαινιαστεί το νέο πολυκέντρο Apivita στην οδό Σόλωνος 6, στο Κολωνάκι, δημιουργώντας το πρώτο ολοκληρωμένο σημείο προσωπικής φροντίδας και περιποίησης σε έκταση 650 τ.μ. Με τα εγκαίνια αυτού του χώρου η οικογένεια Κουτσιανά θα επισφραγίσει 40 χρόνια δημιουργίας και πορείας στην επιχειρηματικότητα, «με τον δικό της τρόπο», όπως θα έλεγε και το γνωστό τραγούδι του Φρανκ Σινάτρα.
Το «μαγαζί», όπως το αναφέρει ο κ. Κουτσιανάς, θα έχει στόχο του να εξελιχθεί σε έναν πολυχώρο οικολογίας και έκφρασης, ακόμα και μιας πολιτικής και κοινωνικής ανησυχίας για το περιβάλλον. Θα φιλοξενεί, εκτός των προϊόντων της επιχείρησης, μέχρι και οικολογικά βιβλία, ενώ τα πάντα θα διαπνέονται από πράσινη φιλοσοφία, ακόμα και τα ποτά που κάποιοι θα πίνουν. Υστερα από όλα αυτά, λοιπόν, δεν λείπουν ούτε οι σκέψεις για εισαγωγή των μετοχών της εταιρείας στο Χρηματιστήριο, μόλις τα πράγματα θα επιτρέψουν κάτι τέτοιο. Και αυτό διότι η οικογένεια Κουτσιανά γνωρίζει πως δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης των οραμάτων της σε μια Ελλάδα όπου το τραπεζικό σύστημα είναι βαριά χτυπημένο.
Apivita: Η ζωή της μέλισσας
Apivita επικρατεί ένας αέρας ανατροπής και αλλαγής. Ηδη στην επιχείρηση έχει εισέλθει και η κόρη της Νίκης και του Νίκου Κουτσιανά, η οποία μαζί με πρωτοποριακά σε σκέψη στελέχη επιμένει «πράσινα και οικολογικά». Το όνομα Apivita σημαίνει «η ζωή της μέλισσας» και προέρχεται από τις λατινικές λέξεις apix (μέλισσα) και vita (ζωή), ενώ το λογότυπό της είναι εμπνευσμένο από τις Μέλισσες των Μαλίων, ένα σπάνιο μινωικό κόσμημα του 18ου-17ου αιώνα π.Χ. Οι δύο μέλισσες μαζί σχηματίζουν μια ένωση που συμβολίζει τη γονιμότητα και την αρμονία. Μάλιστα, αυτές περικλείονται από έναν ανοιχτό κύκλο που αναπαριστά τη λύρα του Απόλλωνα, που συμβολίζει την αφοσίωση, την αειφόρο ανάπτυξη και την πίστη στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Η Apivita σήμερα απασχολεί περίπου 150 άτομα και μέχρι τέλος του χρόνου οι εργαζόμενοι αναμένεται να ανέλθουν στους 200, με την κάλυψη των αναγκών λειτουργίας του νέου εργοστασίου στο Μαρκόπουλο Αττικής. Από την επιχειρηματική δραστηριότητά της στην Ελλάδα ο κύκλος εργασιών της ανήλθε σε 28,5 εκατ. ευρώ το 2012, ενώ η θυγατρική της στην Ισπανία, από 1,8 εκατ. ευρώ πωλήσεις, έφτασε στα 3,35 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Οι εξαγωγές της εταιρείας, εκτός από αυτές της Ισπανίας και των ΗΠΑ, από 2,7 εκατ. ευρώ έφτασαν τα 5,3 εκατ. ευρώ το 2012. Παιδιά της Μεταπολίτευσης, ο Νίκος και η Νίκη Κουτσιανά δεν αλλοιώθηκαν από τη λαίλαπα του λαϊκισμού και του κομματισμού και από το 1979 κάνουν πράξη τις ιδέες τους. Το ζεύγος των φαρμακοποιών γνωρίστηκε σε ένα συνοικιακό φαρμακείο της Αθήνας το 1972, όπου ανακάλυψε το κοινό του πάθος για τη φύση. Μάλιστα στο φαρμακείο όπου και γνωρίστηκαν παντρεύτηκαν, δημιουργώντας μαζί τα πρώτα τους φυσικά καλλυντικά από προϊόντα της μέλισσας και τα ελληνικά βότανα.
Το 1979 γεννήθηκε η Apivita, η πρώτη εταιρεία φυσικών καλλυντικών στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, 34 χρόνια μετά, τα προϊόντα Apivita πωλούνται σε χιλιάδες φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα και σε πολλές χώρες παγκοσμίως. Σταρ του Χόλιγουντ χρησιμοποιούν τα προϊόντα τους, τα οποία ως πρώτη ύλη έχουν τα εκχυλίσματα βοτάνων και αυτό διότι επιθυμία των δύο ήταν να αξιοποιήσουν τα βότανα και τα μελισσοκομικά προϊόντα της Ελλάδας με σκοπό την ολιστική αντιμετώπιση της υγείας και της ομορφιάς όπως δίδασκε ο Ιπποκράτης.
Μάλιστα η εταιρεία σε συνεργασία με Ελληνες μελισσοκόμους ίδρυσε μια μελισσοκομική μονάδα 2.000 μελισσιών, που αποτελεί πρότυπο για τον κλάδο της ελληνικής μελισσοκομίας. Ο κ. Κουτσιανάς, δε, είναι υπέρμαχος και πρωτοπόρος της ιδέας ανάπτυξης του αγροτουρισμού και της πράσινης ανάπτυξης στην Ελλάδα. Κάποιοι μάλιστα έφτασαν στο σημείο να συνδέσουν πολλές από τις προτάσεις του κ. Γιώργου Παπανδρέου μαζί του, αν και ο ίδιος, παρά την άριστη σχέση του με την οικογένεια του τέως πρωθυπουργού, σε πολλά σημεία διαφωνούσε με τις λογικές και τις πρακτικές του.
Η Apivita σήμερα είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα στον χώρο των φυτικών καλλυντικών που διεξάγει εσωτερικά την επιστημονική και την αναπτυξιακή της έρευνα. Ως αποτέλεσμα αυτού, έχει αναπτύξει περισσότερες από 5.000 φόρμουλες τα τελευταία 34 χρόνια. Σήμερα τα καλλυντικά APIVITA κατέχουν στην Ελλάδα ηγετική θέση σε περισσότερα από 5.000 φαρμακεία, σε μεγάλα ξενοδοχεία και σπα της χώρας.