Της Μαριάννας Τζάννε
Τα νομικά εργαλεία για να ξεκαθαρίσει την τεράστια ακίνητη περιουσία της εξαντλεί η Ελλαδική Εκκλησία, επιταχύνοντας τον βηματισμό για την αξιοποίηση χιλιάδων στρεμμάτων γης που διεκδικεί, αλλά και ακινήτων σε όλη την Ελλάδα. Η Εκκλησία και το Δημόσιο, αλλά και οι στρατηγικές επενδύσεις, έχουν στα χέρια τους ένα νέο ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο, τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων (ή Ιδιωτικών) Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ), μέσω των οποίων αποκτούν τη δυνατότητα για κατά παραγγελία επενδύσεις με ειδικούς όρους δόμησης και χρήσεις γης. Στο πλαίσιο αυτό οι ιεροί πατέρες δεν διστάζουν να στραφούν κατά του Ελληνικού Δημοσίου, «ανασταίνοντας» υποθέσεις γης με περίπλοκο νομικό καθεστώς. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι μια έκταση 2.500 στρεμμάτων στο Σχιστό, όπου η Εκκλησία, τις προηγούμενες ημέρες, κατέθεσε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας διεκδικώντας αποζημίωση 100 εκατ. ευρώ για τη δέσμευση της περιουσίας της και άρση κηρυγμένων αναδασώσεων για περίπου 150 στρέμματα. Η υπόθεση δεν είναι καινούρια, καθώς το μπλόκο στην επίμαχη έκταση έβαλε παλιότερη απόφαση της Πολιτείας, θέτοντας ένα αυστηρό δίχτυ προστασίας στο όρος Αιγάλεω. Η έκταση της Εκκλησίας έχει ενταχθεί από το 1999 στη Ζώνη Α’, η οποία καταλαμβάνει το 70% του όρους Αιγάλεω και χαρακτηρίζεται περιοχή απολύτου προστασίας, επιτρέποντας μόνο την αναψυχή και ήπιες δραστηριότητες. Γιατί επομένως αποφάσισε σήμερα να τη διεκδικήσει;
Οπως σημειώνουν καλά ενημερωμένες πηγές, ο λόγος που έχει περάσει στην αντεπίθεση είναι διπλός: το τελευταίο διάστημα στους κόλπους της υπάρχει μεγάλος σκεπτικισμός για τη βαριά φορολόγηση των ακινήτων, γεγονός που δημιουργεί μεγάλες ταμειακές πιέσεις προκειμένου να εξευρεθούν οι ανάλογοι πόροι. Το γεγονός ότι η Εκκλησία έχει πολλά ακίνητα αμίσθωτα ενισχύει τα προβλήματα.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι θέλει να ξεκαθαρίσει το ακίνητο προκειμένου να μισθώσει περί τα 800 στρέμματα στους δήμους Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Περάματος με σκοπό να κατασκευαστεί μια πρότυπη μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων. Πρόκειται για μια περιοχή όπου εξυφαίνονται κυβερνητικά σχέδια και για άλλες επενδύσεις και που στο ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας εμφανίζεται ως ένας νέος πόλος ανάπτυξης λόγω της γειτνίασης με το λιμάνι του Πειραιά. Ο ορεινός όγκος Αιγάλεω βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του Λεκανοπεδίου και αποτελεί τη φυσική κατάληξη της Πάρνηθας στον Σαρωνικό. Η ζώνη προστασίας εκτείνεται σε 54.000 στρέμματα και βρίσκεται στα διοικητικά όρια 12 δήμων.
Τον περασμένο Μάιο η Εκκλησία, με επιστολή της προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος, Οικονομικών και τον Περιφερειάρχη Αττικής, ζητούσε να αποζημιωθεί λόγω των περιορισμών και απαγορεύσεων που υφίσταται η ιδιοκτησία της. Επιπλέον ζητούσε άρση πράξεων αναδάσωσης του 2002 και του 2006, μολονότι ανάλογη προσφυγή της στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο για την ίδια περιοχή κατέπεσε πριν από τρία χρόνια με αίτημα την ακύρωση αναδάσωσης για 3.500 στρέμματα στη θέση Λακκώματα Σχιστού. Οπως αναφέρεται στην προσφυγή, ο καθορισμός της αποζημίωσης είναι συνάρτηση του απόλυτου χαρακτήρα του περιορισμού, αλλά και των συνήθων χρήσεων της περιοχής που έχει οικιστικά, βιομηχανικά και βιοτεχνικά χαρακτηριστικά. Καθώς η διοίκηση απέφυγε να απαντήσει στην «πρόσκληση», η Εκκλησία αποφάσισε να στραφεί εναντίον της, προσβάλλοντας «την τεκμαιρόμενη λόγω απράκτου παρόδου τριμήνου προθεσμία άρνηση της διοίκησης να ικανοποιήσει την αίτηση αποζημίωσης». Οπως σημειώνεται στην αίτηση ακυρώσεως, η ιδιοκτησία έχει απολέσει κάθε δυνατότητα χρήσης, ενώ «η οικονομική αξία της έχει εκμηδενιστεί μετά την έναρξη ισχύος του νόμου, αφού ουδείς θα αγόραζε, όπως είναι προφανές, μια έκταση που διέπεται από τόσο δραστικούς περιορισμούς και απαγορεύσεις».