Ο Eλληνας επιστήμονας Αναστάσιος Τσώνης, o οποίος διαπρέπει στις ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι ο πλανήτης όχι μόνο δεν υπερθερμαίνεται, αλλά από το 2000 παρουσιάζει σταθερή θερμοκρασία, ενώ αυξάνεται και ο όγκος των πάγων

Συνέντευξη στον Μηνά Τσαμόπουλο

Τζίρος δισεκατομμυρίων έχει στηθεί τις τελευταίες δεκαετίες με θέμα την υπερθέρμανση του πλανήτη και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να μη λιώσουν οι πάγοι και πλημμυρίσουν χώρες ολόκληρες. Μέχρι και Χρηματιστήριο Ρύπων δημιουργήθηκε, τα κράτη παίρνουν αυστηρά μέτρα για τον περιορισμό της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, ενώ δαπανώνται τεράστια ποσά για τη χρηματοδότηση ερευνών σε όλο τον κόσμο προς αυτή την κατεύθυνση.Tα λεγόμενα «green dollars» που ξοδεύονται είναι αμύθητα. Κι όμως, τα φαινόμενα μπορεί να απατούν, αφού Ελληνας διακεκριμένος επιστήμονας ο οποίος διαπρέπει στις ΗΠΑ ήρθε να ταράξει τα νερά και να φέρει τα πάνω κάτω, καθώς επισημαίνει ότι τα τελευταία 130 χρόνια η θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί μόλις κατά 0,7% βαθμούς Κελσίου!

Ο πλανήτης όχι μόνο δεν υπερθερμαίνεται, αλλά από το 2000 παρουσιάζει σταθερή θερμοκρασία, ενώ ο όγκος των πάγων αυξάνεται, σύμφωνα με τις μελέτες της επιστημονικής ομάδας του καθηγητή κ. Αναστάσιου Τσώνη,  ο οποίος διδάσκει στο Τμήμα Μαθηματικών και Ατμοσφαιρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Γουισκόνσιν του Μιλγουόκι. Τα φώτα των παγκοσμίων ΜΜΕ έχουν πέσει πάνω του, ενώ μεγάλο είναι το ενδιαφέρον κυβερνήσεων διαφόρων κρατών. Ειδικές επιτροπές κοινοβουλίων έχουν επίσης ζητήσει τις μελέτες του προκειμένου να επανεξετάσουν τη χάραξη της πολιτικής τους πάνω σε περιβαλλοντικά θέματα. Τον συναντήσαμε στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ελλάδα, όπου ήρθε για να κάνει επιστημονικές διαλέξεις.

«Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε, τα τελευταία 130 χρόνια η θερμοκρασία του πλανήτη αυξήθηκε κατά 0,7 βαθμούς Κελσίου. Δεν πρόκειται για μια φοβερή κλιματική αλλαγή», είναι τα πρώτα του λόγια. «Από το σημείο αυτό αρχίζει να σηκώνεται το πέπλο μυστηρίου που καλύπτει το συγκεκριμένο θέμα», επισημαίνει ο κ. Τσώνης και συνεχίζει: «Η άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος έχει προκαλέσει αυτή την αύξηση της θερμοκρασίας. Υπάρχουν χρονικές περίοδοι όπου ο πλανήτης ψυχόταν – και συγκεκριμένα από το 1940 μέχρι το 1975. Ακολούθησε μία περίοδος θέρμανσης – τις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Ηταν η εποχή που σήμανε συναγερμός και άρχισαν οι έρευνες και οι προβλέψεις για το δυσοίωνο μέλλον. Με τα τότε δεδομένα κάποιοι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η άνοδος της θερμοκρασίας θα συνεχιστεί. Ομως το 2000 η θερμοκρασία ισορρόπησε. Αυτό δεν το είχε προβλέψει κανένας». Ο Ελληνας επιστήμονας είναι καταιγιστικός: «Τα κλιματικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται κάνουν προβλέψεις για τα επόμενα 100-200 χρόνια. Κανείς δεν τολμά να κάνει βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη γιατί πολύ απλά δεν το διακινδυνεύει πια. Και όσοι το επιχείρησαν έπεσαν έξω. Εκανα θέμα γιατί το κάνουν αυτό και δεν κάνουν πρόβλεψη για τα επόμενα 10 χρόνια».

Η μεθοδολογία
Ο δρ. Αναστάσιος Τσώνης στη συνέχεια αναφέρθηκε στο μοντέλο που χρησιμοποίησε η ομάδα του για να κάνει τις δικές του μελέτες: «Η φιλοσοφία μας είναι ότι αν θέλεις προβλέψεις για σημαντικές αλλαγές στην υγεία σου, δεν σε ενδιαφέρει να κοιτάξεις ξεχωριστά το κάθε κύτταρο στο σώμα, αλλά να εξετάσεις τα βασικά όργανα. Ετσι, αντί να κοιτάξουμε τι γίνεται σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο, πήραμε τα δεσπόζοντα κλιματικά σήματα που στέλνουν οι ωκεανοί, όπως, για παράδειγμα, το φαινόμενο “Ελ Νίνιο”, και τα μελετήσαμε όλα μαζί προσπαθώντας να διαπιστώσουμε πώς το ένα επηρεάζει το άλλο και όλα μαζί το περιβάλλον. Αν μελετήσεις το καθένα ξεχωριστά, καταλήγεις σε λάθος συμπεράσματα. Αλλά όλα μαζί παρουσιάζουν μια ενδιαφέρουσα εικόνα. Πρόκειται για τη θεωρία του συγχρονισμένου χάους. Για παράδειγμα, έχουμε τέσσερις αθλήτριες της συγχρονισμένης κολύμβησης. Αν κάνουν το πρόγραμμά τους χωρίς να κρατάει η μία την άλλη από το χέρι, δεν θα χαλάσει ο συγχρονισμός. Αν όμως πιαστούν με τα χέρια, θα χαλάσει. Αυτό είδαμε να συμβαίνει με τα λεγόμενα ωκεανικά σήματα. Είναι ένας μαθηματικός τρόπος. Υπάρχουν πολλά σημαντικά σήματα από τα καιρικά φαινόμενα μεγάλης έκτασης. Οταν αυτά φτάσουν στη φάση να επηρεάζουν το ένα το άλλο, τότε καταστρέφεται ο συγχρονισμός και υπάρχουν κλιματικές αλλαγές, οι οποίες όμως είναι περιστασιακές Η αλλαγή γίνεται κάθε 30-40 χρόνια».
Το «σωκρατικό» ερώτημα του καθηγητή είναι το εξής: «Αν ο άνθρωπος είχε παρέμβαση στις κλιματολογικές αλλαγές που οδηγούν σε υπερθέρμανση, τότε γιατί από το 1940 μέχρι το 1970 ο πλανήτης ψυχόταν;». Ο ίδιος δίνει και την εξήγηση: «Υπάρχουν διακυμάνσεις και δεν τις καταλαβαίνουμε ακόμα. Πολλές από αυτές τις διακυμάνσεις είναι φυσικές (natural), και αυτές τις έχουμε εξηγήσει μαθηματικά. Αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν κάνουμε προβλέψεις για την αύξηση της θερμοκρασίας και τα επακόλουθά της. Το διοξείδιο του άνθρακα συνεχίζει να αυξάνει όμως η θερμοκρασία δεν αυξάνει», και συνεχίζει: «Εμείς πιστεύουμε ότι κάπου στη μέση είναι η πραγματικότητα. Ο άνθρωπος πάντα έχει επιρροή στο κλίμα: όταν κόβει δένδρα σε τροπικά δάση της Αμερικής και της ΝΑ Ασίας, όταν οδηγεί αυτοκίνητα και έχει βιομηχανίες. Κανείς όμως δεν ξέρει σε ποιο ποσοστό. Σύμφωνα με τις δικές μας επιστημονικές εικασίες, λιγότερο από το 30%. Κατά κάποιον τρόπο αυτό είναι μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης. Θέλαμε να αναπτύξουμε την τεχνολογία και τη βιομηχανία, αλλά δεν ήταν τέλεια από την αρχή. Υπάρχουν πράγματα που θα πρέπει να περιμένουμε για να τα μάθουμε. Οι ωκεανοί καλύπτουν το 70% της επιφάνειας του πλανήτη και έχουν μεγαλύτερη επιρροή στο κλίμα απ’ ό,τι η ηπειρωτική χώρα. Υπάρχουν θαλάσσια ρεύματα που παίρνουν ίσως και αιώνες να κάνουν την ανακύκλωσή τους. Οι ωκεανοί απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Κανείς δεν ξέρει όμως με πόση ακρίβεια. Δεν υπάρχουν μετρήσεις αρκετές και γι’ αυτό δεν καταλαβαίνουμε τη φυσική και μαθηματική λειτουργία της ατμόσφαιρας», λέει ο κ. Τσώνης και συμπληρώνει: «Αν ξέραμε το κλίμα, θα μπορούσαμε να κάνουμε τέλειες προβλέψεις και σε βάθος χρόνου. Ομως δεν μπορούμε και γι’ αυτό πέφτουμε έξω στις προβλέψεις. Και αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ατέλειες. Η προγνωστικότητα του καιρού είναι 14 μέρες. Δεν μπορούμε να τον προβλέψουμε σε βάθος χρόνου περισσότερο από δύο εβδομάδες. Φυσικά ο καιρός και το κλίμα δεν είναι το ίδιο, όμως το θέμα είναι ότι και τα δύο παραμένουν απρόβλεπτα για μαθηματικούς και φυσικούς λόγους».
Οταν επισημάναμε στον δρα Τσώνη ότι ίσως βρεθούν κάποιοι που θα υποστηρίξουν ότι οι θεωρίες του βολεύουν τις βιομηχανίες που για να περιορίσουν την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα δαπανούν τεράστια ποσά μας είπε: «Δεν έχω πάρει ούτε ένα δολάριο από εταιρείες. Τα χρήματα που παίρνουμε για τις μελέτες είναι από την αμερικανική κυβέρνηση. Τελεία και παύλα. Εξάλλου όσα σας είπα είναι δεδομένα και όχι εικασίες», ενώ τόνισε: «Τσακώνονται οι επιστήμονες γιατί υπάρχουν πράγματα που δεν εξηγούνται. Πολλές κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων και η αμερικανική, απαίτησαν από το Intergovernmental Panel on Climate Change, επιτροπή η οποία αποτελείται από επιστήμονες που τροφοδοτούν με προβλέψεις και συμβουλές αυτούς που χαράζουν πολιτική για θέματα περιβαλλοντικά, να δώσει εξηγήσεις γιατί δεν προέβλεψε τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας από το 2000 και μετά. Οι κυβερνήσεις έχουν πρόβλημα γιατί δίνουν εντολές να περιοριστούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κι αυτό κοστίζει δισεκατομμύρια. Η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα είχε πρόβλημα να περιοριστούν οι εκπομπές του διοξειδίου άνθρακα, αλλά θα πρέπει να έχουν αποδείξεις από τους επιστήμονες – και δεν συμφωνούν όλοι μεταξύ τους».

Ψυχραίνει το κλίμα
Ο δρ Τσώνης ξεκαθαρίζει ότι «οι κλιματικές διακυμάνσεις έχουν περιοδικότητα 60 χρόνια, από 30 χρόνια η κάθε τάση θέρμανσης και ψύχρανσης. Αφού το 2000 έγινε αλλαγή και δεν υπάρχει υπερθέρμανση θα έχουμε ψύχρανση τουλάχιστον για τα επόμενα 15 χρόνια». Ο δρ Τσώνης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ελευσίνα. Σπούδασε Φυσική στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια πήγε στο καλύτερο πανεπιστήμιο του Καναδά, στο ΜcGill του Μόντρεαλ, όπου έκανε το μάστερ και το διδακτορικό του. Εργάστηκε για την καναδική κυβέρνηση για τρία χρόνια. Στις ΗΠΑ πήγε το 1985 και έκτοτε ζει μόνιμα εκεί. Εχει κάνει 120 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και έχει γράψει επτά βιβλία. Εχει έναν δίδυμο αδελφό, ο οποίος ζει και αυτός στις ΗΠΑ και είναι βιολόγος.

Οι τρεις προβλέψεις  που διαψεύστηκαν

«Στην Αμερική έχουμε μια έκφραση του μπέιζμπολ: «Τρία ανεπιτυχή χτυπήματα και έξω. Three strikes and you are out». Αυτό έχει συμβεί με τις επιστημονικές προβλέψεις», επισημαίνει ο κ. Τσώνης

■ ΟΙ ΤΥΦΩΝΕΣ
Μετά τον τυφώνα που χτύπησε και κατέστρεψε ένα μεγάλο μέρος της Νέας Ορλεάνης έβγαιναν και έλεγαν ότι εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα έχουμε πιο ισχυρούς και συχνούς τυφώνες μετά το 2005. Ομως την αμέσως επόμενη χρονιά, το 2006, είχαμε τους λιγότερους τυφώνες στην ιστορία της Αμερικής και φέτος δεν είχαμε σχεδόν κανέναν.

■ ΟΙ ΠΑΓΟΙ
Είχε προβλεφθεί ότι το 2013 θα είχαν λιώσει οι πάγοι στην Αρκτική. Αντιθέτως, αυξήθηκε ο όγκος τους. Ο πάγος από πέρυσι έχει αυξηθεί κατά 60%. Σκεφτείτε ότι τα πλοία που διασχίζουν την Αρκτική, το Βόρειο Πέρασμα μέσα από τους πάγους, φέτος είχαν προβλήματα. Πολλά από αυτά κόλλησαν ακριβώς επειδή αυξήθηκε η ποσότητα του πάγου.

■ Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Δεν είχαν προβλέψει ότι θα σταματήσει η άνοδος της θερμοκρασίας από το 2000 και μετά.