To βραβευμένο αρχιτεκτονικό γραφείο Etsi Architects, με έδρα την Καρδαμύλη, παρουσιάζει για πρώτη φορά το καινούργιο της έργο “AS Ηouse” στην Μαντίνεια, ένα παράδειγμα ουσίας και απλότητας.
Το AS House στη Μαντίνεια αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της φιλοσοφίας των Etsi architects: μια αρχιτεκτονική που σέβεται τον τόπο, συνομιλεί με το τοπίο και εστιάζει όχι στον εντυπωσιασμό αλλά στην ουσία της καθημερινής ζωής. Η σύλληψη ξεκίνησε από μια ανάγκη απλή αλλά θεμελιώδη, να οργανωθεί η καθημερινότητα με σαφήνεια, ρυθμό και ηρεμία. Από αυτή την πρόθεση γεννήθηκε μια κάτοψη σε σχήμα σταυρού, όχι ως σύμβολο αλλά ως λειτουργικό διάγραμμα που διανέμει τους χώρους με καθαρότητα: από τη μια πλευρά οι κοινόχρηστοι χώροι της ημέρας, από την άλλη οι πιο ιδιωτικοί χώροι ύπνου και δουλειάς. Στον πυρήνα του σπιτιού σχηματίζεται ένας κεντρικός χώρος σύγκλισης, σχεδόν σαν ένα μικρό ιδιωτικό παρεκκλήσι, που δίνει ρυθμό στην καθημερινότητα και παράλληλα ανοίγει κάθε κατεύθυνση προς το τοπίο.
To τοπίο ως πρωταγωνιστής
Η τοποθεσία του σπιτιού υπαγόρευσε πολλές από τις αρχιτεκτονικές επιλογές. Χτισμένο μέσα σε έναν ελαιώνα που κατηφορίζει προς τον Μεσσηνιακό κόλπο, το AS House αναδεικνύει τις ποιότητες του τόπου αντί να τις παρακάμπτει. Από κάθε άξονα της κάτοψης, το βλέμμα συναντά έναν διαφορετικό ορίζοντα: άλλοτε τη θάλασσα, άλλοτε τα βουνά, άλλοτε ένα μοναχικό ελαιόδεντρο. Το τοπίο δεν αποτελεί εδώ απλό φόντο, αλλά κυριαρχεί. Η αρχιτεκτονική λειτουργεί ως μεσολαβητής ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση, ανάμεσα στη ζωή μέσα και έξω από το κέλυφος.
Η πρόκληση του οικοπέδου ήταν μεγάλη: εκτεθειμένο, χωρίς φυσικά όρια ή προστασία, απαιτούσε μια αρχιτεκτονική στιβαρή και γειωμένη, ικανή να αντισταθεί στους ανέμους και το έντονο φως, χωρίς όμως να κλείνεται στον εαυτό της. Η λεπτομέρεια στα κουφώματα, οι μεταβάσεις από τον εσωτερικό στον εξωτερικό χώρο και η διαχείριση του φυσικού φωτός αποτέλεσαν κρίσιμα σημεία σχεδιασμού. Οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής υπήρξαν οδηγός: η πέτρα εξασφαλίζει θερμική μάζα και δροσιά, οι λευκές εσωτερικές επιφάνειες αντανακλούν το φως, τα σταυροειδή ανοίγματα ενισχύουν τον φυσικό αερισμό, ενώ οι ημιυπαίθριοι χώροι και η στεγασμένη αυλή δημιουργούν σκιές και επεκτείνουν τη ζωή προς τα έξω.
Το φυσικό περιβάλλον υπαγόρευε εγκράτεια. Στη νότια Ελλάδα, η πολυτέλεια δεν βρίσκεται στην υπερβολή, αλλά στην καθαρότητα και την άμεση επαφή με τα ουσιώδη. Το ζευγάρι που κατοικεί το σπίτι -έπειτα από χρόνια στη Γερμανία- επέστρεψε στην Ελλάδα με στόχο να ξαναριζώσει, να αναζητήσει έναν πιο γειωμένο τρόπο ζωής. Η συμβολή τους στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου υπήρξε καθοριστική: προτίμησαν έναν άνυδρο μεσογειακό κήπο με αρωματικά βότανα, φραγκοσυκιές και φυτά της τοπικής χλωρίδας, τον οποίο καλλιεργούν και φροντίζουν οι ίδιοι, μετατρέποντας την ενασχόληση με τη γη σε καθημερινή πράξη επαφής με τον τόπο.
Σε αυτήν την προσέγγιση διαφαίνεται ξεκάθαρα η ταυτότητα των Etsi architects, ενός γραφείου που έχει την έδρα του στην Καρδαμύλη. Η Καρδαμύλη, με την έντονη μανιάτικη παράδοση, τα πέτρινα πυργόσπιτα και το αμείλικτο φως του Νότου, αποτελεί για το γραφείο όχι μόνο γεωγραφικό σημείο αλλά πηγή διαρκούς έμπνευσης. Εκεί, όπου η ιστορία και η φύση συνυπάρχουν σε μια ισχυρή ισορροπία, οι Etsi architects αντλούν διδάγματα για μια αρχιτεκτονική που δεν προσπαθεί να επιβληθεί, αλλά να συνομιλήσει.
Το AS House εντάσσεται σε αυτή τη λογική συνέχειας. Όπως η Καρδαμύλη διδάσκει απλότητα και εγκράτεια μέσα από τις πέτρινες κατασκευές της, έτσι και το σπίτι στη Μαντίνεια μεταφέρει αυτή την εμπειρία σε ένα σύγχρονο πλαίσιο. Δεν αποτελεί ένα αυτόνομο αντικείμενο αλλά έναν ζωντανό οργανισμό, σε διάλογο με το περιβάλλον και τους ανθρώπους που το κατοικούν. Στο βάθος, αφηγείται μια ιστορία επιστροφής -στην Ελλάδα, στη φύση, σε έναν τρόπο ζωής πιο ουσιαστικό και πιο ανθρώπινο.
Έτσι, το AS House δεν είναι απλώς ένα αρχιτεκτονικό έργο, αλλά ένα κομμάτι της ίδιας αφήγησης που το γραφείο Etsi architects υφαίνει στην Καρδαμύλη: μια αφήγηση για το πώς η αρχιτεκτονική μπορεί να γίνει γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, το τοπίο και τον άνθρωπο, τη μανιάτικη δωρικότητα των Εtsi architects και το αρκαδικό τοπίο της Μαντίνειας.
Φωτογραφίες: Mia Dorier / Mirto Iatropoulou
www.etsi.design