Η μακρά ιστορία της χώρας στις φυσικές καταστροφές γέννησε μια νέα αγορά, όπου το design συναντά την πρακτικότητα της επιβίωσης.
Η Ταϊβάν είναι μια χώρα που έχει μάθει να ζει εδώ και δεκαετίες υπό τον ρυθμό των φυσικών καταστροφών και των γεωπολιτικών εντάσεων. Οι σεισμοί είναι καθημερινότητα, οι τυφώνες επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο και το τεταμένο κλίμα με την Κίνα ποτέ δεν ηρεμεί πραγματικά. Το περίεργο ωστόσο είναι, ότι μέσα σε αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας, που θα περίμενε κανείς να έχει οδηγήσει σε παραίτηση, οι άνθρωποι στην Ταϊβάν έχουν δημιουργήσει μια ξεχωριστή κουλτούρα ετοιμότητας που εξελίσσεται παράλληλα με την πλούσια πολιτισμική ταυτότητα του νησιού.
Τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς η σεισμική δραστηριότητα εντείνεται, τα καιρικά φαινόμενα γίνονται πιο ακραία και οι πολιτικές πιέσεις αυξάνονται, οι Ταϊβανέζοι στρέφονται πιο αποφασιστικά στην προετοιμασία για το απρόβλεπτο -με έναν τρόπο που υπηρετεί το στυλ και την μοναδική αισθητική τους. Μέσα σε αυτό το κλίμα λοιπόν, μια νέα αγορά φαίνεται να ανθίζει. Πρόκειται για καλοσχεδιασμένα, λειτουργικά και συχνά χαριτωμένα «catastrophe kits» (κουτιά με εξοπλισμό για περιπτώσεις καταστροφών και έκτακτων αναγκών) , που μετατρέπουν τη δύσκολη έννοια της έκτακτης ανάγκης σε κάτι πιο προσιτό. Εταιρείες όπως η SafeTaiwan αξιοποιούν την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση και παρουσιάζουν προϊόντα που ισορροπούν ανάμεσα στη χρηστικότητα και την αισθητική -από μινιμαλιστικά σακίδια διαφυγής μέχρι εξειδικευμένα kit για κατοικίδια. H προσέγγιση αυτή φαίνεται να γιγαντώνεται, θυμίζοντάς μας πως το στυλ και η δημιουργικότητα δεν σταματούν ποτέ, ακόμα και όταν βρισκόμαστε μπροστά σε φυσική καταστροφή.
Η παράδοση της ετοιμότητας συναντά ένα νέο κύμα ανησυχίας
Η κυβέρνηση της Ταϊβάν εδώ και χρόνια ενθαρρύνει τα νοικοκυριά να είναι έτοιμα για έκτακτες καταστάσεις. Η γεωγραφία το επιβάλλει: το νησί βρίσκεται στον Ειρηνικό Δακτύλιο της Φωτιάς και ταλανίζεται συχνά από σεισμούς. Η ανταπόκριση του κοινού, ωστόσο, δεν ήταν πάντα σταθερή. Κάποιοι πολίτες προμηθεύονταν βασικά είδη, ενώ άλλοι αδιαφορούσαν.
Το 2023 και το 2024, όμως, μια σειρά γεγονότων άλλαξε την κοινωνική αντίληψη. Αρκούσαν δύο ισχυροί σεισμοί στα ανατολικά, τυφώνες που επέστρεψαν με δύναμη παρά τα χρόνια ύφεσης και μια κλιμάκωση των στρατιωτικών κινήσεων του Πεκίνου γύρω από το νησί. Κάπως έτσι, η συλλογική διάθεση μετακινήθηκε όχι προς τον πανικό αλλά στον ρεαλισμό και το να είναι κανείς προετοιμασμένος για οποιαδήποτε καταστροφή μπορεί να επέλθει, άρχισε να μοιάζει απολύτως φυσιολογική.
Η SafeTaiwan και τα κομψά σακίδια
Μέσα σε αυτή την κοινωνική μετατόπιση, η ιδιωτική αγορά αντέδρασε ακαριαία. Από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι μάλιστα η SafeTaiwan, ένα νεοφυές εγχείρημα που λάνσαρε πέρυσι τα πρώτα του «go-bags». Τα προϊόντα της δεν θυμίζουν καθόλου τον ογκώδη στρατιωτικό εξοπλισμό που κυριαρχεί σε άλλα κράτη, με το βασικό της σετ να είναι ένα αδιάβροχο, μίνιμαλ σακίδιο πλάτης, το οποίο μοιάζει περισσότερο με τσάντα που θα κρατούσε κανείς στην καθημερινότητά του. Το εσωτερικό του βέβαια, καλύπτει κάθε πρακτική ανάγκη: θερμικές κουβέρτες, γάντια, φυσιολογικό ορό, γάζες, σφυρίχτρα, αντισηπτικά μαντηλάκια, φακό LED και βασικές προμήθειες τροφίμων. Όλα τακτοποιημένα με σχολαστική ακρίβεια, σε προσεγμένη χρωματική παλέτα με γήινους, απαλούς τόνους -χαρακτηριστικά της ταϊβανέζικης αισθητικής.
Το kit για κατοικίδια
Αν και το best-seller παραμένει το κλασικό σετ ενηλίκων, το προϊόν που έχει κλέψει τις εντυπώσεις είναι το νέο kit για κατοικίδια. Mε μια πρώτη ματιά, το pet kit μοιάζει παιχνιδιάρικο -σχεδόν ασυνήθιστο για το είδος του, όμως πίσω από αυτό υπάρχει μία απλή πραγματικότητα. «Περίπου ένα στα τρία ή τέσσερα νοικοκυριά στην Ταϊβάν έχει κατοικίδιο», λέει η ιδρύτρια Bonny Lu. «Για πολλούς, τα ζώα τους είναι σαν παιδιά. Αν λοιπόν ετοιμάζεσαι για μια κρίση, τα συμπεριλαμβάνεις και αυτά στο πλάνο». Το kit περιλαμβάνει αναδιπλούμενα μπολάκια, παγούρι, μια μικρή σέσουλα για άμμο γάτας και σακουλάκια, ενώ η συσκευασία είναι χαριτωμένη, με στρογγυλεμένες γραμματοσειρές και παστέλ χρώματα -ένας ήπιος τρόπος να προσεγγίσεις μάλλον ένα κατά τα άλλα δυσοίωνο θέμα.
Η αναγέννηση του ραδιοφώνου ανάγκης
Ωστόσο, η καινοτομία δεν περιορίζεται μόνο στα χαριτωμένα σακίδια, αλλά φαίνεται να επεκτείνεται και προς τα κλασικά εργαλεία. Πιο συγκεκριμένα το ραδιόφωνο ανάγκης -ηλιακό, κατασκευασμένο για δυσμενείς συνθήκες- γίνεται δημοφιλές, με τις εταιρείες που το παρέχουν να βλέπουν τις πωλήσεις του να ανεβαίνουν. Η Sangean, μια από τις γνωστότερες ταϊβανέζικες εταιρείες ραδιοφώνων, αναφέρει μάλιστα αυξημένη ζήτηση για τα μοντέλα έκτακτης ανάγκης, καθώς αυτές οι συσκευές λειτουργούν χωρίς ρεύμα, είναι αδιάβροχες και έχουν σχεδιαστεί για να αντέχουν ακόμη και τις ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι γίνονται ανάρπαστες από νεότερες γενιές που τις ανακαλύπτουν μέσα από τα social media -όχι από νοσταλγία, αλλά από ανάγκη για ένα πρακτικό εργαλείο.
Η αισθητική της ασφάλειας
Το εντυπωσιακό σε αυτή τη νέα κουλτούρα είναι πόσο αρμονικά συνδυάζονται η λειτουργικότητα και ο σχεδιασμός. Τα προϊόντα θυμίζουν κομψά είδη lifestyle. Τα κουτιά πρώτων βοηθειών μοιάζουν με αντικείμενα διακόσμησης. Τα δοχεία νερού έχουν χρώματα που ταιριάζουν σε μοντέρνα κουζίνα, ενώ ακόμη και οι πυροσβεστήρες επανασχεδιάζονται για να δείχνουν καλαίσθητοι και όχι τρομακτικοί. Η Ταϊβάν φαίνεται να ακολουθεί έτσι αυτό που πολλοί ερευνητές παγκοσμίως εξηγούν, ότι οι άνθρωποι δηλαδή, αγοράζουν και χρησιμοποιούν ευκολότερα εξοπλισμό ασφαλείας όταν δεν τους αποθαρρύνει αισθητικά. Η χώρα, με την ισχυρή της κουλτούρα στον βιομηχανικό σχεδιασμό, αξιοποιεί ακριβώς αυτή την πληροφορία.
Εκεί, η ετοιμότητα δεν αντιμετωπίζεται ως ζοφερή υποχρέωση, αλλά ως μέρος του σύγχρονου τρόπου ζωής -ένα πεδίο όπου η δημιουργικότητα μπορεί να κάνει το δύσκολο πιο εύκολο. Σε μια εποχή λοιπόν, όπου οι φυσικές καταστροφές εντείνονται, οι πολιτικές εντάσεις πολλαπλασιάζονται και τα blackouts δεν είναι πλέον σενάριο επιστημονικής φαντασίας, η προσέγγιση της Ταϊβάν προσφέρει κάτι σημαντικό: έναν τρόπο να προετοιμαζόμαστε χωρίς να παραλύουμε από φόβο. Κομψά σακίδια, χαριτωμένα σετ κατοικιδίων, ραδιόφωνα επιβίωσης, όλα αυτά συνθέτουν μια κουλτούρα όπου η ασφάλεια συμβαδίζει με την αισθητική. Με άλλα λόγια, η Ταϊβάν δείχνει ότι η καινοτομία μπορεί να ανθίσει ακόμη και στις πιο αβέβαιες συνθήκες, μετατρέποντας το άγχος σε δημιουργικότητα και τη δημιουργικότητα σε πραγματική ετοιμότητα.
Eξωτερική φωτογραφία: Courtesy of SafeTaiwan