Η μάστιγα της εποχής των smartphones, κοινώς γνωστή ως ατελείωτη κύλιση και κατανάλωση περιεχομένου, μπορεί να καταπολεμηθεί με τα σωστά εργαλεία.
Στο αμυδρό, μπλε φως της οθόνης ενός smartphone τα μεσάνυχτα, πολλοί από εμάς κάνουμε scroll, (ατελείωτη κύλιση) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής μας. Διαβάζουμε ή βλέπουμε κείμενα και βίντεο που εμφανίζονται ασταμάτητα στις οθόνες μας, είτε με νέα για πολέμους, κλιματικές καταστροφές, οικονομική αστάθεια, πολιτικές διενέξεις, είτε με σκάνδαλα διασημοτήτων και δικαστικές διαμάχες. Αυτή η συμπεριφορά, κοινή και από ότι φαίνεται αναπόφευκτη, έχει όνομα και λέγεται “doomscrolling”.
Πρόκειται για έναν όρο που επινοήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 2020 για να περιγράψει την πράξη της κατανάλωσης ενός φαινομενικά ατελείωτου ρεύματος αρνητικών ειδήσεων, συχνά σε βάρος της ψυχικής ευεξίας του θεατή. Τι μας προτρέπει να το κάνουμε; Η ανάγκη μας να παραμένουμε σε συνάφεια με τα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω μας. Καθώς όμως ο κόσμος συνεχίζει να αντιμετωπίζει ταραχώδη τεκταινόμενα, η ανάγκη να παραμένουμε ενημερωμένοι έχει μετατραπεί σε μια ανθυγιεινή παρόρμηση για πολλούς. Και ενώ το doomscrolling μπορεί να φαίνεται ως ένας υπεύθυνος τρόπος για να μένουμε ενημερωμένοι, όλο και περισσότερες ενδείξεις δείχνουν ότι κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Ευτυχώς για εμάς, υπάρχουν πιο υγιεινοί τρόποι να αλληλεπιδράσουμε με την τεχνολογία και τον κόσμο -και αρχίζουν με την επιλογή καλύτερων εφαρμογών.
Τι είναι το «doomscrolling»;
Το «doomscrolling» αναφέρεται στην εμμονική συνήθεια να περιηγείσαι σε κακές ειδήσεις στο διαδίκτυο, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε πλατφόρμες ειδήσεων. Η δημοτικότητά του αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όταν ο φόβος, η απομόνωση και η αβεβαιότητα κράτησαν πολλούς από εμάς προσκολλημένους στα τηλέφωνά μας. Οι ψυχολόγοι μάλιστα εξηγούν ότι το doomscrolling συνδέεται με ένα πρωτόγονο ένστικτο επιβίωσης, καθώς γονιδιακά είμαστε προγραμματισμένοι να δίνουμε προσοχή στον κίνδυνο, για να τον αποφύγουμε. Ωστόσο, στην ψηφιακή εποχή, ο «κίνδυνος» είναι η υπερφόρτωση πληροφοριών και μια ροή που μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ. Πώς όμως μας επηρεάζει αυτό; Σε μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το doomscrolling συνδέεται σημαντικά με υψηλότερα επίπεδα άγχους, στρες, κατάθλιψης και κακού ύπνου.
Καιρός να σταματήσουμε αυτή τη συνήθεια
Παρακάτω θα βρείτε οκτώ εφαρμογές που μπορείτε να κατεβάσετε σήμερα στο κινητό σας και που προωθούν τη μάθηση, την προσοχή, τη δημιουργικότητα και την πραγματική συμμετοχή -και μπορεί να σας βοηθήσουν να ανακτήσετε τον χρόνο, την ενέργεια και την ηρεμία σας.
1. Pocket – Επιλέξτε τι θα διαβάσετε
Αντί να περιηγείστε σε μια ατελείωτη ροή, το Pocket σας επιτρέπει να αποθηκεύετε άρθρα υψηλής ποιότητας από όλο το διαδίκτυο για να τα διαβάσετε αργότερα, offline και χωρίς περισπασμούς. Δημιουργείτε τη δική σας εξατομικευμένη λίστα ανάγνωσης χωρίς διαφημίσεις. Είναι ιδανικό για σκόπιμη κατανάλωση ειδήσεων και ανάγνωση μακροσκελών κειμένων.
Πλατφόρμες: iOS, Android, Web
*Τιμή: Δωρεάν με premium επίπεδο
2. Insight Timer – Δωρεάν διαλογισμός με ουσία
Με πάνω από 150.000 καθοδηγούμενες διαλογιστικές ασκήσεις, το Insight Timer ξεχωρίζει για την ποικιλία του. Είτε θέλετε να μειώσετε το άγχος, να κοιμηθείτε καλύτερα ή να κάνετε ένα διάλειμμα για να συγκεντρωθείτε, αυτή η εφαρμογή προσφέρει διαλογιστικές ασκήσεις από ψυχολόγους και δασκάλους από όλο τον κόσμο. Μελέτες δείχνουν ότι ο διαλογισμός mindfulness μειώνει τα συμπτώματα του στρες και της κατάθλιψης, ακόμη και μετά από λίγες εβδομάδες τακτικής χρήσης (JAMA Psychiatry, 2022).
Πλατφόρμες: iOS, Android, Web
*Τιμή: Δωρεάν με προαιρετικές πληρωμένες λειτουργίες
3. Notion – Οργανώστε την ψηφιακή σας ζωή
Το Notion είναι κάτι περισσότερο από μια εφαρμογή για τη λήψη σημειώσεων. Είναι ένας ευέλικτος χώρος εργασίας για την τήρηση ημερολογίου, λίστες υποχρεώσεων, πίνακες ιδεών, αρχεία ανάγνωσης και πολλά άλλα. Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να περάσετε τον χρόνο σας σχεδιάζοντας και δημιουργώντας, αντί απλώς αντιδρώντας. Είναι κατάλληλο για δημιουργική οργάνωση, παρακολούθηση στόχων, τήρηση ημερολογίου
Πλατφόρμες: iOS, Android, Mac, Windows, Web
*Τιμή: Δωρεάν με premium αναβαθμίσεις
4. Mimo – Μάθετε να προγραμματίζετε εν κινήσει
Έχετε σκεφτεί ποτέ να αξιοποιήσετε τον ελεύθερο χρόνο σας για να μάθετε μια νέα δεξιότητα; Το Mimo κάνει τον προγραμματισμό προσιτό με σύντομα, διαδραστικά μαθήματα σε Python, ανάπτυξη ιστοσελίδων και πολλά άλλα. Αντικαταστήστε την παθητική κύλιση με αυτή της ενεργούς μάθησης. Είναι κατάλληλο για αρχάριους και επίδοξους προγραμματιστές.
Πλατφόρμες: iOS, Android, Web
*Τιμή: Δωρεάν με δυνατότητα συνδρομής
5. DailyArt – Αντικαταστήστε τις ειδήσεις με ομορφιά
Κάθε μέρα, το DailyArt παρουσιάζει ένα έργο τέχνης -ζωγραφική, γλυπτική ή αρχιτεκτονική- μαζί με μια σύντομη ιστορία ή μια σκέψη. Είναι ένας όμορφος, δημιουργικός τρόπος για να ξεκινήσετε (ή να τελειώσετε) τη μέρα σας χωρίς ψηφιακό θόρυβο. Η έκθεση στην τέχνη έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το άγχος και βελτιώνει τη διάθεση, ακόμη και σε μικρές ημερήσιες δόσεις (University College London, 2022).
Πλατφόρμες: iOS, Android
*Τιμή: Δωρεάν με προαιρετική premium έκδοση
6. Forest – Απομακρυνθείτε από το τηλέφωνό σας και φυτέψτε ένα δέντρο
Το Forest σας βοηθά να παραμείνετε συγκεντρωμένοι, ενθαρρύνοντάς σας να αφήσετε το τηλέφωνό σας στην άκρη. Ρυθμίζετε ένα χρονόμετρο και ένα εικονικό δέντρο μεγαλώνει ενώ εργάζεστε ή χαλαρώνετε, ενώ αν βγείτε νωρίτερα από την εφαρμογή, το δέντρο μαραίνεται. Είναι μια οπτική προσέγγιση της ψηφιακής πειθαρχίας, ενώ συνεργάζεται επίσης με πραγματικές οργανώσεις φύτευσης δέντρων. Είναι κατάλληλο για συγκέντρωση, ψηφιακή αποτοξίνωση, παραγωγικότητα.
Πλατφόρμες: iOS, Android,
*Τιμή: Δωρεάν με premium λειτουργίες
7. Curio – Έξυπνος ήχος, όχι άσκοπος θόρυβος
Το Curio επιμελείται και αφηγείται κορυφαία δημοσιογραφικά άρθρα από μέσα όπως η The Guardian, το The Economist και το MIT Technology Review. Αντί να διαβάζετε καταθλιπτικές επικεφαλίδες, ακούστε προσεκτικές, σε βάθος αναφορές κατά τη διάρκεια της μετακίνησής σας ή του περιπάτου σας. Είναι κατάλληλο για όσους μαθαίνουν καλύτερα με τον ήχο και θέλουν ειδήσεις, χωρίς υπερβολική πληροφόρηση.
Πλατφόρμες: iOS, Android, Web
*Τιμή: Απαιτείται συνδρομή
8. Moodnotes – Παρακολουθήστε συνειδητά τα συναισθήματά σας
Αυτή η εφαρμογή σας βοηθά να καταγράφετε τη διάθεσή σας, να αναλογίζεστε τα συναισθηματικά σας μοτίβα και να αντιμετωπίζετε τις αρνητικές σκέψεις χρησιμοποιώντας τις αρχές της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT). Αντί να βυθίζεστε σε ένα ψηφιακό κενό, το Moodnotes σας ωθεί προς την καλύτερη διαχείριση του εαυτού σας.
Πλατφόρμες: iOS, Android
*Τιμή: Πληρωμένη, με δωρεάν δοκιμή
Το doomscrolling δεν είναι απλώς μια κακή συνήθεια, αλλά ένα σύμπτωμα του τρόπου με τον οποίο οι αλγόριθμοι καταλαμβάνουν την ανθρώπινη ψυχολογία. Η λύση δεν είναι απλώς η διαγραφή των κοινωνικών μέσων ή η απενεργοποίηση των ειδήσεων. Πρόκειται για την ανάκτηση της σκόπιμης χρήσης του χρόνου και της προσοχής σας. Τα καλά νέα είναι ότι έχουμε τη δύναμη να το σταματήσουμε, μέσω εφαρμογών που υποστηρίζουν την προσωπική μας ανάπτυξη, την ηρεμία και τους στόχους μας, πράγματα που μάλλον είναι το αντίδοτο στο doomscrolling. Έτσι, την επόμενη φορά που θα βρεθείτε να κάνετε ατελείωτο scroll, δοκιμάστε να ανοίξετε μία από τις παραπάνω εφαρμογές και προστατέψτε τον πολύτιμο χρόνο και προσοχή σας.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image