Η αναβίωση του ιστορικού οίκου Σαρίδη – Συμμετέχει σε έκθεση στο Παρίσι, εντάσσεται στην Unesco και παγιώνει τα έπιπλά του ως νέα μνημεία (pics, vid)
Από τη Μαρία Λεμονιά
Επιπλα του βρίσκονται από το Μέγαρο Μαξίμου μέχρι το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης και τον οίκο κοσμημάτων «Van Cleef & Arpels» στις ΗΠΑ – Με ιστορία που φτάνει περίπου δύο αιώνες ο Ζώης Σπηλιώτης Σαρίδης δίνει ξανά ζωή στην ιστορία ενός brand που είναι σχεδόν συνώνυμο με την Ελλάδα.
Ελάχιστοι Ελληνικοί οίκοι μπορούν να παινευτούν ότι είχαν τέτοια διεθνή αποδοχή ώστε να είναι απόλυτα ταυτισμένοι με την χώρα μας. Είναι η Ολυμπιακή αεροπορία, οι οίκοι κοσμημάτων Zolotas και Lalaounis και φυσικά τα έπιπλα Σαρίδη.
Οι δημιουργίες Σαρίδη – από τις θρυλικές boiserie- μέχρι τις αρχαιοελληνικού τύπου πολυθρόνες που έγραψαν ιστορία, θεωρούνται συλλεκτικά κομμάτια και επί πολλά χρόνια πωλούντο μια περιουσία σε οίκους δημοπρασιών όπως ο Sothebys.
Σήμερα ο οίκος αναβιώνει τον μύθο του μετέχοντας στις 7 Μαρτίου στην έκθεση της Γαλλικής πρωτεύουσας « Matter and shape» στους κήπους του Λούβρου όπου σηματοδοτούνται τα 100 χρόνια από την αντίστοιχη έκθεση του 1925 στην οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το art deco.
Τον οίκο Σαρίδη θα εκπροσωπήσει στην πόλη του φωτός ο Ζώης Σπηλιώτης Σαρίδης , έκτη γενιά του brand που κρατά πλέον το τιμόνι της επιχείρησης.
158 χρόνια ιστορία
Η διάσημη επιπλοβιομηχανία ιδρύθηκε με κεφάλαια της οικογένειας Σαρίδη και Ψάλτη στην Κωνσταντινούπολη το 1867. Ξεκίνησε σαν εργαστήριο ξυλουργικών εργασιών και τον 20ο αιώνα εξελίχθηκε σε φημισμένο εργοστάσιο. Σε φυλλάδιο της εποχής στα γαλλικά, αναφέρεται ως Maison Fondee en με έτος ίδρυσης το 1867 και διεύθυνση, Succursa le a Pera, Grand Rue 146. Ανάμεσα στους πελάτες συγκαταλέγεται ο Gazi Mustafa Kemal Pasa, ο πρίγκιπας Abbas Djelal,ο Henry Ford,η Πρεσβεία της Αμερικής, της Αιγύπτου, Νορβηγίας, Γιουγκοσλαβίας, Δανίας και το Palais Dolma Bagtche.
Είναι αξιοσημείωτο ότι στο διαφημιστικό που αναφέρονται όλα τα ονόματα των διακεκριμένων πελατών, το τοπωνύμιο της Εταιρείας είναι Κωνσταντινούπολη κι όχι Istanbul.
Η ξυλουργική βιομηχανία Ψάλτη Α.Ε. μεταφέρεται με μετοχικό κεφάλαιο 10 εκατομμυρίων στην Αθήνα το 1900. Θεωρείται η τελειότερη μηχανική εγκατάσταση στην Ελλάδα και αναλαμβάνει ξυλουργικές εργασίες πάσης φύσεως, κουφώματα, παρκέτα, έπιπλα πολυτελείας και «πλήρεις εγκαταστάσεις οικιών, τραπεζών, γραφείων, ξενοδοχείων, σχολείων κλ.
Διαφημίζεται ως «η μεγαλύτερη εν Αθήναις έκθεση, με τιμές ασυναγώνιστες και εγγυημένη στερεότητα». Η Διεύθυνση είναι λεωφόρος Συγγρού, «παρά την γέφυραν Ιλισσού με τηλ..13-64». Η διεύθυνση θα παραμείνει ίδια για έναν αιώνα.
Ο Σαρίδης αποκτά την πλειοψηφία των μετοχών το 1927 και μαζί με την πρώτη του γυναίκα Σουζάνα Τζιοβάνι αναλαμβάνουν την λειτουργία του εργοστασίου.
Ο Σαρίδης είναι επιχειρηματίας, όχι ξυλουργός, γνωρίζει όμως το ξύλο, το έχει αγαπήσει. Η αδυναμία του είναι οι γαλλικές φόρμες. Έτσι ταξιδεύει στην Γαλλία, αγοράζει από δημοπρασίες αυθεντικά έπιπλα εποχής και τα κατασκευάζει εκ νέου ως πιστά αντίγραφα.
Αρχίζει να υπογράφει το έπιπλό του όπως οι μεγάλοι κατασκευαστές της εποχής των Λουδοβίκων. Το έπιπλο του έχει υπογραφή (label), έχει χρονολογία κατασκευής, και αύξοντα αριθμό που αντιστοιχεί στο όνομα του πελάτη που το αγοράζει.
Κάποιες φορές το μοντέλο βαφτίζεται με το όνομα του πρώτου πελάτη που το αποκτά. Το Γαλλικό Έπιπλο μπαίνει για πρώτη φορά στα σαλόνια των Ελλήνων. Παράλληλα συνεχίζει την κατασκευή κουφωμάτων, παρκέτων, τις ξύλινες αμαξοστοιχίες των σιδηροδρόμων, περίτεχνες πόρτες ναών, όπως οι πόρτες του Αγ. Διονυσίου της Αθήνας, αλλά και κουτιά ξύλινα για τα κονιάκ Μεταξά. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο αναστέλλεται η λειτουργία του εργοστασίου καθώς επιτάσσεται το κτίριο και γίνεται κομαντατούρα.
Το 1948 αναγγέλλεται από την Αμερικανική Κυβέρνηση η οικονομική βοήθεια (σχέδιο Μάρσαλ) που θα ελάμβανε τη μορφή ενίσχυσης με την χορήγηση μακροπρόθεσμων δανείων προς παραγωγικές μονάδες με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του τεχνολογικού εξοπλισμού. Η Εταιρεία λαμβάνει 133 χιλ. δολάρια το 1950, και γίνεται επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων.
Το 1950 έρχεται η συνεργασία και μετέπειτα η φιλία με τον Hollis Baker, τον διακεκριμένο επιχειρηματία του επίπλου της Αμερικής που διατηρούσε στο Grand Rapids 5 εργοστάσια.
Ο Baker συνέβαλε στο οργανόγραμμα της παραγωγής και της διοίκησης. Επίσης υπογράφησαν σημαντικές συμβάσεις παραχώρησης αυθεντικών σχεδίων για την αποκλειστική αναπαραγωγή τους.
Ακολούθησαν οι συνεργασίες με τις εταιρείες Trollopes and Sons, Knoll International, τον Οίκο Jansen στο Παρίσι, τους Mallett και Asprey. Συνεργάζεται επίσης στενά με μυθικούς designers όπως ο Billy Baldwin, η Dorothy Draper, ο Michael Taylor, η Elsie de Wolfe, ο Gene Moore και η Rena Dumas της Hermes και επιπλώνει σπίτια και εξοχικές κατοικίες σε όλον τον κόσμο.
Επιπλα – έργα τέχνης
Τέλη του 1950 γίνεται και η συνάντηση που έμελλε να διαμορφώσει το διεθνές προφίλ του Σαρίδη. Ο T.H. Robsjohn-Gibbings ,αρχιτέκτονας, ένας από του σημαντικότερους Μοντερνιστές του 20ου αιώνα, επισκέπτεται την Ελλάδα με σκοπό να γνωρίσει τον Σαρίδη. Έχει ήδη μελετήσει από το 1935 τα έπιπλα των Αρχαίων Ελλήνων, ταξιδεύοντας σε μουσεία ανά τον κόσμο, από τις αναγλυφικές παραστάσεις αγγείων, αμφορέων κλπ., που περιγράφουν την καθημερινή ζωή των Ελλήνων από τον 6ομέχρι τον 4ο αιώνα Π.Χ.
Η έκθεση με τα ακριβή πρωτότυπα εγκαινιάζεται το Μάιο το 1961 από τους βασιλείς Παύλο και Φρειδερίκη και για τον λόγο αυτό απονέμεται στον Σαρίδη το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Βασιλικού Τάγματός του Φοίνικος.
Στην συλλογή εμπεριέχεται και η καρέκλα ΚΛΙΣΜΟΣ που θεωρείται από αρχαιολόγους και ιστορικούς ως η «απόλυτη» Ελληνική δημιουργία. Αποτελεί επίσης μόνιμο έκθεμα στο Metropolitan Museum της Νέας Υόρκης από το 1961.
Το 2006 η καρέκλα ΚΛΙΣΜΟΣ συμπεριλαμβάνεται στο τρίτομο λεξικό του Phaidon Press Classics με τα 999 πιο επιδραστικά αντικείμενα που έμειναν αναλλοίωτα από τότε που κατασκευάστηκαν.
«Η Επιπλοβιομηχανία Σαρίδη κατέχει ένα σημαντικό μέρος του Επίπλου της Νεότερης Ελλάδας. Διανύοντας την έκτη γενιά προσφοράς στο χώρο της αισθητικής και της δημιουργίας συμπορεύεται με τις κοινωνικές και της οικονομικές εξελίξεις. Αποτελεί ζωντανό μάρτυρα του εσωτερικού δυναμισμού της χώρας και των αισθητικών της αναζητήσεων. Σε μια εποχή που δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο που κάποιος άνθρωπος να μην μπορεί να το φτιάξει λίγο ευτελέστερα και να το πουλήσει λίγο φτηνότερα, ο οίκος αντιστέκεται προβάλλοντας το Ελληνικό design ως κορυφαία εναλλακτική επιλογή» αναφέρει ο Ζώης Σπηλιώτης Σαρίδης.
Γι ‘ αυτό και ο οίκος βρίσκεται στην τελική φάση της ένταξής του στη Αϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Unesco.
Επίκειται δε η κήρυξη 26 πρωτότυπων επίπλων από την συλλογή Modern Classic σε σχέδια του Robsjohn-Gibbings, ως νεώτερα «μνημεία» .