Μέχρι πριν από λίγα χρόνια το ελληνικό χρηματιστήριο ήταν συνώνυμο της αβεβαιότητας, των απωλειών και της δυσπιστίας. Σήμερα, όμως, η εικόνα αυτή έχει ανατραπεί πλήρως. Ο Γενικός Δείκτης ξεπέρασε το ορόσημο των 2.100 μονάδων, καταγράφοντας ρεκόρ 15ετίας, η επίδοση της αγοράς από την αρχή του έτους ανέρχεται στο εντυπωσιακό 42% και αποτελεί μία από τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως, οι εισηγμένες εταιρείες διανέμουν παχυλά μερίσματα και η Αθήνα έχει μπει για τα καλά στο ραντάρ των διεθνών επενδυτών.
Οι αναλυτές μιλούν για ένα ιστορικό ράλι που βρίσκεται σε εξέλιξη καθώς ήδη μετρά 9 συνεχόμενους μήνες ανόδου και στέκονται όχι μόνο στις αποδόσεις που καταγράφονται, αλλά στη σημασία του, καθώς σηματοδοτεί την επιστροφή της εμπιστοσύνης των αγορών στην ελληνική οικονομία. Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η θεαματική κερδοφορία των εισηγμένων εταιρειών και η σταθερά αυξανόμενη ροή ξένων κεφαλαίων έχουν δημιουργήσει ένα κύμα αισιοδοξίας που διαρκώς μεγαλώνει – πολλοί ήδη μιλούν για τη δεύτερη άνοιξη του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
Ριζική αλλαγή
Κοιτάζοντας τη μεγάλη εικόνα, το ελληνικό χρηματιστήριο βιώνει την καλύτερη περίοδό του εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Πολλοί όμως ξεχνούν γρήγορα, καθώς πριν από μόλις μια δεκαετία τέτοιες ημέρες το χρηματιστήριο ανέστειλε τη δραστηριότητά του λόγω της επιβολής των capital controls, η επενδυτική αγορά είχε πέσει σε ανυποληψία και οι επιχειρήσεις έδιναν αγώνα επιβίωσης.
Ακολούθησε η δύσκολη περίοδος της πανδημίας που αναμενόμενα αποτέλεσε ένα ακόμη πισωγύρισμα για την αγορά, ωστόσο από την άνοιξη του 2021 (το τελευταίο γενικευμένο lockdown στην Ελλάδα) και μετά η αλλαγή εικόνας είναι θεαματική και βαδίζει χέρι-χέρι με τη βελτίωση της οικονομίας.
Για να αντιληφθεί κανείς τι έχει συμβεί όλο αυτό το διάστημα στο χρηματιστήριο αρκεί να παραθέσουμε μια σειρά στατιστικών στοιχείων:
■ Ο Γενικός Δείκτης από την αρχή του 2021 μέχρι σήμερα καταγράφει άνοδο 150% και ακριβώς στην πενταετία (Αύγουστος 2020 – Αύγουστος 2025) 220%. Εχει ξεπεράσει τις 2.000 μονάδες, που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο τιμών της τελευταίας 15ετίας, ενώ αυξάνονται διαρκώς οι τοποθετήσεις από ξένους θεσμικούς επενδυτές. Παράλληλα, η μέση ημερήσια συναλλακτική δραστηριότητα εκτοξεύθηκε σε επίπεδα του 2009.
■ Ο τραπεζικός δείκτης στο ίδιο διάστημα (αρχές 2021) έχει ανέβει κατά 335%, αποτυπώνοντας τη θεαματική μεταστροφή των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες κατάφεραν να εξυγιάνουν τα οικονομικά τους μεγέθη, να ισχυροποιήσουν την κεφαλαιακή τους θέση και την απόδοση ιδίων κεφαλαίων και να επιστρέψουν σε θέση διανομής μερισμάτων.
■ Η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας καταγράφει άνοδο σε ποσοστό 470%, της Eurobank κατά 475%, της Τράπεζας Πειραιώς κατά 200% (προσαρμοσμένη) και της Alpha Bank σε ποσοστό 270%. Στην περίπτωση της Εθνικής, εάν ένας επενδυτής αγόραζε τότε μετοχές αξίας 10.000 ευρώ και είχε την ψυχραιμία ή τις… αντοχές να μην τις πουλήσει, σήμερα αυτές θα άξιζαν 47.000 ευρώ!
■ Σημαντικός αριθμός μετοχών καταγράφει, πάντοτε στο ίδιο διάστημα, ακόμη μεγαλύτερα κέρδη, καθιστώντας την επένδυση στο χρηματιστήριο ως μία από τις πλέον κερδοφόρες για τον μέσο επενδυτή, σε μια περίοδο όπου τα τραπεζικά επιτόκια προσφέρουν ισχνές αποδόσεις και άλλες συμβατικές επενδύσεις (π.χ. ομόλογα, αμοιβαία) επίσης υστερούν. Οι αποδόσεις για διάστημα 150 μηνών, δηλαδή από τις αρχές του 2021 μέχρι και σήμερα, είναι ασύλληπτες. Η μετοχή της Intralot, που έχει πραγματοποιήσει ένα από τα πιο εντυπωσιακά turnaround στο χρηματιστήριο, αποτύπωσε τη μεταστροφή αυτή στο ταμπλό με απόδοση 620%, η Cenergy που πραγματοποίησε το μεγάλο άλμα στις ΗΠΑ με 508%, η AKTOR που μετασχηματίστηκε σε έναν ισχυρό όμιλο με 500%, η εταιρεία πληροφορικής Q&R με 386% κ.ά.
■ Το ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται στην τέταρτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης των αγορών στο 12μηνο. Προηγείται το Τελ Αβίβ με 46%, το Χονκ Κονγκ με 45%, η Βουδαπέστη με 43% και ακολουθούν την Αθήνα η Μαδρίτη με 39,5% και η Φρανκφούρτη με 36%.
■ Καταγράφεται ρεκόρ στη διανομή μερισμάτων, καθώς οι εταιρείες έχουν προχωρήσει στις υψηλότερες διανομές των τελευταίων 16 ετών, συνολικά 5,4 δισ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογιστούν και τυχόν προμερίσματα ή ενδιάμεσες διανομές που μπορεί να ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα – π.χ. από τις τράπεζες. Δηλαδή, οι μέτοχοι πέρα από τα όποια κέρδη μπορεί να έχουν από την απόδοση μιας μετοχής εισπράττουν χρήματα και από μερίσματα. Αυτό φυσικά δεν ισχύει για όλες τις εισηγμένες, αλλά παρ’ όλα αυτά αφορά σημαντικό αριθμό.
Οι αιτίες της ανόδου
Με λίγα λόγια, το ελληνικό χρηματιστήριο έχει μετατραπεί σε μηχανή παραγωγής κερδών που κάποιοι θα έλεγαν ότι θυμίζει εποχές 1999. Δεν είναι όμως έτσι. Οι διαφορές με παλαιότερες εποχές χρηματιστηριακής ευφορίας, για να μην πούμε φρενίτιδας, είναι πολλές, ποιοτικές και ποσοτικές.
Το σημερινό ράλι δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε συγκυριακό. Εδράζεται σε θεμελιώδη στοιχεία και γεωπολιτικές, δημοσιονομικές και επενδυτικές εξελίξεις που έχουν αλλάξει τη δομή της ελληνικής αγοράς και την έχουν καταστήσει ελκυστικό επενδυτικά προορισμό για τα ξένα κεφάλαια. Αυτές είναι οι 5 κυριότερες αιτίες της ανόδου:
1/ Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτέλεσε τη λυδία λίθο όσων συντελούνται στο χρηματιστήριο. Η απόδοση επενδυτικής βαθμίδας στην ελληνική οικονομία από τις DBRS (Σεπτέμβριος 2023), S&P (Οκτώβριος 2023), Fitch (Δεκέμβριος 2023) και εντέλει από τη «δύσκολη» Moody’s (Mάρτιος 2025) αποτέλεσε το πιο κομβικό σημείο για την εγχώρια κεφαλαιαγορά. Η αναβάθμιση επέτρεψε σε μεγάλα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια -όπως ασφαλιστικά ταμεία, θεσμικούς επενδυτές και funds με περιορισμούς σε «investment grade» τίτλους- να τοποθετηθούν ενεργά στην ελληνική αγορά μετοχών και ομολόγων. Η εξέλιξη αυτή επανέφερε την Ελλάδα στον διεθνή επενδυτικό χάρτη, μειώνοντας το ρίσκο χώρας και αυξάνοντας τη ρευστότητα σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
2/ Η εξυγίανση των ελληνικών τραπεζών που μετατράπηκαν από «πρόβλημα» σε «πρωταγωνίστριες» του χρηματιστηρίου. Με καθαρά κέρδη που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ σε επίπεδο εξαμήνου για κάθε μεγάλη τράπεζα, υψηλή απόδοση ιδίων κεφαλαίων (ROTE πάνω από 15%-20%) και μερισματικές πολιτικές που φτάνουν έως και το 70% των κερδών, ο τραπεζικός κλάδος έγινε ξανά ελκυστικός για ξένα και εγχώρια χαρτοφυλάκια. Η βελτίωση στα κόκκινα δάνεια, η οργανική δημιουργία κεφαλαίων και οι επιδόσεις σε βασικούς δείκτες (NPE, CET1) επιβεβαιώνουν ότι το τραπεζικό σύστημα έχει περάσει πλέον σε φάση βιώσιμης ανάπτυξης. Τα οικονομικά αποτελέσματα 6μήνου 2025 που ανακοίνωσαν προ ημερών ήταν ισχυρά, τα καθαρά κέρδη του κλάδου ξεπέρασαν τα 2,3 δισ. ευρώ και σύμφωνα με την Beta Securities όλες οι τράπεζες εμφανίζουν ισχυρό momentum.
3/ Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτέλεσε σημείο καμπής καθώς η χώρα μας ωφελήθηκε περισσότερο αναλογικά με άλλες. Στην οικονομία «έπεσε χρήμα», επιχειρήσεις πήραν μεγάλα έργα και οι ρυθμοί ανάπτυξης ενισχύθηκαν. Ε.Ε., ΤτΕ και ΙΟΒΕ εκτιμούν ότι το Ταμείο προσέθεσε έως και +1,5% ετησίως στο ΑΕΠ από το 2022 και μετά, συμβάλλοντας στην ανθεκτικότητα της οικονομίας σε εξωγενή σοκ (πόλεμος στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, ενεργειακή κρίση, άνοδος πληθωρισμού κ.ά.)
4/ Το σταθερό μακροοικονομικό περιβάλλον, η δημοσιονομική πειθαρχία, η άνοδος του τουρισμού ιδιαίτερα μετά την πανδημία, η αύξηση των εξαγωγών και η σημαντικότατη άνοδος των ξένων επενδύσεων συνέθεσαν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις και τις αγορές. Οι πολιτικές και οικονομικές αναταραχές του παρελθόντος θυμίζουν κακό όνειρο, η επενδυτική εμπιστοσύνη επέστρεψε και αυτό έχει αποτυπωθεί στο ταμπλό του Χ.Α.
5/ Η ευνοϊκή συγκυρία για το Χ.Α. με τη διακυβέρνηση Τραμπ που έχει στρέψει πολλά αμερικανικά επενδυτικά κεφάλαια στην Ευρώπη αναζητώντας καλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες. Το ελληνικό χρηματιστήριο είχε χάσει το «πάρτυ» των αγορών την προηγούμενη δεκαετία, με αποτέλεσμα να μείνει πίσω σε επίπεδο αποτιμήσεων. Παρά το μεγάλο ράλι, η ελληνική αγορά παραμένει σε μεγάλο βαθμό «φτηνή» και οι αποτιμήσεις για πολλές εταιρείες είναι ελκυστικές σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους στην Ευρώπη. Επιπλέον, το Χ.Α. έχει ισχυρή θέση στην κατηγορία των αναδυόμενων χρηματιστηριακών αγορών και είναι αγορά σε ευρώ (δηλαδή με σταθερό νόμισμα), πλεονεκτήματα που λειτουργούν υποστηρικτικά και αυτό αποτυπώνεται σταθερά στο ταμπλό. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΧΑΕ, από την αρχή του έτους οι ξένοι επενδυτές είναι καθαροί αγοραστές στο χρηματιστήριο με εισροές 432 εκατ. ευρώ.
Από απόσταση οι Ελληνες
Αφού λοιπόν το χρηματιστήριο μοιράζει χρήμα, θα περίμενε κανείς να υπάρχει διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις μετοχές. Στην πράξη, όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Πρόκειται για μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με προηγούμενες ανοδικές περιόδους της Σοφοκλέους και μετέπειτα της Λ. Αθηνών, εκεί όπου από το 2007 στεγάζεται ο όμιλος Ελληνικά Χρηματιστήρια.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν πως οι ενεργοί κωδικοί ιδιωτών επενδυτών (δηλαδή όσοι πραγματοποίησαν τουλάχιστον μία συναλλαγή στο Χ.Α.) στο τέλος του περασμένου Ιουνίου ανήλθαν σε μόλις 28 χιλιάδες.
Παρότι ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος κατά 15% σε σχέση με τον μέσο όρο του 2024, όταν ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 24.217 κωδικοί, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως ο κύκλος των επενδυτών στο Χ.Α. έχει περιοριστεί σε σχέση με το παρελθόν. Και αυτό παρότι τα στοιχεία δείχνουν πως η ανοδική κίνηση του χρηματιστηρίου προσελκύει φρέσκια επενδυτική βάση, είτε από νέα φυσικά πρόσωπα είτε από επανενεργοποιημένους λογαριασμούς που είχαν μείνει αδρανείς.
Υπάρχει ένα στατιστικό που αποτυπώνει ξεκάθαρα αυτή την εικόνα: τον Σεπτέμβριο του 1999, στην κορύφωση της ανόδου (ή «φούσκας» αν προτιμάτε) εκείνης της περιόδου, περίπου 585.000 κωδικοί ιδιωτών -σε σύνολο άνω του 1,1 εκατ. ευρώ- είχαν πραγματοποιήσει έστω και μια αγοραπωλησία εκείνο τον μήνα. Σήμερα, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο αριθμός είναι μειωμένος κατά 95%.
Υπάρχει βέβαια και η εξής σοβαρή παράμετρος. Πολλοί ιδιώτες επενδυτές -κυρίως νεότερης ηλικίας- «παίζουν» στο χρηματιστήριο μέσω λογαριασμών από ηλεκτρονικές πλατφόρμες συναλλαγών. Ακόμη και αυτοί, όμως, δεν φαίνεται να έχουν ως πρώτη επιλογή τις ελληνικές μετοχές, αλλά τις πιο γνωστές αμερικανικές.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της πλατφόρμας συναλλαγών Freedom24, από τον τζίρο που πραγματοποιήθηκε πέρυσι στην Ελλάδα, το 95% αφορούσε τοποθετήσεις σε αμερικανικά assets, μετοχές και ETFs, και μόλις το 5% σε ελληνικές μετοχές… Κοινώς, οι νέοι ηλικιακά επενδυτές θα προτιμήσουν τοποθετήσεις σε μετοχές όπως οι Apple, Nvidia, Μeta και Tesla παρά κάποιες από τις παραδοσιακές ελληνικές.
Σε κάθε περίπτωση, οι ιδιώτες Ελληνες επενδυτές που παραμένουν δραστήριοι στο Χ.Α. είναι συγκριτικά πολύ λιγότεροι σε σχέση με παλαιότερες εποχές – και αυτό οφείλεται στο ότι η εμπειρία από την εποχή του 1999 παραμένει για πολλούς τραυματική καθώς τότε χάθηκαν περιουσίες και πιθανότατα στην απουσία πλεονάζοντος κεφαλαίου. Εδώ όλο και λιγότεροι Ελληνες αποταμιεύουν, πού να βρουν τα περισσευούμενα χρήματα για να επενδύσουν στο χρηματιστήριο;
Θα έχει συνέχεια το ράλι;
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν η ανοδική πορεία του Χ.Α. θα έχει συνέχεια. Εύκολη απάντηση δεν υπάρχει για πολλούς λόγους. Η αγορά έχει «τρέξει» αρκετά. Ο Γενικός Δείκτης από την αρχή του 2021 μέχρι σήμερα ενισχύεται σε ποσοστό άνω του 150% και από την αρχή του 2025 κατά 40%.
Ενδεικτικά, από την αρχή του έτους η Eurobank καταγράφει άνοδο 50%, η Εθνική Τράπεζα εμφανίζει απόδοση άνω του 67%, η Πειραιώς καταγράφει άνοδο 80% στο έτος, ενώ η Alpha Bank ξεπερνά το 120%. Ομοίως, δεκάδες μετοχές έχουν ανάλογες ή και ακόμη μεγαλύτερες αποδόσεις – σε κάποιες περιπτώσεις τριψήφιες. Αρα, το ζητούμενο είναι εάν η αγορά και οι μετοχές αποτιμώνται ακόμη χαμηλότερα σε σχέση με π.χ. τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τους κλάδους κάθε εταιρείας κ.λπ.
Οι αναλυτές επιμένουν πως με βάση τα δεδομένα η άνοδος του χρηματιστηρίου στηρίζεται σε υγιείς βάσεις και όχι σε προσδοκίες. Οι αποτιμήσεις σε μέσες γραμμές παραμένουν ακόμη ελκυστικές, οι εταιρείες αποδίδουν ισχυρά μερίσματα, η ροή (flow) κεφαλαίων από το εξωτερικό ενισχύεται, ενώ υπάρχει η προσδοκία περαιτέρω εισροών λόγω πιθανής αναβάθμισης του Χ.Α. σε ανεπτυγμένη αγορά (αν και ορισμένοι εκτιμούν πως ο αντίκτυπος δεν θα είναι τόσο θετικός όσο αναμένεται), ένταξης ελληνικών μετοχών στους δείκτες MSCI κ.ά.
Επίσης, σε μακροοικονομικό επίπεδο η HSBC επισημαίνει πως τα θεμελιώδη μεγέθη της Ελλάδας έχουν αλλάξει κατά πολύ και η ελληνική οικονομία δεν είναι πλέον δημοσιονομικά καθοδηγούμενη, αλλά αντίθετα οι κύριοι μοχλοί ανάπτυξης σχετίζονται περισσότερο με τις εξαγωγές και τις επενδύσεις.
Ωστόσο, δεν λείπουν οι κίνδυνοι – και εν δυνάμει είναι σοβαροί. Πρώτος και κύριος ένας αιφνιδιασμός των αγορών, όπως λ.χ. συνέβη προ καιρού με τους δασμούς που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Οι εξαγγελίες του Αμερικανού προέδρου μπορούν -και έχει αποδειχθεί- να φέρουν σε μια στιγμή τα πάνω κάτω στα χρηματιστήρια, καίτοι όσο περνάει ο καιρός οι αγορές μαθαίνουν να ζουν με τον απρόβλεπτο Τραμπ.
Περαιτέρω, μια διεθνής αναταραχή στις αγορές, γεωπολιτικές εντάσεις ή επιβράδυνση βασικών οικονομικών δεικτών θα μπορούσαν να περιορίσουν τη δυναμική. Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι το ελληνικό χρηματιστήριο έχει ακόμη περιθώρια ανόδου, όμως υπάρχουν περιπτώσεις υπερβολών και σε κάθε περίπτωση, όπως με όλες τις επενδύσεις, απαιτείται προσοχή.
Διαβάστε ακόμη
ΗΠΑ: Η… εκδίκηση της φύσης πλήττει τις πιο πλούσιες πετρελαιοπηγές (pics)
Τι επιδιώκει ο Τραμπ με την ανάπτυξη εθνοφρουράς στην Ουάσινγκτον
Το ιστορικό ρεκόρ στο Τζόκερ «απογειώνει» τον ΟΠΑΠ, κοντά στα υψηλά η μετοχή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα