Σε μια περίοδο όπου η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα εκρηκτικό μείγμα στρατιωτικών πιέσεων, πολιτικών αδιεξόδων και διεθνών απαιτήσεων, η αιφνίδια αποχώρηση του Άντρίι Γέρμακ δημιουργεί σοβαρό κενό στην κορυφή της εξουσίας. Ο επί χρόνια στενότερος συνεργάτης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην πολιτική στρατηγική του Κιέβου από την πρώτη κιόλας μέρα της ρωσικής εισβολής, αφήνει πίσω του ένα κενό ηγεσίας σε μια στιγμή κατά την οποία οι διεθνείς ισορροπίες μετατοπίζονται επικίνδυνα.
Ο Γερμάκ υπήρξε ο βασικός διαπραγματευτής της ουκρανικής κυβέρνησης με τους δυτικούς συμμάχους και είχε συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση των πρόσφατων ειρηνευτικών προτάσεων, πείθοντας την Ουάσινγκτον να αποσύρει ορισμένες προβληματικές διατυπώσεις που θεωρήθηκαν ευνοϊκές προς τη Μόσχα. Η παραίτησή του, ωστόσο, έρχεται τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ εντείνει την πίεση για παραχωρήσεις στο Κρεμλίνο, ενώ το ουκρανικό μέτωπο αντιμετωπίζει εντεινόμενη έλλειψη χρηματοδότησης και εξοπλισμού.
Η απόφασή του να φύγει συνδέεται με την έρευνα που διεξήχθη στο διαμέρισμά του από τις αντιδιαφθορικές υπηρεσίες νωρίς την Παρασκευή. Παρά το γεγονός ότι οι αρχές δεν δημοσιοποίησαν λεπτομέρειες για την επιχείρηση, οι έρευνες έχουν επεκταθεί σε υπουργούς και στον πρώην συνοδοιπόρο του προέδρου. Ο Γερμάκ δηλώνει ότι συνεργάζεται πλήρως και δεν αντιμετωπίζει κατηγορίες.
Σε μήνυμά του στο Telegram, ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τον Γερμάκ για τη στάση του στις διαπραγματεύσεις και υπογράμμισε την ανάγκη «να πάψουν οι υποψίες και οι φήμες», ανακοινώνοντας ότι επίκειται πλήρης αναδιοργάνωση του Προεδρικού Γραφείου.
Αναζήτηση νέου επικεφαλής και κλιμάκωση των διεθνών επαφών
Με τον Γερμάκ να υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι του προεδρικού επιτελείου από το 2022, ο Ζελένσκι καλείται τώρα να επιλέξει νέο επικεφαλής σε μια περίοδο εξαιρετικά εύθραυστη. Σήμερα Σάββατο αναμένονται διαβουλεύσεις με υποψήφιους διαδόχους, καθώς το Κίεβο επιχειρεί να διατηρήσει τη συνοχή του κρατικού μηχανισμού.
Παράλληλα, σημαντική ουκρανική αντιπροσωπεία, στην οποία συμμετέχουν ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ και ο πρώτος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Κισλίτσα, κατευθύνεται στις ΗΠΑ. Στόχος είναι να συζητηθούν εκ νέου οι παράμετροι της ειρηνευτικής πρότασης με τον Στιβ Γουίτκοφ και τον Τζάρετ Κούσνερ, που έχουν αναλάβει εξέχοντα ρόλο στις συνομιλίες εκ μέρους του Τραμπ.
Το αμφιλεγόμενο ειρηνευτικό σχέδιο
Στις πρόσφατες συναντήσεις της Γενεύης, ο Γερμάκ είχε κατορθώσει να εξασφαλίσει προσαρμογές στο αμερικανορωσικό σχέδιο των 28 σημείων, το οποίο απαιτούσε από την Ουκρανία παραχωρήσεις εδαφών που η Ρωσία δεν κατείχε, καθώς και δραστική μείωση του μεγέθους του ουκρανικού στρατού. Το σχέδιο —που παρουσιάστηκε αρχικά ως τελεσίγραφο με προθεσμία μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών— προκαλεί έντονη ανησυχία τόσο εντός Ουκρανίας όσο και στη Δυτική Ευρώπη.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ εξέφρασε την ανησυχία του, κάνοντας λόγο για «θανατηφόρο συνδυασμό» πολιτικής κρίσης στο Κίεβο και την ταυτόχρονη επίσκεψη του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο ρόλος του Πούτιν και οι εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις
Ο Τραμπ σκοπεύει να συνεχίσει τις διαμεσολαβητικές προσπάθειες, με τον Γουίτκοφ να ταξιδεύει σύντομα στη Μόσχα. Ο ρόλος του έχει δεχθεί έντονη κριτική μετά τη διαρροή συνομιλίας στην οποία φέρεται να συμβουλεύει Ρώσο αξιωματούχο για τον τρόπο που ο Πούτιν θα έπρεπε να απευθυνθεί στον Αμερικανό πρόεδρο.
Ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε πρόσφατα ότι η Ρωσία θα συνεχίσει τις πολεμικές επιχειρήσεις μέχρι να εξασφαλίσει τον πλήρη έλεγχο των εδαφών που διεκδικεί. Αν και αναγνώρισε ότι οι προτάσεις Τραμπ θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση για μελλοντική συμφωνία, ξεκαθάρισε ότι το τελικό κείμενο δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Ο Αμερικανός πρόεδρος από την άλλη μίλησε για «τεράστια πρόοδο» στις συζητήσεις.
Η αποχώρηση Γερμάκ αναδεικνύει την όξυνση των σχέσεων μεταξύ του στενού κύκλου του προέδρου και των αντιδιαφθορικών θεσμών, που ιδρύθηκαν υπό πίεση των δυτικών εταίρων. Ο Ζελένσκι είχε εκλεγεί το 2019 με δέσμευση για ριζική αντιμετώπιση της διαφθοράς, αλλά το τελευταίο διάστημα έχει δεχθεί έντονη αμφισβήτηση για την αποτελεσματικότητα και την ειλικρίνειά του.
Το καλοκαίρι, επιχείρησε χωρίς επιτυχία να θέσει υπό τον έλεγχό του το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και την Εξειδικευμένη Εισαγγελία Καταπολέμησης της Διαφθοράς (SAPO), προκαλώντας μαζικές αντιδράσεις και τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις από το 2022.
Οι υπηρεσίες απάντησαν με εκτεταμένες έρευνες που στοχοποιούν στενούς συμμάχους του προέδρου. Τα αποτελέσματα έρευνας 15 μηνών φέρονται να εμπλέκουν τον πρώην συνεργάτη του Ζελένσκι στο κέντρο σχεδίου υπεξαίρεσης χρημάτων από κρατική ενεργειακή εταιρεία — πόρων που προορίζονταν για την ενίσχυση των υποδομών απέναντι στις ρωσικές επιθέσεις.
Ο Τιμούρ Μιντίτς, πρώην συνεργάτης του προέδρου στην τηλεοπτική παραγωγή που ανέδειξε τον Ζελένσκι στη δημοσιότητα πριν πολιτευθεί, εγκατέλειψε τη χώρα πριν από την απόπειρα σύλληψής του.
Η προσπάθεια κάθαρσης έχει ήδη οδηγήσει στην απομάκρυνση δύο υπουργών και εμπλέκει τον πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργό Ολεξέι Τσερνισόφ, ο οποίος αρνείται όλες τις κατηγορίες. Παράλληλα, ο Ζελένσκι αντιμετωπίζει αυξανόμενη εσωτερική πίεση — ακόμη και από μέλη του κόμματός του — καθώς τα σκάνδαλα διαδέχονται το ένα το άλλο.
Διαβάστε ακόμη
Από τα χαμηλά στα υψηλά: Η Ελλάδα υποψήφια για την Προεδρία του Eurogroup
Δεκαετές ΔΕΣΦΑ 2025–2034: Επενδύσεις 1,02 δισ. που αναδιαμορφώνουν τον ενεργειακό χάρτη της χώρας
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα