Αν ο Ντόναλντ Τραμπ επιδίωκε να αποσταθεροποιήσει τη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδας των 20 στη Νότια Αφρική στο πλαίσιο της ευρύτερης επίθεσής του απέναντι στη διεθνή πολυμερή δομή, μπορεί να μην το κατάφερε – όμως σίγουρα διεύρυνε τα ρήγματα.
Ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Σίριλ Ραμαφόσα, στόχος των αβάσιμων ισχυρισμών του Τραμπ περί «γενοκτονίας των λευκών» και του αμερικανικού μποϊκοτάζ, κατόρθωσε να εξασφαλίσει μια κοινή δήλωση των υπολοίπων χωρών της G20, παρά τις προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον. Το γεγονός ότι το κείμενο ενέκρινε όλα όσα η κυβέρνηση Τραμπ είχε επιτεθεί επί μήνες — παγκόσμια αλληλεγγύη, ισότητα, βιωσιμότητα — οδήγησε εφημερίδα της χώρας να κυκλοφορήσει με εξώφυλλο «Ματωμένη μύτη για τον Τραμπ».
Ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνι ενίσχυσε το μήνυμα του Ραμαφόσα, λέγοντας πως ο υπόλοιπος κόσμος προχωρά χωρίς τις ΗΠΑ, ειδικά σε μια περίοδο όπου ο Τραμπ φαίνεται να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από κάθε διάθεση συνεργασίας. Όπως σημείωσε, η σύνοδος συγκέντρωσε χώρες που αντιστοιχούν στα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού, στα δύο τρίτα του παγκόσμιου ΑΕΠ και στα τρία τέταρτα του διεθνούς εμπορίου – χωρίς την επίσημη συμμετοχή των ΗΠΑ. Αυτό, είπε, αποδεικνύει ότι «το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας μετατοπίζεται».
Παρά ταύτα, η επιρροή του Τραμπ παρέμεινε εμφανής. Η πρώτη οικογενειακή φωτογραφία της συνόδου είχε αρκετές απουσίες – από τον ίδιο έως τον Σι Τζινπίνγκ. Ανάμεσα στους παρόντες ήταν ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος στη δική του εισήγηση παρατήρησε ότι «η G20 ίσως φθάνει στο τέλος ενός κύκλου». Η εικόνα αυτή διαφάνηκε ακόμη περισσότερο όσο προχωρούσαν οι εργασίες, ειδικά με το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία να φανερώνει τη βαθιά διάσπαση της πολυμερούς ισορροπίας. Το σχέδιο, που παραχωρεί σχεδόν όλα όσα ζητά η Ρωσία, ανάγκασε τους Ευρωπαίους να αναζητούν κοινή απάντηση παρασκηνιακά στο Γιοχάνεσμπουργκ.
«Δυσκολευόμαστε να βρούμε κοινή βάση στις γεωπολιτικές κρίσεις», δήλωσε ο Μακρόν, αναφερόμενος τόσο στο χάσμα ΗΠΑ–ΕΕ όσο και στη διάσταση απόψεων ανάμεσα στη Δύση και τον υπόλοιπο κόσμο. Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν κατ’ ιδίαν, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δημοσιεύει δική της «οικογενειακή φωτογραφία» της G7, υπογραμμίζοντας τη διαχείριση της κρίσης στο περιθώριο της συνόδου.
Την ίδια ώρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποίησε την ομιλία του για να καταγγείλει «γενοκτονία στη Γάζα», ενώ ο Λούλα ντα Σίλβα εξέφρασε ανησυχία για την αυξημένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Καραϊβική, κοντά στη Βενεζουέλα. Ο αναλυτής Pramit Pal Chaudhuri σημείωσε ότι η αποτελεσματικότητα του G20 έχει μειωθεί, με ΗΠΑ και Κίνα να αποστασιοποιούνται από τους πολυμερείς θεσμούς, ενώ η ΕΕ εστιάζει στην Ουκρανία και οι αναπτυσσόμενες χώρες σε χρέος, εμπόριο, ενέργεια και τεχνολογίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική αναζωπύρωσαν έναν άτυπο άξονα Brics-lite, ενώ ο Ναρεντρα Μόντι συναντήθηκε με σειρά ηγετών στο περιθώριο των εργασιών. Η Βρετανία και η Ινδονησία υπέγραψαν συμφωνία ναυτιλίας 4 δισ. λιρών και μια νέα συνεργασία Ινδίας–Αυστραλίας–Καναδά ανακοινώθηκε για αναδυόμενες τεχνολογίες. Ο Ραμαφόσα κατάφερε επιπλέον να διατηρήσει το θέμα της μείωσης του αφρικανικού χρέους στην ατζέντα.
Όπως ανέφερε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, «ο κόσμος αναδιοργανώνεται και οι ΗΠΑ δεν έχουν παίξει κανέναν ρόλο σε αυτές τις νέες συμμαχίες». Και πρόσθεσε: «Δεν νομίζω ότι ήταν σοφή απόφαση των ΗΠΑ να απουσιάζουν».
Διαβάστε ακόμη
Προϋπολογισμός 2026: Όλα τα μέτρα στήριξης για μισθωτούς, επαγγελματίες, αγρότες και ένστολους (vid)
«ΜΙΔΑΣ Ακινήτων»: Κολλάει στις «διπλές» δηλώσεις Κτηματολογίου – Taxisnet
Στον πανευρωπαϊκό δικαστικό αγώνα κατά της Βooking 1.000 Eλληνες ξενοδόχοι
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα