Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η πρώτη ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του σηματοδοτεί την έναρξη μιας «χρυσής εποχής» για τις ΗΠΑ. Ο ίδιος και οι σύμβουλοί του λένε τώρα ότι μπορεί να χρειαστούν μήνες ή και περισσότερο για να φτάσει.
Δύο μήνες μετά την έναρξη της θητείας του Τραμπ, αξιωματούχοι της κυβέρνησης απορρίπτουν την άποψη ότι ο Τραμπ έχει ήδη αναλάβει τα ηνία μιας οικονομίας για την οποία ορκίστηκε να κάνει ένα «θαύμα». Πανηγύρισαν τα θετικά στοιχεία και κατηγόρησαν τον προκάτοχο του Τραμπ, τον Τζο Μπάιντεν, για τα σημάδια αδυναμίας, ενώ προειδοποίησαν ότι τα σχέδιά του δεν θα αποδώσουν καρπούς μέσα σε μια νύχτα.
Ο Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News Radio τον Φεβρουάριο ότι θα χρειαστούν «έξι μήνες με ένα χρόνο» για να γίνει η οικονομία δική του, επειδή «ο Μπάιντεν πραγματικά τα έκανε μαντάρα στη χώρα μας». Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε πρόσφατα ότι η χώρα «εξακολουθεί να ζει αυτόν τον πληθωρισμό του Μπάιντεν» και επανέλαβε το χρονοδιάγραμμα του Τραμπ. Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ είπε ότι το τέταρτο τρίμηνο, σίγουρα, είναι του Τραμπ και ίσως αποχρώσεις του τρίτου.
Οι πρόεδροι σπεύδουν εδώ και καιρό να πάρουν τα εύσημα για τις ανόδους και αποστασιοποιούνται από τις πτώσεις. Αλλά η κατάσταση του Τραμπ είναι ασυνήθιστη. Οι κίνδυνοι για την αμερικανική οικονομία – ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένου του στασιμοπληθωρισμού ή ακόμη και της ύφεσης – είναι στενά συνδεδεμένοι με τη δική του εμβληματική πρωτοβουλία: έναν νέο κύμα δασμών που αναμένεται σε κάτι παραπάνω από δύο εβδομάδες.
Πολλοί οικονομολόγοι λένε ότι τα αλλοπρόσαλλα σχέδια δασμών του Τραμπ, ή οι αντιλήψεις γι’ αυτά, είναι ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια στην οικονομία. Ο πρόεδρος έχει υποσχεθεί την επιβολή αμοιβαίων δασμών σε έθνη από τις 2 Απριλίου, τη μεγαλύτερη επίθεση που έχει κάνει μέχρι στιγμής σε ένα παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, το οποίο κατηγορεί εδώ και καιρό ότι «κλέβει» τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η υπόσχεση μιας αλλαγής μέχρι την έναρξη του νέου έτους θα μπορούσε να καταστήσει τον Τραμπ ευάλωτο σε πολιτικές επιθέσεις. Οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ υποβάθμισαν αυτή την εβδομάδα τις προβλέψεις τους για την οικονομική ανάπτυξη και αύξησαν τις εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό, καθώς οι δασμοί προκαλούν αβεβαιότητα στις προβλέψεις τους. Αυτό ακολούθησε τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ για παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση.
Εάν οι εκτιμήσεις αυτές επαληθευτούν, οι Αμερικανοί θα μπορούσαν να κατηγορήσουν τον Τραμπ – κάτι που φαίνεται ήδη εμφανές στην επιδείνωση των μετρήσεων του καταναλωτικού κλίματος και στην πρόσφατη καταστροφή των μετοχών κατά 5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι πλειοψηφίες των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων αποδοκιμάζουν ήδη τους χειρισμούς του για την οικονομία και το κόστος ζωής, σύμφωνα με δημοσκόπηση του NBC News, πιθανή τροφή για τους Δημοκρατικούς ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του επόμενου έτους.
«Η κυβέρνηση Τραμπ κατέχει αυτή την οικονομία από τη στιγμή που άρχισε να κάνει όλες αυτές τις απειλές για δασμούς», δήλωσε η Κίμπελρι Κλόσινγκ, ανώτερο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών του Μπάιντεν που εργάζεται τώρα στο Ινστιτούτο Peterson για τα Διεθνή Οικονομικά. «Αυτή η απότομη πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, η απότομη αύξηση της αβεβαιότητας των επενδυτών και οι αντιδράσεις των χρηματιστηρίων συμβαίνουν πραγματικά συγχρονισμένα με τις ανακοινώσεις δασμών».
Ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του – που προεδρεύουν κυβερνητικών απολύσεων και σχεδιάζουν αυτό που είναι πιθανό να είναι εκατοντάδες δισεκατομμύρια ή και περισσότερα σε νέους φόρους επί των εισαγωγών – λένε ότι οι όποιες βραχυπρόθεσμες δυσκολίες αξίζουν τον κόπο για να απεξαρτηθεί η χώρα από τις φθηνές εισαγωγές, να αναζωογονηθεί η εγχώρια μεταποίηση και να περιοριστεί η απασχόληση της κυβέρνησης και τα ελλείμματα του προϋπολογισμού. Λένε επίσης ότι η επιτυχία της ατζέντας του εξαρτάται από βασικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των φοροελαφρύνσεων που διαπραγματεύονται οι Ρεπουμπλικάνοι του Κογκρέσου.
Δασμολογική αβεβαιότητα
Στο σύνολό τους, τα σχόλια δείχνουν τη δυσκολία που αντιμετωπίζει ο Τραμπ στον καθορισμό των οικονομικών προσδοκιών, αφού υποσχέθηκε «χρυσές εποχές» ανάοτυξης κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο Τραμπ έχει παραδεχθεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια «αναστάτωση» προτού οι Αμερικανοί δουν τα θετικά αποτελέσματα από τις πολιτικές του. Έχει αμφιταλαντευτεί από το να αρνείται να αποκλείσει μια ύφεση μέχρι να αρνείται ότι θα υπάρξει. Ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς δήλωσε ότι «τα θεμελιώδη στοιχεία της οικονομίας είναι στην πραγματικότητα αρκετά ισχυρά αυτή τη στιγμή», μια φράση που παραπέμπει στην ατυχή εκτίμηση του πρώην υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία Τζον Μακέιν εν μέσω της οικονομικής κατάρρευσης του 2008.
Ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ είχε παρόμοια άποψη για τα σκληρά οικονομικά στοιχεία, αλλά πρόσθεσε ότι το κλίμα έχει κάνει βουτιά, εν μέρει λόγω των φόβων για την αύξηση των τιμών. Ο Τραμπ αυτή την εβδομάδα πίεσε τον Πάουελ να μειώσει τα επιτόκια, αφού η κεντρική τράπεζα τα άφησε αμετάβλητα.
Ανησυχία για στασιμοπληθωρισμό και μείωση καταναλωτικής εμπιστοσύνης
Είναι επίσης αλήθεια ότι «όλοι πάντα υπερεκτιμούν το πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι πρόεδροι για την οικονομία», δήλωσε ο Τζέισον Φέρμαν, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων υπό τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Οι δασμοί του Τραμπ και η καταστολή της μετανάστευσης θα μπορούσαν να πνίξουν την ανάπτυξη, αλλά άλλες κινήσεις, όπως η απορρύθμιση, θα μπορούσαν να τις αντισταθμίσουν, είπε. Υπάρχουν επίσης παράγοντες της αγοράς που δεν είναι στο χέρι του προέδρου.
Η διοίκηση Τραμπ έχει δει μέχρι στιγμής μεικτά οικονομικά δεδομένα. Οι καταναλωτικές δαπάνες είναι στην καλύτερη περίπτωση υποτονικές μέχρι στιγμής φέτος, αν κρίνουμε από τα στοιχεία για τις λιανικές πωλήσεις και τα προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου. Το πρόσφατο sell off της Wall Street, που τροφοδοτήθηκε εν μέρει από τις απειλές του Τραμπ για δασμούς, έχει σβήσει τρισεκατομμύρια δολάρια από την αγορά μετοχών.
Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός υποχώρησε τον Φεβρουάριο και η εργοστασιακή παραγωγή των ΗΠΑ ήταν υψηλότερη του αναμενόμενου. Ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου Κέβιν Χάσετ δήλωσε την Τετάρτη ότι αυτό είναι απόδειξη ότι οι ΗΠΑ «μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους στο εξωτερικό με την εμπορική μας πολιτική», αλλά οι οικονομολόγοι είπαν σε μεγάλο βαθμό ότι τα στοιχεία ήταν ενδεικτικά της αύξησης της παραγωγής των κατασκευαστών για να προλάβουν τους δασμούς.
Ο Πάουελ δήλωσε ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την καταπολέμηση του πληθωρισμού στο εγγύς μέλλον.
«Ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να κινείται ανοδικά, πιστεύουμε ότι εν μέρει ως απάντηση στους δασμούς», δήλωσε ο Πάουελ την Τετάρτη. «Και μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση στην περαιτέρω πρόοδο κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους».
Οι φοροελαφρύνσεις ως αντίβαρο στις οικονομικές πιέσεις
Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ ποντάρουν σε φορολογικές περικοπές για να βοηθήσουν να αμβλυνθεί το πλήγμα από τους δασμούς. Μέλη της ομάδας του προέδρου έχουν πιέσει το Κογκρέσο να επιταχύνει τις εργασίες επί της πρότασης, σε μια προσπάθεια να προωθηθούν περισσότερα μετρητά στους καταναλωτές.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Τραμπ υποσχέθηκε να παρατείνει τις φορολογικές περικοπές της πρώτης θητείας του για τα νοικοκυριά και να καταργήσει τους φόρους στα φιλοδωρήματα, τις υπερωρίες και τις πληρωμές κοινωνικής ασφάλισης. Πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου διαπίστωσε ότι οι φορολογικές περικοπές για τα φυσικά πρόσωπα είναι λιγότερο ευνοϊκές για την ανάπτυξη από ό,τι οι φορολογικές περικοπές για τις επιχειρήσεις.
«Το πρόβλημα είναι ότι οι δασμοί αποτελούν έναν αρκετά σημαντικό κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού για την οικονομία» δηλώνει η Στέφανι Ροθ, επικεφαλής οικονομολόγος της Wolfe Research.
Ο Πίτερ Ναβάρο, ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου για το εμπόριο και τη μεταποίηση, υποβάθμισε τις ανησυχίες ότι οι δασμοί οδηγούν τον πληθωρισμό. Ο Χάσετ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι αν υπήρχε επίδραση από τους δασμούς θα ήταν παροδική.
Ο οικονομολόγος και πρώην σύμβουλος του Τραμπ Άρθουρ Λάφερ δήλωσε ότι οι δασμοί θα ήταν πληθωριστικοί μόνο αν ίσχυαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά ότι ο Τραμπ απλώς «τους χρησιμοποιεί για να διαπραγματευτεί».
Όσο για το ποιος πρόεδρος μπορεί να διεκδικήσει τα εύσημα για την τρέχουσα οικονομία, ο Λάφερ είπε ότι πρόκειται απλώς για πολιτική.
«Είναι ακριβώς αυτό που κάνουν οι πολιτικοί», είπε. «Κάθε πολιτικός θα πει ότι για ό,τι πάει στραβά φταίει ο Μπάιντεν και για ό,τι πάει καλά είναι δικά μας τα εύσημα».
Διαβάστε ακόμη
Φορολογικές δηλώσεις 2025: Πάνω από 3,4 εκατ. ευρώ σε άμεσες επιστροφές φόρου
Τι σηματοδοτεί η εμβληματική συμφωνία του Τσάκου για τη ναυπήγηση 9 Shuttle tankers (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα