Το αμφιλεγόμενο σχέδιο των 28 σημείων που παρουσίασε αιφνιδιαστικά η κυβέρνηση Τραμπ στην Ουκρανία ως πρόταση «πάρ’ το ή άφησέ το» στηρίχθηκε κυρίως σε πολυήμερες μυστικές διαβουλεύσεις ανάμεσα στον Στιβ Γουίτκοφ και τον Ρώσο συνομιλητή του Κιρίλ Ντμιτρίεφ — διεργασίες από τις οποίες αποκλείστηκαν όχι μόνο η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της, αλλά ακόμη και βασικά στελέχη των ίδιων των ΗΠΑ.
Με την προθεσμία της Ημέρας των Ευχαριστιών να πιέζει, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κινούνται για να εξασφαλίσουν περισσότερο χρόνο στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, καταρτίζοντας μια δική τους αντιπρόταση, η οποία αναμένεται να παρουσιαστεί στους Αμερικανούς την Κυριακή στην Ελβετία.
Η ανασύνθεση της διαδρομής που οδήγησε στο τελεσίγραφο —και των προσώπων που πραγματικά το διαμόρφωσαν— βασίζεται σε συνομιλίες με άτομα που παρακολουθούν τις εξελίξεις εκ των έσω και μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας, λόγω της ευαισθησίας των διαπραγματεύσεων.
Ο συναγερμός για τους Ευρωπαίους χτύπησε όταν εμφανίστηκε ένας νέος πρωταγωνιστής: ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Νταν Ντρίσκολ, στενός φίλος του Τζέι Ντι Βανς από τα χρόνια τους στη Νομική του Γέιλ. Εκείνος ήταν που ενημέρωσε πρεσβευτές και Ουκρανούς αξιωματούχους, με ιδιαίτερα πιεστικό ύφος, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει χάσει την υπομονή του, ότι το Κίεβο βρίσκεται σε αδύναμη θέση και ότι χρειάζεται να αποδεχθεί παραχωρήσεις εδάφους.
Το γεγονός ότι ένας στενός συνεργάτης του αντιπροέδρου ανέλαβε να προωθήσει το σχέδιο κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο την προηγούμενη εβδομάδα δεν πέρασε απαρατήρητο. Η αποστολή αυτή, που παραδοσιακά ανήκει σε υψηλόβαθμους διπλωμάτες όπως ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, κατέδειξε την έντονη διαφωνία που επικρατεί μεταξύ Ρούμπιο και Βανς: ο πρώτος παραμένει επιφυλακτικός απέναντι στη ρωσική επιρροή, ενώ ο δεύτερος εκφράζει μια πιο απομονωτική προσέγγιση.
Πριν οι Ευρωπαίοι και ο Ζελένσκι κινηθούν, όφειλαν να κατανοήσουν ποιος ήταν πραγματικά ο αρχιτέκτονας του σχεδίου. Και επειδή είχαν αποκλειστεί εντελώς, δεν ήταν σαφές ποιος επηρέαζε περισσότερο τον Τραμπ. «Πριν καν ξεκινήσουμε, πρέπει να ξέρουμε ποιος συνέταξε το έγγραφο και πού δημιουργήθηκε», σχολίασε με αιχμή ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ.
Σύντομα προέκυψε ότι ο Γουίτκοφ και ο Ντμιτρίεφ συνέταξαν το σχέδιο κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Μαϊάμι τον Οκτώβριο, παρουσία και του Τζάρεντ Κούσνερ, ο οποίος είχε ήδη συνεργαστεί με τον Γουίτκοφ στο ειρηνευτικό σχέδιο για Ισραήλ–Γάζα.
Ο Ρούμπιο δεν είχε πλήρη εικόνα παρά μόνο προς το τέλος. Ο ίδιος ο Τραμπ ενημερώθηκε αργά, αλλά ενέκρινε το περιεχόμενο μόλις το είδε — μια ευκαιρία για πολιτική νίκη, σε μια περίοδο εσωτερικής φθοράς μετά την ήττα των Ρεπουμπλικανών στις εκλογές του Νοεμβρίου και το μέτωπο με το Κογκρέσο για τα αρχεία Τζέφρι Έπσταϊν.
Την ίδια ώρα, ο Ζελένσκι βρίσκεται αντιμέτωπος με σκάνδαλο διαφθοράς που απειλεί τον στενό του συνεργάτη Αντρέι Γερμάκ. Έτσι, οι πιέσεις προς όλες τις κατευθύνσεις εντείνονται.
Για τον Τραμπ προέχει η επίτευξη συμφωνίας — όχι οι λεπτομέρειες. Για την Ουκρανία, όμως, αυτές είναι κρίσιμες.
Οι φόβοι του Κιέβου ότι μεγάλο μέρος του σχεδίου προήλθε από τη Μόσχα επιβεβαιώθηκαν: πολλές διατυπώσεις δείχνουν σημάδια άμεσης μετάφρασης από τα ρωσικά.
Το έγγραφο προβλέπει παραχώρηση μεγάλων περιοχών, μείωση του ουκρανικού στρατού και μόνιμη απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ, καθώς και αποκατάσταση οικονομικών σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας.
Οι Ευρωπαίοι και οι Ουκρανοί θα επιμείνουν ότι οποιεσδήποτε συζητήσεις για εδάφη μπορούν να γίνουν μόνο με κατάπαυση πυρός στη σημερινή γραμμή επαφής και ότι χρειάζονται εγγυήσεις ασφάλειας τύπου Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.
Από τη στιγμή που ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, οι κινήσεις προς την ειρήνη είναι γεμάτες ανατροπές. Είχαμε ήδη εντάσεις στο Οβάλ Γραφείο, μια αιφνιδιαστική σύνοδο με τον Πούτιν στην Αλάσκα και τη συγκεχυμένη απόπειρα οργάνωσης συνόδου στη Βουδαπέστη. Αυτή τη φορά, ο ρόλος του Ρούμπιο λειτούργησε ανασχετικά.
Πίσω από όλα αυτά, ο Γουίτκοφ είχε ήδη διαμορφώσει το τελικό σχέδιο, ενώ πολλοί πίστευαν ότι ο Ρούμπιο τον είχε παρακάμψει.
Ο γερουσιαστής Μάικ Ράουντς αποκάλυψε ότι ο Ρούμπιο του είπε —καθ’ οδόν προς τη Γενεύη— ότι το σχέδιο δεν είναι αμερικανική πρόταση αλλά «ρωσικό κείμενο». Αργότερα, ο Ρούμπιο το αναθεώρησε, τονίζοντας ότι αποτελεί αμερικανική πρωτοβουλία βασισμένη σε εισφορές και από τις δύο πλευρές.
Στη Γενεύη συναντώνται πλέον Γουίτκοφ, Ρούμπιο και Ντρίσκολ, με την Ουκρανία να εκπροσωπείται από τον Γερμάκ. Δεν είναι βέβαιο αν οι ΗΠΑ επιθυμούν την ενεργή συμμετοχή των Ευρωπαίων.
Ο Ντρίσκολ διατηρεί στενή επικοινωνία με Γουίτκοφ και Βανς, ενώ εμπλέκεται και ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Άντι Μπέικερ, σε ένδειξη της ενισχυμένης επιρροής του Βανς.
Παρά την αντίδραση, ο Τραμπ εμφανίζεται ψύχραιμος. Το Σάββατο δήλωσε στο NBC πως η πρόταση «δεν είναι τελική», αφήνοντας χώρο για ελιγμούς.
Το τι θα ακολουθήσει εξαρτάται από τις συνομιλίες στην Ελβετία — και από την κατεύθυνση των αμερικανικών αεροσκαφών: προς τις ΗΠΑ ή προς τη Μόσχα.
Διαβάστε ακόμη
Προϋπολογισμός 2026: Όλα τα μέτρα στήριξης για μισθωτούς, επαγγελματίες, αγρότες και ένστολους (vid)
«ΜΙΔΑΣ Ακινήτων»: Κολλάει στις «διπλές» δηλώσεις Κτηματολογίου – Taxisnet
Στον πανευρωπαϊκό δικαστικό αγώνα κατά της Βooking 1.000 Eλληνες ξενοδόχοι
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα