Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε κίνηση για την αποπομπή της διοικητού της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Λίζα Κουκ, μετά από καταγγελίες συμμάχου του Λευκού Οίκου ότι παραποίησε έγγραφα στεγαστικών δανείων. Πρόκειται για δραματική κλιμάκωση στη μάχη του Τραμπ να ασκήσει μεγαλύτερο έλεγχο στην κεντρική τράπεζα.
Σε επιστολή που ανάρτησε τη Δευτέρα στο Truth Social, ο Τραμπ δήλωσε ότι έκρινε πως υπάρχει «επαρκής λόγος» για να αποπέμψει την Κουκ, η οποία είναι η πρώτη Αφροαμερικανίδα γυναίκα που υπηρέτησε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed στην Ουάσινγκτον. Η απόφαση βασίστηκε σε ισχυρισμούς ότι υπέβαλε ψευδείς δηλώσεις σε δανειακές αιτήσεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα έδινε στον Τραμπ την ευκαιρία να τοποθετήσει νέο πρόσωπο στο Δ.Σ., την ώρα που πιέζει ανοιχτά για μείωση των επιτοκίων.
Η απάντηση της Κουκ
Η ίδια απέρριψε την κίνηση, δηλώνοντας ότι ο Τραμπ δεν έχει την εξουσία να την απομακρύνει και ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί. Ο δικηγόρος της, Άμπε Λόουελ, τόνισε ότι θα ληφθούν «όλες οι απαραίτητες ενέργειες» για να μπλοκαριστεί η «παράνομη απόφαση» του Τραμπ.
«Ο Πρόεδρος Τραμπ ισχυρίστηκε ότι με αποπέμπει ‘για λόγους αιτίας’, όταν στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας τέτοιος λόγος κατά τον νόμο και δεν έχει την αρμοδιότητα να το πράξει», ανέφερε σε ανακοίνωσή της. «Δεν θα παραιτηθώ και θα συνεχίσω να υπηρετώ την αμερικανική οικονομία, όπως κάνω από το 2022».
Η απομάκρυνσή της, εάν επιτευχθεί, θα έδινε στον Τραμπ την ευκαιρία να εξασφαλίσει πλειοψηφία τεσσάρων μελών στο επταμελές Δ.Σ. της Fed. Η θητεία της Κουκ έληγε το 2038. Η Fed αρνήθηκε να σχολιάσει.
«Ο αμερικανικός λαός πρέπει να έχει πλήρη εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα όσων χαράσσουν νομισματική πολιτική. Με δεδομένη τη δόλια και ενδεχομένως εγκληματική συμπεριφορά σας, αυτή η εμπιστοσύνη δεν υπάρχει», έγραψε ο Τραμπ.
Η Κουκ αναμένεται να ζητήσει ασφαλιστικά μέτρα ώστε να επανέλθει προσωρινά στη θέση της, ενώ εξελίσσεται η δικαστική διαμάχη. Μέχρι στιγμής δεν της έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, αν και αξιωματούχος του Υπουργείου Δικαιοσύνης άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί να ξεκινήσει έρευνα.
Ο Άαρον Κλάιν, στέλεχος του Brookings Institution, προειδοποίησε: «Αυτό είναι ένα καίριο πλήγμα στην ανεξαρτησία της Fed. Ο Τραμπ δείχνει ότι θα την κάνει να λειτουργεί όπως θέλει, με κάθε τρόπο».
Οι κατηγορίες για τα στεγαστικά
Η υπόθεση ξεκίνησε όταν ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στέγασης, Μπιλ Πάλτε, ισχυρίστηκε ότι η Κουκ ψευδώς δήλωσε ότι δύο ακίνητα –σε Μίσιγκαν και Τζόρτζια– θα ήταν η κύρια κατοικία της, ώστε να εξασφαλίσει καλύτερους όρους δανεισμού.
Ο Τραμπ υποστήριξε ότι είναι «αδιανόητο» η Κουκ να μην γνώριζε τις απαιτήσεις των δανείων, κατηγορώντας την για «κατάφωρη αμέλεια» που θέτει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της ως ρυθμιστή.
Αντίδραση αγορών και πολιτικών
Οι αγορές αντέδρασαν αρνητικά: ο Δείκτης Δολαρίου του Bloomberg, οι αποδόσεις διετών ομολόγων και τα futures του S&P 500 υποχώρησαν, ενώ οι αποδόσεις δεκαετών ενισχύθηκαν. Η ανεξαρτησία της Fed θεωρείται θεμέλιο της αμερικανικής οικονομίας και τυχόν πλήγμα μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ.
Η S&P Global Ratings είχε ήδη προειδοποιήσει ότι οι πολιτικές παρεμβάσεις που αποδυναμώνουν θεσμούς όπως η Fed θα μπορούσαν να ασκήσουν πιέσεις στη διατήρηση της αξιολόγησης «ΑΑ+».
Από την πλευρά τους, Δημοκρατικοί βουλευτές αντέδρασαν έντονα. Η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν έκανε λόγο για «παράνομη προσπάθεια» που συνιστά «αυταρχική αρπαγή εξουσίας».
Η νομική μάχη
Το ζήτημα ενδέχεται να οδηγηθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο νωρίτερα φέτος είχε στείλει μήνυμα προστασίας της Fed από αποπομπές μελών κατά βούληση. Ειδικοί όπως ο καθηγητής Πίτερ Κόντι-Μπράουν από το Wharton School θεωρούν ότι η υπόθεση θα αποτελέσει δοκιμασία για το τι ακριβώς σημαίνει νομικά η «αιτία» αποπομπής.
Σύμφωνα με τον νόμο, «αιτία» ορίζεται ως ανεπάρκεια, παραμέληση καθηκόντων ή κακοδιαχείριση εν ώρα θητείας. Εάν τα δικαστήρια κρίνουν ότι οι καταγγελίες σχετίζονται με γεγονότα εκτός του αξιώματος, η απόφαση Τραμπ μπορεί να ακυρωθεί.
Η ανακοίνωση Τραμπ ήρθε μετά από παραπομπή του Πάλτε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, που εξετάζει εάν η Κουκ διέπραξε τραπεζική απάτη. Η ίδια είχε δηλώσει ότι «δεν σκοπεύει να εκφοβιστεί» και ότι θα απαντήσει σε κάθε νόμιμο ερώτημα με στοιχεία.
Κατά την αρχική επικύρωση του διορισμού της το 2022, η Κουκ είχε δεχθεί σφοδρές επιθέσεις από Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι αμφισβήτησαν ακόμα και το βιογραφικό της. Επικυρώθηκε με οριακή ψήφο, χάρη στην καθοριστική ψήφο της τότε αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις.
Η ίδια έχει εκφράσει ανησυχία για τον πληθωρισμό και τους δασμούς, ενώ πρόσφατα προειδοποίησε ότι τα στοιχεία για την απασχόληση ενδέχεται να σηματοδοτούν καμπή για την αμερικανική οικονομία.
Παρά τις πιέσεις του Τραμπ, η Fed έχει διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό επιτόκιο το 2025, ανησυχώντας ότι οι δασμοί και άλλες πολιτικές μπορεί να τροφοδοτήσουν νέες πληθωριστικές πιέσεις. Ο Τζερόμ Πάουελ, πάντως, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης επιτοκίων στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, λόγω των κινδύνων για την αγορά εργασίας.
Διαβάστε ακόμη
Ο Τραμπ απειλεί ξανά την Κίνα με δασμούς 200% για τους μαγνήτες σπάνιων γαιών
Πλεόνασμα 7,9 δισ. ευρώ: Το success story που γράφεται με φόρους και δαπάνες
Υπουργείο Εργασίας: Αυτές είναι οι αλλαγές που φέρνει το νέο νομοσχέδιο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα