Όταν τον περασμένο μήνα επιβλήθηκαν οι τελευταίες αμερικανικές κυρώσεις κατά της ρωσικής πετρελαϊκής βιομηχανίας, η Βουλγαρία βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα επείγον πρόβλημα. Μία από τις εταιρείες που στοχοποιήθηκαν, η Lukoil PJSC, ήταν ιδιοκτήτρια του μεγαλύτερου διυλιστηρίου πετρελαίου της χώρας, κληρονομιά των στενών δεσμών της χώρας με τη Μόσχα.
Η κυβέρνηση αποφάσισε να κατάσχει τις εγκαταστάσεις της Neftohim κοντά στη Μαύρη Θάλασσα και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία της Lukoil. Αφαίρεσε κάθε δικαίωμα από τους μετόχους και διόρισε έναν διαχειριστή για να διαπραγματευτεί μια πιθανή πώληση. Μια κοινοβουλευτική επιτροπή χρειάστηκε μόλις 26 δευτερόλεπτα για να ακυρώσει 26 χρόνια ιδιοκτησίας και να εγκρίνει την κίνηση πριν από την επικείμενη προθεσμία των ΗΠΑ για την εξεύρεση λύσης.
Η απροσδόκητη τροπή των γεγονότων έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο πλήγμα στην οικονομική παρουσία της Ρωσίας στα Βαλκάνια εδώ και δεκαετίες. Οι κινήσεις του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ εναντίον των ρωσικών πετρελαϊκών εταιρειών έχουν πλήξει τον φιλορωσικό «πυρήνα» του Κρεμλίνου στην περιοχή.
Στη Σερβία, η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να εξαγοράσει την εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου της χώρας Naftna Industrija Srbije AD, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο από τη ρωσική Gazprom PJSC. Ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς θέλει να αποφύγει την εθνικοποίησή της, αλλά πρέπει να πείσει την Ουάσιγκτον για τις προθέσεις του να απαλλαγεί από τη Gazprom, προκειμένου να αποφύγει κυρώσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τη χώρα του.
Οι αξιωματούχοι στη Σόφια και το Βελιγράδι, όμως, συνειδητοποίησαν ότι η παραμονή στην τροχιά της Ρωσίας έγινε αδύνατη μετά την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Μόλις ολοκληρωθεί, η προσπάθεια να εξαναγκαστούν οι ρωσικοί πετρελαϊκοί κολοσσοί να αποχωρήσουν από τη Βουλγαρία και τη Σερβία θα συμβάλει στην εξουδετέρωση της επιρροής του Πούτιν, σύμφωνα με τον Μάριο Μπικάρσκι, αναλυτή της Verisk Maplecroft. Αυτό συμβαίνει καθώς «οι ευκαιρίες για άσκηση πίεσης και άλλες μορφές συνεργασίας με τις πολιτικές και επιχειρηματικές ελίτ έχουν μειωθεί», είπε.
Υποψήφιοι αγοραστές της Neftohim από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον Περσικό Κόλπο έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον. Η Lukoil ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι λαμβάνει «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για την πώληση του διυλιστηρίου Neftohim, του δικτύου πρατηρίων καυσίμων και άλλων περιουσιακών στοιχείων της στη Βουλγαρία.
Στη Σερβία, η κατάσταση είναι λιγότερο σαφής. Το ρωσικής ιδιοκτησίας διυλιστήριο της χώρας, NIS, έχασε τις προμήθειες πετρελαίου τον περασμένο μήνα, μετά τη λήξη αρκετών εξαιρέσεων από τις αμερικανικές κυρώσεις. Ο πρόεδρος Βούτσιτς ζήτησε από τη Gazprom να βρει αγοραστή για να αποφευχθεί η εθνικοποίηση της εταιρείας. Η Gazprom ζήτησε από τις ΗΠΑ να παρατείνουν την άδεια λειτουργίας της NIS, ενώ προσπαθεί να μεταβιβάσει τον έλεγχο σε τρίτους.
Ωστόσο, η NIS διαθέτει προμήθειες πετρελαίου μόνο για περίπου μία εβδομάδα, πριν η κυβέρνηση αναγκαστεί να αντλήσει από τα αποθέματά της ή να αγοράσει αργό πετρέλαιο από άλλες, πιο ακριβές πηγές. Αυτό καθιστά πιο πιθανό ότι ο Βούτσιτς θα προχωρήσει στην κατάσχεση του διυλιστηρίου. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι πρέπει να βρεθεί λύση έως τις 23 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με το Bloomberg, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την οικονομική και πολιτική επιρροή της Ρωσίας στη χώρα, η οποία ενισχύθηκε από τους Σέρβους εθνικιστές μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Η ισορροπία μεταξύ Ανατολής και Δύσης, άλλωστε, έχει καθορίσει την πορεία ηγετών όπως ο Βούτσιτς, μαζί με την τεράστια εξάρτηση από το Κρεμλίνο για το φυσικό αέριο.
Διαβάστε ακόμη
Συνέντευξη Πέδρο Αλμοδόβαρ: Το πολυχρωματικό σύμπαν του μεγάλου σκηνοθέτη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα