Κάθε χρόνο, ο Economist επιχειρεί κάτι διαφορετικό από τις κλασικές διεθνείς κατατάξεις. Δεν αναζητά την πλουσιότερη, την ισχυρότερη ή την πιο ευτυχισμένη χώρα, αλλά εκείνη που έκανε το μεγαλύτερο άλμα προόδου μέσα σε 12 μήνες. Με βάση οικονομικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς δείκτες, απονέμει τον άτυπο τίτλο της «χώρας της χρονιάς» σε όποια κατάφερε να αλλάξει ουσιαστικά πορεία.
Δεν πρόκειται για διαγωνισμό ευτυχίας· αν ήταν, οι σκανδιναβικές χώρες θα μονοπωλούσαν τη διάκριση, καθιστώντας την επιλογή προβλέψιμη. Ούτε για μέτρηση ισχύος, αφού τότε οι υπερδυνάμεις θα κέρδιζαν πάντα. Όπως σημειώνει το περιοδικό, στόχος είναι να εντοπιστεί «η χώρα που βελτιώθηκε περισσότερο, με οποιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο».
Το 2025 υπήρξε μια χρονιά έντονων αναταράξεων. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε την αβεβαιότητα στο παγκόσμιο εμπόριο, ενώ αιματηρές συγκρούσεις σημάδεψαν περιοχές όπως η Γάζα και το Σουδάν. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα κράτη κατάφεραν να σταθούν όρθια μέσα στο χάος.
Ο Καναδάς επέλεξε έναν ψύχραιμο τεχνοκράτη αντί για λαϊκιστή ηγέτη και αντιστάθηκε στις πιέσεις της Ουάσιγκτον. Στη Μολδαβία, οι πολίτες απέρριψαν φιλορωσικές δυνάμεις, παρά τις απειλές και τη συστηματική παραπληροφόρηση από τη Μόσχα.
Σύμφωνα με τον Economist, ο κ. Τραμπ συνέβαλε επίσης στη διαμόρφωση μιας εύθραυστης εκεχειρίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Την ίδια στιγμή, η Νότια Κορέα κατάφερε να αποκαταστήσει τη σταθερότητα μετά από μια σοβαρή δοκιμασία. Έναν χρόνο νωρίτερα, ο τότε πρόεδρος Γιουν Σουκ Γιολ είχε επιχειρήσει να επιβάλει στρατιωτικό νόμο, στέλνοντας στρατεύματα για να αποκλείσουν το κοινοβούλιο. Οι θεσμοί, όμως, άντεξαν: βουλευτές, πολίτες και δικαιοσύνη απέτρεψαν την εκτροπή και το 2025 ο πρώην πρόεδρος βρέθηκε στο εδώλιο με κατηγορίες για εξέγερση.
Ένα ακόμη παράδειγμα θεσμικής αντοχής αποτέλεσε η Βραζιλία. Τον Σεπτέμβριο, δικαστήριο καταδίκασε τον Ζαΐρ Μπολσονάρου σε 27 χρόνια φυλάκισης. Ο πρώην πρόεδρος, που είχε χάσει τις εκλογές του 2022, αρνήθηκε το αποτέλεσμα και επιχείρησε να οργανώσει πραξικόπημα για να διατηρηθεί στην εξουσία.
Για μια χώρα με μακρά ιστορία στρατιωτικών παρεμβάσεων στον 20ό αιώνα, η καταδίκη αυτή ήταν πρωτοφανής. Παράλληλα, η κυβέρνηση πέτυχε το 2025 να επιβραδύνει την αποψίλωση του Αμαζονίου, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, η φιλορωσική στάση της εξωτερικής της πολιτικής περιόρισε τη συνολική θετική εικόνα.
Αργεντινή ή Συρία;
Στην τελική ευθεία, δύο χώρες ξεχώρισαν, αν και για εντελώς διαφορετικούς λόγους: η Αργεντινή και η Συρία. Στην περίπτωση της Αργεντινής, η πρόοδος ήταν κυρίως οικονομική. Ο πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι, από το 2023, προώθησε ριζικές μεταρρυθμίσεις υπέρ της ελεύθερης αγοράς, επιχειρώντας να ανατρέψει πάνω από έναν αιώνα κρατισμού και χαμηλής ανάπτυξης. Κατάργησε ελέγχους τιμών, περιόρισε τις δημόσιες δαπάνες και έκοψε επιδοτήσεις που στρέβλωναν την οικονομία, επιλογές πολιτικά επικίνδυνες και κοινωνικά επώδυνες, στις οποίες πολλοί προκάτοχοί του είχαν αποτύχει.
Παρά το κόστος, ο κ. Μιλέι επέμεινε και το 2025 οι πολίτες συνέχισαν να τον στηρίζουν. Σημαντική ήταν και η στήριξη των ΗΠΑ, με πακέτο 20 δισ. δολαρίων για την αποφυγή χρηματοπιστωτικής κρίσης. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: ο πληθωρισμός κατέρρευσε από 211% το 2023 σε περίπου 30%, το ποσοστό φτώχειας μειώθηκε κατά 21 μονάδες και ο προϋπολογισμός μπήκε σε τάξη. Το πέσο κυμαίνεται ελεύθερα και οι περισσότεροι έλεγχοι κεφαλαίου καταργήθηκαν.
Το ρίσκο, ωστόσο, παραμένει. Οι Περονιστές παραμονεύουν για επιστροφή, ενώ ο ίδιος ο πρόεδρος κατηγορείται για ανοχή στην κριτική και εμπλέκεται σε σκάνδαλα διαφθοράς. Αν οι μεταρρυθμίσεις αντέξουν, όμως, θα μπορούσαν να αλλάξουν οριστικά την πορεία της χώρας και να αποτελέσουν παράδειγμα για μεταρρυθμιστές διεθνώς.
Η πολιτική στροφή της Συρίας
Η βελτίωση της Συρίας είχε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα: ήταν πρωτίστως πολιτική. Μέχρι λίγο πάνω από έναν χρόνο πριν, η χώρα βρισκόταν υπό τον Μπασάρ αλ-Άσαντ, έναν αυταρχικό ηγέτη με τη στήριξη Ιράν και Ρωσίας. Οι φυλακές ήταν γεμάτες αντιφρονούντες, η διαφωνία τιμωρούνταν με βασανιστήρια και ο 13χρονος εμφύλιος είχε στοιχίσει πάνω από μισό εκατομμύριο ζωές. Χημικά όπλα, βαρελοβόμβες και μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών είχαν καταστρέψει τη χώρα, με περισσότερους από 6 εκατ. πρόσφυγες.
Τον Δεκέμβριο του 2024, το καθεστώς κατέρρευσε και ο Άσαντ διέφυγε, καθώς οι αντάρτες κατέλαβαν την εξουσία. Τότε, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τι θα ακολουθούσε. Ο νέος ηγέτης, Αχμέντ αλ-Σαράα, είχε τζιχαντιστικό παρελθόν και πολλοί φοβήθηκαν θεοκρατία ή χάος. Τελικά, δεν συνέβη κανένα από τα δύο. Οι γυναίκες δεν υποχρεώνονται σε περιορισμούς, η καθημερινή ζωή ακόμη και το αλκοόλ επιτρέπεται, ενώ η χώρα διατηρείται ενωμένη.
Ο κ. Σαράα εξέπληξε θετικά, βελτιώνοντας τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και τα κράτη του Κόλπου. Με τη σταδιακή άρση των δυτικών κυρώσεων, η οικονομία αρχίζει να αναπνέει ξανά. Τα προβλήματα, βέβαια, παραμένουν τεράστια: πολιτοφυλακές διέπραξαν σφαγές μειονοτήτων με 2.000 νεκρούς, ενώ η διακυβέρνηση παραμένει συγκεντρωτική και εύθραυστη.
Παρόλα αυτά, η Συρία του 2025 δεν θυμίζει τη Συρία του 2024. Ο γενικευμένος φόβος έχει υποχωρήσει, η καθημερινότητα έχει αποκτήσει μια στοιχειώδη κανονικότητα και περίπου 3 εκατομμύρια πρόσφυγες επέστρεψαν στη χώρα τους. Για τον Economist, αυτό αρκεί: η μεγαλύτερη βελτίωση της χρονιάς καταγράφεται στη Συρία.
Διαβάστε ακόμη
Κυβέρνηση: Νέα στρατηγική για τα μπλόκα – παρασκηνιακές προσπάθειες να αρχίσει ο διάλογος
Serenity Village: Πώς προχωρά η επένδυση ύψους €474 εκατ. του Γιάννη Βαρδινογιάννη (χάρτης)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα