«Πιστεύω ότι οι πολίτες της Ευρώπης θα έχουν περισσότερες επιλογές. Πιστεύω ότι αυτό θα τους ευχαριστήσει. Ίσως τα αυτοκίνητα θα είναι η μεγαλύτερη κατηγορία και δεύτερο θα είναι τα αγροτικά προϊόντα».
Τα αγροτικά προϊόντα ήταν ένα από τα θέματα στα οποία αναφέρθηκε τις περισσότερες φορές ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, στη συνέντευξη που έδωσε μαζί με την πρόεδρο της Ε. Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την παρουσίαση της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ- ΗΠΑ.
Στο ξεκίνημα της τοποθέτησής του, ο Τραμπ είπε επίσης ότι θα ανοίξουν οι ευρωπαϊκές χώρες «που ήταν ουσιαστικά κλειστές», όπως είπε, και «δεν έπαιρναν τα αμερικανικά προϊόντα» γεωργίας και κτηνοτροφίας.
Λεπτομέρειες θα γίνουν γνωστές τις επόμενες ημέρες, όμως από τις πρώτες τοποθετήσεις φαίνεται ότι η ΕΕ αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε έναν τομέα για τον οποίο είχε δεχθεί αφόρητες πιέσεις από την αμερικανική κυβέρνηση: να επιτρέψει την πώληση περισσότερων αμερικανικών τροφίμων στα ευρωπαϊκά καταστήματα.
Ορμόνες στο βοδινό, χλωρίνη στο κοτόπουλο
Το 2024, η ΕΕ ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος αγοραστής αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ, με εισαγωγές αξίας περίπου 12,8 δισ. δολαρίων σε προϊόντα όπως σόγια, ξηροί καρποί, σπόροι ηλίανθου/σουσάμι και επεξεργασμένα προϊόντα ξηρών καρπών, όπως δείχνουν τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου. Αντίθετα, οι ΗΠΑ εισήγαγαν περίπου 36 δισεκατομμύρια δολάρια σε αγροτικά τρόφιμα από την ΕΕ (κρασί, γαλακτοκομικά, σιτηρά).
Το 2023, ο μέσος δασμός της ΕΕ για τα ξένα γεωργικά προϊόντα ήταν 10,8%, ενώ ο αντίστοιχος αμερικανικός ήταν 5%.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο για τα αμερικανικά προϊόντα δεν είναι οι δασμοί. Είναι τα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων, που στην ΕΕ είναι πιο αυστηρά, σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, η ΕΕ δεν επιτρέπει να πωλούνται στους καταναλωτές πολλοί γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (GMOs), βόειο κρέας με ορμόνες και κοτόπουλο που έχει πλυθεί με χλώριο.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν παίρνει κοτόπουλο από την Αμερική. Δεν παίρνει αστακούς από την Αμερική. Μισούν το βοδινό κρέας μας επειδή το δικό μας είναι όμορφο και το δικό τους είναι αδύναμο» είχε δηλώσει τον Απρίλιο ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λούτνικ, στο Fox News.
Αν η ΕΕ αποφασίσει, τελικά, να ανοίξει την αγορά της στα αμερικάνικα τρόφιμα, αυτό μπορεί να σημαίνει:
- Μείωση ή κατάργηση των δασμών σε ορισμένα αμερικανικά προϊόντα (π.χ. σόγια, βοδινό κρέας, πουλερικά, καλαμπόκι, γαλακτοκομικά).
- Εναρμόνιση ή αναγνώριση προτύπων. Αυτό μπορεί να σημαίνει αμοιβαία αναγνώριση των προτύπων ασφαλείας ή εξαιρέσεις για ορισμένα αμφιλεγόμενα προϊόντα.
- Επέκταση των ποσοστώσεων με αυξημένες ποσοστώσεις για συγκεκριμένα αμερικανικά προϊόντα που επιτρέπονται ήδη σε μικρές ποσότητες (π.χ. βόειο κρέας χωρίς ορμόνες).
- Υποχώρηση της ΕΕ στην χρήση ενδείξεων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, ΠΟΠ, για τις οποίες οι Αμερικανοί παραγωγοί υποστηρίζουν ότι νοθεύουν τον ανταγωνισμό.
Υπάρχουν δεκάδες λόγοι γιατί αυτά τα μέτρα θα είναι πολύ δύσκολο, ίσως και αδύνατο, να «περάσουν» στην Ευρώπη:
-
- Αντίδραση από τους αγρότες της ΕΕ, οι οποίοι διαμαρτύρονται ήδη για αθέμιτο ανταγωνισμό αφού είναι αναγκασμένοι να ακολουθούν τις αυστηρές προδιαγραφές παραγωγής που απαιτεί η ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές τους εκτός ΕΕ.
- Οργή από περιβαλλοντικές και καταναλωτικές οργανώσεις. Στην Ευρώπη υπάρχει ένα ισχυρό κίνημα υπέρ της ασφάλειας των τροφίμων και της προστασίας του περιβάλλοντος. Το κίνημα αυτό έχει ισχυρές βάσεις όχι μόνο στα ευρωπαϊκά μίντια, αλλά και στους διαδρόμους των Βρυξελλών.
- Αντιρρήσεις και εξαιρέσεις από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Για να εφαρμοστεί η εμπορική συμφωνία ΕΕ- ΗΠΑ, πρέπει να περάσει από κράτη μέλη των 27, αλλά και από το ευρωκοινοβούλιο. Όμως σε αρκετές χώρες, όπως η Γαλλία και οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, οι κοινότητες των αγροτών αναμένεται να επιδιώξουν εξαιρέσεις ή τροποποιήσεις της συμφωνίας.
Ασφάλεια, τιμές και προστασία των Ευρωπαίων παραγωγών
Αν, τελικά, η συμφωνία περάσει και τα αμερικανικά τρόφιμα βρουν περισσότερο χώρο στα ράφια των ευρωπαϊκών καταστημάτων, τι θα αλλάξει;
- Καταρχάς, όπως είπε και ο πρόεδρος Τραμπ, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα έχουν περισσότερες επιλογές.
Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένα προϊόντα, όπως το βόειο κρέας, θα μπορούν να αγοράζουν φθηνότερα αμερικανικά προϊόντα. Ακόμα και το μοσχαρίσιο κρέας- που στις ΗΠΑ θεωρείται είδος πολυτελείας- πωλείται φθηνότερα στις ΗΠΑ (15-18 ευρώ / κιλό), σε σχέση με αγορές όπως της Αυστρίας και της Γερμανίας, όπου η τιμή ξεπερνά τα 20 ευρώ το κιλό.
Παράλληλα, όμως, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα πρέπει να προσέχουν και να διαβάζουν αναλυτικά τις ετικέτες, για να γνωρίζουν ακριβώς τι είδους επεξεργασία έχει περάσει το προϊόν που θα αγοράσουν.
- Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί, που αντιδρούν ήδη για τη συμφωνία Mercosur, θα έχουν ακόμα μικρότερη προστασία έναντι των Αμερικανών ανταγωνιστών.
H Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διαβεβαίωσε ότι «κάποιοι δασμοί» σε αγροτικά προϊόντα θα παραμείνουν, ωστόσο δεν διευκρίνισε σε ποια.
Οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων αγροτών είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι έντονες, καθώς η εμπορική συμφωνία ΕΕ- ΗΠΑ έρχεται λίγες ημέρες μετά την παρουσίαση της νέας ΚΑΠ, για την οποία οι περισσότερες αγροτικές ενώσεις της Ευρώπης υποστηρίζουν ότι θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής παραγωγής.
Διαβάστε ακόμη
Συντάξεις Αυγούστου 2025: Αναλυτικά οι ημερομηνίες πληρωμής στα ΑΤΜ
Kοινοπραξία BMW Brilliance – China Datang Corporation για την παραγωγή πράσινης ενέργειας
Η Samsung θα κατασκευάζει τσιπ τεχνητής νοημοσύνης για την Tesla – Πολυετής συμφωνία $16,5 δισ.
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα