Από τη γένεση του χώρου και του χρόνου στο Big Bang, πριν από 13,8 δισ. χρόνια, το σύμπαν μεγαλώνει αδιάκοπα. Όμως οι πιο πρόσφατες μετρήσεις αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτή η κοσμική επέκταση μπορεί να μην είναι ατελείωτη.
Η μεγάλη ανατροπή ήρθε το 1998, όταν δύο ανεξάρτητες επιστημονικές ομάδες υπό τους Σολ Πέρλματερ, Άνταμ Ρις και Μπράιαν Σμιτ παρατήρησαν μακρινές υπερκαινοφανείς εκρήξεις και εντόπισαν κάτι απρόσμενο: η διαστολή δεν είναι σταθερή, αλλά επιταχύνεται από μια άγνωστη δύναμη.
Αυτή η δύναμη, που δρα σαν πίεση του κενού και ωθεί τον χώρο προς τα έξω, ονομάστηκε Σκοτεινή Ενέργεια και παραμένει το μεγαλύτερο άλυτο μυστήριο της σύγχρονης φυσικής.
Τα πιθανά τέλη του σύμπαντος
Οι θεωρητικοί φυσικοί έχουν περιγράψει διάφορους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να ολοκληρωθεί η κοσμική ιστορία:
Big Freeze: αιώνια διαστολή, σταδιακή εξάντληση ενέργειας και ένας «ψυχρός θάνατος» χωρίς άστρα.
Επί χρόνια θεωρούνταν το επικρατέστερο σενάριο. Ωστόσο, νέες αναλύσεις αμφισβητούν αυτή την πορεία.
Μια νέα εκδοχή: Το σύμπαν έχει τέλος;
Σύμφωνα με νέα μελέτη των Hoang Nhan Luu, Yu-Cheng Qiu και Χένρι Τάι, η διαστολή του σύμπαντος μπορεί να μην είναι μόνιμη:
-
Το σύμπαν θα φτάσει στο μέγιστο μέγεθός του περίπου σε 11 δισ. χρόνια, περίπου 1,7 φορές μεγαλύτερο από το σημερινό.
-
Έπειτα θα ξεκινήσει μια αργή, αλλά συνεχώς επιταχυνόμενη συστολή.
-
Μετά από συνολικά 33 δισ. χρόνια, θα καταλήξει σε ένα Big Crunch, μια τεράστια κοσμική κατάρρευση.
Η σημασία της κοσμολογικής σταθεράς Λ
Ο παράγοντας που καθορίζει τη μοίρα του σύμπαντος είναι η κοσμολογική σταθερά Λ:
-
Θετική Λ → διαστολή και απώθηση.
-
Αρνητική Λ → ενίσχυση της έλξης, δυνατότητα αναστροφής της διαστολής.
Η νέα εργασία υποστηρίζει ότι τα δεδομένα ταιριάζουν καλύτερα με μια ελαφρώς αρνητική Λ, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η επίδραση του αξιονίου πεδίου, ενός θεωρητικού σωματιδίου που επηρεάζει τη δυναμική της διαστολής και με τον χρόνο εξασθενεί.
Η αναλογία του ποδηλάτου
Ο Τάι παρομοιάζει το κοσμικό μέλλον με ένα ποδήλατο που ανηφορίζει με τη βοήθεια του ανέμου. Όσο φυσά, συνεχίζει να ανεβαίνει. Όταν ο άνεμος κοπάσει, σταματά και στη συνέχεια αρχίζει να κατηφορίζει, ολοένα και γρηγορότερα. Έτσι, όπως εξηγεί, μπορεί να λειτουργήσει και το σύμπαν.
Τι δείχνουν οι παρατηρήσεις
Το DESI (Dark Energy Spectroscopic Instrument), που χαρτογραφεί εκατομμύρια γαλαξίες, έχει καταγράψει ενδείξεις ότι ίσως η Σκοτεινή Ενέργεια αποδυναμώνεται — πιθανή επιβράδυνση της επιτάχυνσης. Ωστόσο, οι μετρήσεις παραμένουν ασαφείς και άλλες επιστημονικές ομάδες δεν βλέπουν απόλυτη συμφωνία στα δεδομένα.
Παραμένει μυστήριο
Η κοσμική κατάληξη του σύμπαντος είναι ακόμη άγνωστη. Το σενάριο του Big Crunch φαίνεται πιθανό, αλλά όχι οριστικό. Οι παρατηρήσεις έχουν όρια, τα μοντέλα παραδοχές και η έρευνα συνεχίζεται.
Προς το παρόν, οι γαλαξίες απομακρύνονται αθόρυβα και ο κόσμος μας εξακολουθεί να μεγαλώνει. Ωστόσο, ίσως μέσα στα μαθηματικά της κοσμολογίας να υπάρχει ήδη η πρώτη προειδοποίηση ότι κάποτε η αιωνιότητα μπορεί να τελειώσει ξαφνικά — αν, φυσικά, ο Χένρι Τάι έχει δίκιο.
Διαβάστε ακόμη
Ελβετία: Η χώρα με τη μεγαλύτερη ζήτηση σε προσωπικό – Τι ζητάει και πόσο πληρώνει
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα