Αποκάλυψη Reuters για Meta: Στα 16 δισ. δολ. τα «μαύρα» έσοδα από παραπλανητικές διαφημίσεις (tweet)

Τα κοινωνικά δίκτυα παρουσιάζονται συνήθως ως χώροι αλληλεπίδρασης, ψυχαγωγίας και ενημέρωσης. Ωστόσο, πίσω από την ανοιχτή τους βιτρίνα, λειτουργούν μηχανισμοί που μετατρέπουν ακόμη και τις σκοτεινότερες πτυχές του διαδικτύου σε πηγή σημαντικών εσόδων. Νέα στοιχεία που έφερε στο φως το Reuters, αποκαλύπτουν ότι η Meta – η εταιρεία πίσω από τα Facebook, Instagram και WhatsApp – είχε ενσωματώσει στις προβλέψεις της τη συνεισφορά κερδών από περιεχόμενο που σχετίζεται με απάτες και παραπλανητικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με εσωτερικές αναφορές, η εταιρεία εκτιμούσε ότι το 2024 περίπου το 10% των συνολικών εσόδων της, ποσό που αγγίζει τα 16 δισεκατομμύρια δολάρια, θα προερχόταν από τέτοιου είδους διαφημίσεις.

Ένα επιχειρηματικό μοντέλο που γνωρίζει και αποδέχεται τον κίνδυνο

Στις πλατφόρμες της Meta προβάλλονται καθημερινά δεκάδες δισεκατομμύρια διαφημιστικές καταχωρήσεις. Ανάμεσά τους, ένα σημαντικό μέρος θεωρείται «υψηλού κινδύνου»· δηλαδή υλικό που φέρει σαφή χαρακτηριστικά εξαπάτησης, παραπλάνησης ή παραβίασης εμπορικών σημάτων. Εσωτερική αναφορά του 2024 σημείωνε ότι η εταιρεία εισπράττει περίπου 7 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο μόνο από τέτοιες καμπάνιες. Κάθε φορά που ένας χρήστης αλληλεπιδρά με τέτοιες διαφημίσεις, ενισχύεται ο μηχανισμός ταξινόμησής του σε κατηγορίες ενδιαφέροντος, οδηγώντας τον σε ακόμη περισσότερες παραπλανητικές καταχωρήσεις. Ο φαύλος κύκλος παράγει κερδοφορία, όχι παρεμπόδιση.

Παρά το γεγονός ότι εσωτερικά συστήματα της Meta εντοπίζουν τους συγκεκριμένους διαφημιστές, η εταιρεία δεν προχωρά αυτόματα σε αποκλεισμό. Αντίθετα, εφαρμόζει έναν μηχανισμό «βαθμού βεβαιότητας». Μόνο όταν υπάρχει πάνω από 95% πιθανότητα ότι πρόκειται για απάτη, η διαφήμιση αποσύρεται. Αν το ποσοστό είναι χαμηλότερο, ο διαφημιστής απλώς πληρώνει ακριβότερα διαφημιστικά πακέτα. Η πρακτική αυτή είναι γνωστή εσωτερικά ως «ποινή στην υποβολή προσφορών». Θεωρητικά αποσκοπεί στην αποθάρρυνση. Στην πράξη, νομιμοποιεί την παραβατική δραστηριότητα, μετατρέποντάς την σε υπολογισμένη γραμμή κέρδους.

Προσωποποίηση και ενίσχυση του προβλήματος

Ο πυρήνας του προβλήματος είναι ο τρόπος με τον οποίο η Meta προσαρμόζει τις διαφημίσεις στο προφίλ κάθε χρήστη. Η παραμικρή αλληλεπίδραση με ύποπτο περιεχόμενο δημιουργεί ψηφιακό «αποτύπωμα» ενδιαφέροντος. Από εκεί και πέρα, ο χρήστης εκτίθεται περισσότερο στο ίδιο περιεχόμενο. Όσο κάποιος ψάχνει, χάνει και αγοράζει αμφίβολα προϊόντα, τόσο πιο πολύ τα ίδια συστήματα τον ωθούν να δει κι άλλα. Το επιχειρηματικό μοντέλο παραμένει κερδοφόρο, ακριβώς επειδή η πηγή του προβλήματος είναι η ίδια η διαδικασία στόχευσης.

Η κοστολόγηση της παραβατικότητας

Εσωτερικά έγγραφα καταγράφουν ότι αυτές οι διαφημίσεις ταξινομούνται ως «έσοδα υψηλού νομικού κινδύνου». Η Meta αναλύει τα ποσά, τα ενσωματώνει στα οικονομικά της μοντέλα και υπολογίζει ακόμη και το μέγεθος των πιθανών προστίμων. Το σκεπτικό είναι ξεκάθαρο: αν τα πρόστιμα είναι μικρότερα από τα κέρδη, τότε το επιχειρηματικό μοντέλο συνεχίζεται. Η εταιρεία αναγνωρίζει ότι ένα σημαντικό μέρος των διαδικτυακών απατών που εμφανίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινά μέσα από τις πλατφόρμες της. Ωστόσο, αντί να εφαρμόσει προληπτικούς μηχανισμούς, επιλέγει την ελεγχόμενη διατήρηση.
Στόχοι «σταδιακής μείωσης» και αυστηρά οικονομικά όρια
Η ομάδα που είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο τέτοιων περιπτώσεων δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις που θα μειώσουν τα συνολικά έσοδα της εταιρείας πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσοστό. Σύμφωνα με αναλυτικά οικονομικά στοιχεία, η μέγιστη επιτρεπτή απώλεια περιορίζεται στο 0,15% των εσόδων. Στο οικονομικό μέγεθος της Meta, αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 135 εκατομμύρια δολάρια. Με άλλα λόγια, η αντιμετώπιση των διαδικτυακών απατών δεν είναι ηθικό ζήτημα αλλά ποσοτικοποιημένο οικονομικό όριο.

Στο πλαίσιο αυτό, η Meta στοχεύει στη σταδιακή μείωση των «παραβατικών εσόδων» από 10,1% το 2024 σε περίπου 6% μέσα στα επόμενα χρόνια. Η διαδικασία αυτή όμως σχεδιάζεται λαμβάνοντας υπόψη όχι την προστασία των χρηστών αλλά τη σταθερότητα των μελλοντικών οικονομικών αποδόσεων.

Ένας ψηφιακός κολοσσός με μερίδιο ευθύνης στην αγορά των απάτων

Το 2024 η Meta κατέγραψε συνολικά έσοδα πάνω από 160 δισεκατομμύρια δολάρια. Αν το 10% προέρχεται από περιεχόμενο αμφίβολης ή παράνομης προέλευσης, το μέγεθος αυτής της αγοράς ισοδυναμεί με το ΑΕΠ μικρών κρατών. Οι επενδύσεις της εταιρείας για την επόμενη διετία, ιδιαίτερα στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και των υποδομών δεδομένων, υπολογίζονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια. Η κερδοφορία της όχι μόνο δεν επηρεάζεται από τη διατήρηση των μηχανισμών αυτών, αλλά ενισχύεται.

Το ζητούμενο δεν είναι αν το φαινόμενο υπάρχει. Είναι πόσο βαθιά ενσωματωμένο είναι στη λειτουργία των ψηφιακών πλατφορμών. Και οι αριθμοί δείχνουν ότι δεν πρόκειται για ατύχημα, αλλά για χαρακτηριστικό στοιχείο του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η ψηφιακή διαφήμιση στην εποχή της υπερ-στοχευμένης προώθησης.

Διαβάστε ακόμη  

Στο στόχαστρο ξένοι ιδιοκτήτες με μαύρα ενοίκια

Οι εμβληματικές τσάντες των τελευταίων 30 ετών

Παροχές 900 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο 2025 και άλλα 1,7 δισ. από τον Ιανουάριο 2026  

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα