Ένα κυριακάτικο απόγευμα στα μέσα Μαΐου, ο δημοσιογράφος που είχε ερευνήσει επί πέντε χρόνια τον Paul Le Roux άρχισε να λαμβάνει απανωτά μηνύματα από και γνωστούς και αγνώστους . Όλοι ζητούσαν τη γνώμη του για μια θεωρία που είχε αναζωπυρωθεί στο διαδίκτυο: ότι ο διαβόητος εγκληματίας ίσως ήταν ο Satoshi Nakamoto, ο μυστηριώδης δημιουργός του bitcoin. Τα μηνύματα ήταν ευγενικά αλλά επίμονα. Οι αποστολείς ήθελαν επιβεβαίωση για κάτι που έμοιαζε περισσότερο με ψηφιακού τύπου θρύλο παρά με πραγματικότητα.
Ο δημοσιογράφος δεν ήταν τυχαίος παραλήπτης. Είχε αφιερώσει χρόνια παρακολουθώντας τον Le Roux, έναν Νοτιοαφρικανό προγραμματιστή που εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο επικίνδυνους εγκληματίες του 21ου αιώνα. Η έρευνά του είχε αποτυπωθεί στο βιβλίο The Mastermind, ένα έργο 400 σελίδων που κατέγραφε λεπτομερώς την πορεία του Le Roux από την κρυπτογράφηση στην αυτοκρατορία ναρκωτικών, όπλων, ξυλείας, χρυσού και διεθνών δικτύων ξεπλύματος χρήματος. Παρ’ όλα αυτά, παρότι είχε κάποτε σκεφτεί ότι ο Le Roux ίσως ήταν ο Satoshi, δεν είχε βρει καμία απόδειξη και είχε εγκαταλείψει την ιδέα, όπως αναφέρει το Wired.
Η νέα καταιγίδα ενδιαφέροντος είχε αφετηρία μια υποσημείωση σε μια ομοσπονδιακή δίκη στη Φλόριντα. Η υπόθεση αφορούσε τον Craig Wright, έναν Αυστραλό επιστήμονα που επιμένει ότι είναι ο Satoshi, και την οικογένεια Kleiman, η οποία τον κατηγορεί ότι ιδιοποιήθηκε εκατοντάδες χιλιάδες bitcoin του αποθανόντος Dave Kleiman. Μια από τις υποσημειώσεις στα δικαστικά έγγραφα περιείχε – κατά λάθος – συνδέσμους προς άρθρα και σελίδες της Wikipedia για τον Paul Calder Le Roux. Μέσα σε λίγες μέρες, η λεπτομέρεια αυτή στα χέρια των φόρουμ του 4chan και του Hacker News μετατράπηκε σε «απόδειξη» ότι ο Le Roux ήταν ο Satoshi.
Ο δημοσιογράφος, αν και αρχικά ανακουφισμένος που είχε εγκαταλείψει τη θεωρία, άρχισε να ανησυχεί. Η ιδέα ότι ίσως είχε παραβλέψει κάτι καθοριστικό τον οδήγησε ξανά στα αρχεία του. Ξεκίνησε να ψάχνει για ενδείξεις, να συγκρίνει χρονολογίες, στυλ γραφής και τεχνικά στοιχεία. Και, προς έκπληξή του, άρχισε να βρίσκει συσχετίσεις που δεν είχε δει πριν.
Ο Le Roux διέθετε όλες τις τεχνικές γνώσεις για να δημιουργήσει το bitcoin. Ήταν αυτοδίδακτος προγραμματιστής, βαθιά εξοικειωμένος με τη C++, την κρυπτογράφηση και τα δικτυακά πρωτόκολλα. Είχε γράψει το λογισμικό E4M (Encryption for the Masses) και, σύμφωνα με πολλές πηγές, είχε συμβάλει στο TrueCrypt, δύο εφαρμογές που μοιράζονταν την ίδια φιλοσοφία με το bitcoin: ένα ανοιχτό, αποκεντρωμένο εργαλείο για τους χρήστες. Ο τρόπος με τον οποίο ο Satoshi εμφάνισε το bitcoin – με χαμηλό προφίλ, τεχνικές απαντήσεις, ανοιχτή συνεργασία – έμοιαζε εντυπωσιακά με τον τρόπο με τον οποίο ο Le Roux είχε παρουσιάσει το E4M.
Υπήρχαν και γλωσσικές ομοιότητες. Ο Satoshi χρησιμοποιούσε αγγλικές εκφράσεις που συνδύαζαν Κοινοπολιτειακές και αμερικανικές δομές. Ο Le Roux είχε μεγαλώσει στη Ζιμπάμπουε και τη Νότια Αφρική, έζησε στην Αυστραλία, αλλά είχε και μακρά περίοδο παραμονής στις ΗΠΑ – ένας συνδυασμός που μπορούσε να εξηγήσει το υβριδικό ύφος.
Καθώς εμβάθυνε περισσότερο, ο δημοσιογράφος εντόπισε και άλλες λεπτές συσχετίσεις. Σε μια πρώιμη έκδοση του λογισμικού του bitcoin υπήρχε ένα αινιγματικό κομμάτι κώδικα που αφορούσε λειτουργίες online πόκερ. Ο Le Roux είχε εκτεταμένη εμπλοκή σε πλατφόρμες τζόγου και λογισμικό καζίνο. Επίσης, ο Satoshi είχε αναφέρει σε δημοσίευσή του τον τρόπο που «η ισχυρή κρυπτογράφηση έγινε διαθέσιμη στο ευρύ κοινό», μια φράση που θύμιζε το Ε4Μ. Τα email του Satoshi προς άλλους κρυπτογράφους είχαν τον ίδιο λιτό, τεχνικό, ευγενικό τόνο που είχε χρησιμοποιήσει ο Le Roux όταν ζητούσε αναγνώριση για πρωτόκολλα που ενσωμάτωνε σε δικά του έργα.
Ένα από τα πιο δελεαστικά στοιχεία ήταν το διπλωματικό διαβατήριο του Le Roux στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Το έγγραφο, που είχε εκδοθεί στο όνομα Paul Solotshi Calder Le Roux, περιείχε ένα ψευδώνυμο που θύμιζε επικίνδυνα το «Satoshi». Η ημερομηνία έκδοσής του – Αύγουστος 2008 – συνέπιπτε με τις πρώτες εμφανίσεις του Satoshi στους κρυπτογραφικούς κύκλους δύο εβδομάδες αργότερα. Ίσως ο Le Roux απλώς τροποποίησε μια εκδοχή του ψευδωνύμου του για το νέο του ψηφιακό εγχείρημα.
Η θεωρία αποκτούσε επίσης δυναμική όταν εξεταζόταν η εξαφάνιση του Satoshi. Ο Satoshi εγκατέλειψε τα φόρουμ στα τέλη του 2010 και έπαψε να απαντά οριστικά τον Απρίλιο του 2011, όταν ο Gavin Andresen ανακοίνωσε ότι θα παρουσίαζε το bitcoin στη CIA. Ο Le Roux, εκείνη ακριβώς την περίοδο, ήταν βυθισμένος σε παρανομία, γνώριζε ότι τον κυνηγούσαν οι ΗΠΑ και είχε μόλις οργανώσει στυγνές δολοφονίες συνεργατών του. Η παραμικρή αναφορά στη CIA θα τον έκανε να εξαφανιστεί ακαριαία.
Άλλο ένα επιχείρημα που έμοιαζε ισχυρό ήταν ότι τα περίπου 1.000.000 bitcoin που εξορύχθηκαν στην αρχή της ιστορίας δεν μετακινήθηκαν ποτέ. Το 2012, όταν συνελήφθη ο Le Roux, τα bitcoin είχαν σχετικά μικρή αξία, ενώ ο ίδιος είχε ήδη μεταφέρει δεκάδες εκατομμύρια σε χρυσό και μετρητά ανά την Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία. Αν είχε πρόσβαση στα ιδιωτικά κλειδιά, θα τα είχε αφήσει ανενεργά όταν μπήκε στη φυλακή.
Όλα αυτά φάνταζαν υπερβολικά ταιριαστά για να είναι τυχαία. Ο δημοσιογράφος έφτασε στο σημείο να πείσει έναν ειδικό των κρυπτονομισμάτων ότι ο Le Roux ήταν ο πιθανότερος Satoshi. Όμως, όταν ζήτησε από τον διάσημο προγραμματιστή Gregory Maxwell να συγκρίνει τον κώδικα του E4M με εκείνον του bitcoin, το συμπέρασμα ήταν αποθαρρυντικό: υπήρχαν διαφορές, υπήρχαν και ομοιότητες, αλλά τίποτα δεν ήταν αποδεικτικό. Η μόνη βεβαιότητα ήταν ότι η σύγκριση δεν μπορούσε ούτε να επιβεβαιώσει ούτε να αποκλείσει τον Le Roux.
Και τότε έφτασε η κρίσιμη συνειδητοποίηση. Η θεωρία είχε γοητεία επειδή ήταν καλή αφήγηση, όχι επειδή είχε απόδειξη. Για να αποδειχθεί ότι ο Le Roux ήταν ο Satoshi, έπρεπε να αποκλειστούν δεκάδες, ίσως εκατοντάδες άλλα πρόσωπα με αντίστοιχες ικανότητες και κίνητρα. Κανένα mail δεν συνέδεε τον Le Roux με το bitcoin. Καμία IP δεν οδηγούσε στη Μανίλα. Κανένα ηλεκτρονικό κατάστημα στη φαρμακευτική του αυτοκρατορία δεν δέχθηκε ποτέ bitcoin. Καμία ψηφιακή υπογραφή, κανένα τεχνικό αποτύπωμα, κανένα ανεξάρτητο στοιχείο.
Η θεωρία κατέρρευσε από το ίδιο της το βάρος. Ο δημοσιογράφος είδε ότι είχε παγιδευτεί στον πειρασμό της ιστορίας, στην ευχαρίστηση της συσχέτισης, στη λογική του «ταιριάζει άρα ισχύει». Όμως αυτό δεν ήταν δημοσιογραφική απόδειξη. Η πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο πεζή: ίσως ο Satoshi δεν είναι ο Le Roux. Ίσως να μην το μάθουμε ποτέ. Ίσως, ακόμη και αν αύριο εμφανιστεί και υπογράψει ψηφιακά τα πρώτα bitcoin, ο κόσμος να μην τον πιστέψει.
Ο μύθος του Satoshi συνεχίζεται, γιατί η ανωνυμία του ήταν το μεγαλύτερο επίτευγμά του. Και μέχρι σήμερα, παραμένει άθικτη.
Διαβάστε ακόμη
Μέγαρο Μαξίμου: Ανεβάζει ταχύτητα με αυξήσεις εισοδημάτων, μεταρρυθμίσεις και ορίζοντα το 2027
Αναπτυξιακός νόμος: Νέο επενδυτικό κύμα 1,5 δισ. στην παραγωγή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα