Ας υποθέσουμε ότι κινείστε με το αυτοκίνητό σας στη λεωφόρο Συγγρού. Στο ύψος της Νέας Σμύρνης, καθώς κατεβαίνετε με 150 χλμ./ώρα, χτυπάει το κινητό και το σηκώνετε για να πιάσετε κουβεντούλα με τη φίλη που μόλις σας έχει καλέσει. Καθώς συνειδητοποιείτε ότι δεν έχετε φορέσει τη ζώνη ασφαλείας σας (αφού «ενοχλεί» και τσαλακώνει τα ρούχα), εκπλήσσεστε όταν στο κινητό σας έρχεται ένα μήνυμα από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων/Τροχαία Αττικής: «Ελέγχεστε για παράβαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας».
Με αυτό το λιτό αλλά περιεκτικό SMS που θα λαμβάνουν στο κινητό τους σύντομα όλοι όσοι συνηθίζουν να κάνουν του κεφαλιού τους όταν οδηγούν θα ενημερώνονται για τη «λυπητερή» που θα τους έρχεται.
O παραβάτης θα ενημερώνεται με SMS
Οι νέες κάμερες με Τεχνητή Νοημοσύνη που κάνουν ντεμπούτο στη Θεσσαλονίκη και το αμέσως επόμενο διάστημα θα τοποθετηθούν σε κεντρικούς δρόμους της Αθήνας έρχονται να βάλουν τάξη στο χάος που επικρατεί στους δρόμους. Κι αυτό γιατί θα αναγνωρίζουν αν ο οδηγός μιλά στο κινητό την ώρα που οδηγεί, παραβιάζει ερυθρό σηματοδότη, τα όρια ταχύτητας κ.ά., θα τον φωτογραφίζουν την ώρα της παράβασης και θα του στέλνουν αυτοματοποιημένα την κλήση στην προσωπική του θυρίδα. Το νέο σύστημα δεν θα κάνει μόνο την ψηφιακή βεβαίωση των παραβάσεων και επίδοση της κλήσης ψηφιακά μέσω της θυρίδας στο gov.gr, αλλά και θα μπορεί επίσης να ενημερώνει το point system και να κάνει αυτόματα ηλεκτρονική αφαίρεση διπλώματος! Για να αποφευχθούν τα λάθη, το υλικό που θα καταγράφουν οι κάμερες με το ΑΙ σύστημα θα αποστέλλεται σε έναν ειδικό server και ο παραβάτης θα ενημερώνεται με SMS. Στο wallet για πληρωμή η κλήση θα πηγαίνει μέσω του gov.gr, αφού θα έχει γίνει βεβαίωση της παράβασης.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν μόνο μια μικρή πρόγευση από το μέλλον μας, το οποίο προβλέπει σκληρή επιτήρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, με περισσότερες από 2.000 κάμερες οι οποίες θα είναι συνδεδεμένες με λογισμικό ΑΙ, θα λειτουργούν κάθε μέρα, όλη μέρα και θα στέλνουν αυτόματα κλήσεις με φωτογραφική απόδειξη σε όσους μιλούν στο κινητό ενώ οδηγούν ή δεν φορούν κράνος ή ζώνη και κάνουν άλλες παραβάσεις, με περισσότερα από 500 λεωφορεία που θα καταγράφουν όσους κόβουν δρόμο χρησιμοποιώντας τις λεωφορειολωρίδες και με ένα ευρύτερο σύστημα που έχει σκοπό να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο επιτηρούνται οι δρόμοι και όσοι κυκλοφορούν σε αυτούς, με στόχο να μειωθούν τα τροχαία.
Οπου δεν πίπτει λόγος πίπτει… πρόστιμο και, αφού είναι αδύνατο να υπάρχει ένας τροχονόμος για κάθε οδηγό που κυκλοφορεί, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης παρουσίασε στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης το αυτοματοποιημένο σύστημα καταγραφής παραβιάσεων ΚΟΚ. Είναι το τελευταίο όπλο της κυβέρνησης στον πόλεμο κατά των τροχαίων δυστυχημάτων και ατυχημάτων με την προώθηση μιας μεταρρύθμισης στον τομέα της οδικής ασφάλειας, μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών τεχνολογιών και Τεχνητής Νοημοσύνης, που υλοποιείται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, σε συνεργασία με τα υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Προστασίας του Πολίτη.
Σφαγή στους δρόμους
Είναι επιτακτική ανάγκη να ξεκινήσει να μπαίνει μια τάξη στο χάος που επικρατεί στους δρόμους, το οποίο θυμίζει πραγματικό πόλεμο. Για δύο νεκρούς τη μέρα μιλούν τα γενικά στατιστικά της Ελληνικής Αστυνομίας, με τη Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής να καταγράφει -μόνο στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας- και μόνο για τον περασμένο Ιούνιο 38.567 παραβάσεις, από τις οποίες οι 788 ήταν πλημμεληματικού χαρακτήρα.
Καθόλου τυχαία, τον ίδιο μήνα στην Αττική (από την οποία είχε μετακινηθεί για διακοπές ένα ποσοστό των κατοίκων) έγιναν 552 τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα με 659 παθόντες. Από αυτούς οι 13 έχασαν τη ζωή τους, οι 16 τραυματίστηκαν σοβαρά, ενώ οι 630 γλίτωσαν τραυματιζόμενοι σοβαρά. Σε αυτά προσθέστε και μια σειρά ακόμα από δυστυχήματα και ατυχήματα τα οποία οφείλονται σε καθαρή αμέλεια ή και αντικοινωνική συμπεριφορά ενός από τους εμπλεκόμενους οδηγούς. Με τις παραβάσεις από τα μακρινά 80s, όπως η μη χρήση ζώνης ασφαλείας και κράνους, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών, να επιστρέφουν δριμύτερες, αλλά και τη συμπεριφορά στο τιμόνι με τη χρήση του κινητού τηλεφώνου όχι μόνο για συνομιλίες, αλλά ακόμα και για σερφάρισμα στα κοινωνικά δίκτυα να αποτελεί τη νέα κανονικότητα γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη λήψης μέτρων.
Πού θα τοποθετηθούν
Το αυτοματοποιημένο σύστημα καταγραφής παραβιάσεων του ΚΟΚ αποτελείται από κάμερες αυτόματης αναγνώρισης πινακίδων (ANPR) και λογισμικό Τεχνητής Νοημοσύνης. Μέσω του τελευταίου, η κάμερα, όταν εντοπίζει ένα αυτοκίνητο που πραγματοποιεί παράβαση, ανιχνεύει τη μάρκα, το μοντέλο και το χρώμα του. Αποθηκεύει αυτόματα δεδομένα της παράβασης, δηλαδή φωτογραφία ή και βίντεο, αριθμό πινακίδας κ.ά., τα οποία αποστέλλει στο ενιαίο πληροφοριακό σύστημα. Από εκεί, μέσα σε δευτερόλεπτα από τη διάπραξη της παράβασης το πρόστιμο μαζί με τα στοιχεία της παράβασης για τα οποία κόπηκε στέλνεται στη θυρίδα κάθε πολίτη στο gov.gr.
Στην ουσία, το σύγχρονο πληροφοριακό σύστημα για την καταγραφή και διαχείριση τροχαίων παραβάσεων αναγνωρίζει αυτόματα με χρήση ΑΙ λογισμικού, που είναι διασυνδεδεμένο με τις κάμερες της Τροχαίας, τις παραβάσεις και τις καταγράφει, ενώ στη συνέχεια εκδίδει ηλεκτρονικά και επιδίδει τις Πράξεις Βεβαίωσης Παράβασης, δηλαδή τις κλήσεις. Το σύστημα προβλέπει ότι θα μπορούν οι πολίτες να υποβάλλουν ενστάσεις και να κλείνουν ραντεβού μέσω βιντεοκλήσης, να ενημερώνονται για τις ποινές και τους βαθμούς τους στο point system, ενώ τα πρόστιμα θα πληρώνονται ηλεκτρονικά για μεγαλύτερη διαφάνεια. Οι υπότροποι οδηγοί θα παρακολουθούνται και θα υπάρχει σύνδεση με Σημείο Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (ΣΕΣΟ).
Το σύστημα θα φιλοξενείται σε υποδομές του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και θα διαλειτουργεί με το υπουργείο Μεταφορών, την ΑΑΔΕ, το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ) και την ΕΛ.ΑΣ. To υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα διαχειρίζεται το δίκτυο καμερών και θα εισπράττει τα πρόστιμα.
Το σχέδιο για το σύστημα προβλέπει την εγκατάσταση και λειτουργία περισσότερων από 2.000 καμερών σε αστικά δίκτυα, αλλά και μέσα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία). Οι κάμερες θα τοποθετηθούν σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας με βάση τον χάρτη ατυχημάτων της ΕΛ.ΑΣ. Πιλοτικά, πάντως, έχει αποφασιστεί οι πρώτες κάμερες να τοποθετηθούν-λειτουργήσουν δοκιμαστικά, έπειτα από τη ΔΕΘ, εντός του περιπτέρου 12 (είναι αυτό του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης) στη Θεσσαλονίκη, στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου (μεταξύ των οδών Φιλίππου Νίκογλου και Κοσμά Αιτωλού), αλλά και (επίσης στη Μεγάλου Αλεξάνδρου) στο ύψος του Κήπου της Μνήμης.
Στην πρωτεύουσα έχει αποφασιστεί να τοποθετηθούν έξυπνες κάμερες στα εξής σημεία: Πανεπιστημίου και Βασ. Σοφίας, Μεσογείων και λεωφ. Χαλανδρίου, Μαραθώνος και Φλέμινγκ, Συγγρού και Μ. Αλεξάνδρου, Συγγρού και Εφέσου, Συγγρού και Αγίας Φωτεινής (στο ύψος της Νέας Σμύρνης). Θα υπάρχουν επίσης 500 κάμερες στα παρμπρίζ λεωφορείων του ΟΣΥ, οι οποίες αρχικά θα χρησιμοποιούνται μόνο για την επιτήρηση των λεωφορειολωρίδων (υπάρχει η σκέψη αργότερα να καταγράφουν όλων των ειδών τις παραβάσεις), ενώ θα τοποθετηθούν άλλες 388 κάμερες της Περιφέρειας Αττικής σε 41 οδικούς άξονες και 17 δήμους.
Οι ΑΙ κάμερες θα καταγράφουν και θα στέλνουν ραβασάκια για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, υπέρβαση ορίου ταχύτητας, κίνηση ή στάση σε λεωφορειολωρίδες, μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή κράνους, χρήση κινητού τηλεφώνου εν κινήσει, παραβίαση ΛΕΑ, παραβίαση διάβασης πεζών, αλλά και για ελέγχους ΚΤΕΟ. Ειδικά για τη χρήση του κινητού, που αποτελεί πληγή για τους ελληνικούς δρόμους, το λογισμικό έχει εκπαιδευτεί να αναγνωρίζει τη συσκευή όταν χρησιμοποιείται για συνομιλία ή για σερφάρισμα από τον οδηγό ενός οχήματος και να φωτογραφίζει την παράβαση κατηγοριοποιώντας τη σε αυτές της διάσπασης προσοχής. Οι κάμερες βλέπουν τη γενική εικόνα τραβώντας φωτογραφίες πολύ υψηλής ανάλυσης, ώστε να αναγνωρίζονται το χρώμα και ο τύπος του αυτοκινήτου, ενώ θα μπορούν να εστιάζουν και στο παρμπρίζ, για να γίνεται ανάλυση της συμπεριφοράς του οδηγού, όταν για παράδειγμα αυτός σηκώνει το κινητό ή δεν φορά ζώνη ασφαλείας.
Για τις παραβάσεις που προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο, το σύστημα θα το στέλνει αυτόματα, ενώ γι’ αυτές που προβλέπεται αφαίρεση της άδειας οδήγησης, όπως η χρήση του κινητού, θα αφαιρείται αυτόματα και ηλεκτρονικά το δίπλωμα του παραβάτη.
Και τι συμβαίνει όταν έχουμε δανείσει το αυτοκίνητο σε έναν/μία φίλο/φίλη και δεχόμαστε κλήση για παράβαση; Σύμφωνα με το άρθρο 104 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, οι παραβάσεις που καταγράφονται από ηλεκτρονικές συσκευές, όπως ραντάρ και κάμερες, θεωρούνται αυτόματες παραβάσεις και επιβάλλεται πρόστιμο στον καταγεγραμμένο ιδιοκτήτη του οχήματος. Η πληροφορία αυτή αποστέλλεται στις αρμόδιες αρχές για να γίνει η έκδοση και αποστολή της κλήσης. Υπάρχει, πάντως, πάντα και η δυνατότητα ένστασης, με τον αστερίσκο ότι θα πρέπει να κατονομάσουμε τον παραβάτη για να πληρωθεί το πρόστιμο, αν βέβαια συμφωνήσουν οι Αρχές ότι όντως τα πράγματα είναι όπως τα λέμε.
Πότε έρχονται
Δεν πρόκειται για ένα σχέδιο με μακρινό ορίζοντα υλοποίησης. Το σύστημα με τις χιλιάδες κάμερες και το ΑΙ λογισμικό έχει ήδη κάνει τα πρώτα του βήματα, καθώς ο διαγωνισμός για το πληροφοριακό σύστημα έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται η ανάθεση στον ανάδοχο. Σε διαβούλευση εδώ και μερικές ημέρες βρίσκεται ο διαγωνισμός για την προμήθεια καμερών καταγραφής παραβάσεων ΚΟΚ και κυβερνητικοί παράγοντες προβλέπουν ότι έως το 2026 θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση και διασύνδεση του συστήματος σε ολόκληρη τη χώρα.
Στόχος του έργου είναι να απελευθερωθούν δυνάμεις της Τροχαίας από το έργο της επιτήρησης των οδηγών που παρανομούν κατ’ εξακολούθηση με τη χρήση ενός πιο έξυπνου, ψηφιακού και αποδοτικού συστήματος οδικής ασφάλειας, το οποίο θα προλαμβάνει τα τροχαία ατυχήματα ελαφρύνοντας τη γραφειοκρατία και την πίεση στις αστυνομικές αρχές και ενισχύοντας τη διαφάνεια και την άμεση επιβολή του νόμου.
Οπως εξηγούν στο «ΘΕΜΑ» στελέχη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έως σήμερα η διαδικασία για την καταγραφή και είσπραξη τροχαίων παραβάσεων είναι χρονοβόρα και γραφειοκρατική. Πολλά πρόστιμα δεν φτάνουν έγκαιρα στους οδηγούς, χάνονται ή καθυστερούν, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων. Το νέο σύστημα λύνει αυτά τα προβλήματα αξιοποιώντας κάμερες και ψηφιακά εργαλεία ώστε οι παραβάσεις να καταγράφονται και να αποστέλλονται άμεσα. Ετσι, περιορίζονται τα τροχαία ατυχήματα, βελτιώνεται η οδική συμπεριφορά και μειώνεται το διοικητικό βάρος για τις Αρχές. Παράλληλα, οι πολίτες θα μπορούν να υποβάλλουν ένσταση και να επικοινωνούν με τις αρμόδιες υπηρεσίες ηλεκτρονικά.
Το νέο σύστημα που θα κόβει κλήσεις αυτόματα στους παραβάτες οδηγούς αλλά και όλα τα τεχνολογικά μέτρα για την οδική ασφάλεια παρουσιάστηκαν με διαδραστικό τρόπο από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο περίπτερο 12 κατά τη διάρκεια της 89ης Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Εντός του περιπτέρου υπήρχαν ένα αυτοκίνητο και μια κάμερα η οποία σε πραγματικό χρόνο καταγράφει παραβάσεις, όπως η μη χρήση ζώνης και η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, αναδεικνύοντας τον ρόλο της τεχνολογίας στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Παράλληλα θα υπάρχει οθόνη που θα δείχνει ότι ο οδηγός του αυτοκινήτου έχει παραβιάσει τον ΚΟΚ για τις δύο παραπάνω περιπτώσεις. Η κυβέρνηση προωθεί μια σημαντική μεταρρύθμιση στον τομέα της οδικής ασφάλειας μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών τεχνολογιών και Τεχνητής Νοημοσύνης, που υλοποιείται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης, σε συνεργασία με τα υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών και Προστασίας του Πολίτη.
«Τα μάτια του ουρανού»
Η επιτήρηση των δρόμων, πάντως, με κάμερες, ιδιαίτερα στο βαρύ αστικό τοπίο, αποτελεί κοινό τόπο για τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο. Σε κάποιες χώρες, όπως η Αγγλία, το σύστημα με την Τεχνητή Νοημοσύνη που αναγνωρίζει τις παραβατικές συμπεριφορές οδηγών (για παράδειγμα, το σερφάρισμα στο κινητό τηλέφωνο την ώρα της οδήγησης) έχει δοκιμαστεί και μάλιστα σε κινούμενα βαν της Τροχαίας από το 2023. Οι κάμερες αυτές, επειδή βλέπουν τα πάντα, αποκαλούνται στο εξωτερικό «μάτια του ουρανού» (eye on the sky).
Η Αγγλία, η Αυστραλία και η Γερμανία ήταν οι τρεις πρώτες χώρες στον κόσμο που ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης σε κάμερες της Τροχαίας από το 2022. Στο Σαν Φρανσίσκο οι έξυπνες κάμερες που τοποθετήθηκαν κόβουν περισσότερες από 30.000 κλήσεις τη μέρα μόνο για παράβαση των ορίων ταχύτητας! Στην Ιταλία το σύστημα της Αστυνομίας ονομάζεται «Κέρβερος» (Cerbero), διόλου τυχαία, αφού μόνο η Αστυνομία της Ρώμης εκδίδει σχεδόν 25.000 πρόστιμα την εβδομάδα.
Διαβάστε ακόμη
Ξεφούσκωμα στην αγορά ΑΠΕ: Από το «μπουμ» των φωτοβολταϊκών σε στροφή στην μπαταρία (πίνακες)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα