Με τη χώρα μας, και ιδιαίτερα την Αττική, να βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή της λειψυδρίας και με την κλιματική κρίση να προδιαγράφει ένα αρκετά ζοφερό μέλλον σε επίπεδο υδάτινων πόρων, οι λύσεις της αφαλάτωσης και της διαχείρισης του νερού αποκτούν προτεραιότητα. Με βάση πρόσφατα στοιχεία, η Ελλάδα κατατάσσεται στη 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο λειψυδρίας, ενώ η στάθμη των φραγμάτων βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με τα αποθέματα στην Αττική να έχουν μειωθεί πάνω από 50% σε σχέση με το 2022.
Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση έχει κινητοποιηθεί στην κατεύθυνση ενός ολιστικού τρόπου αντιμετώπισης του προβλήματος. Στο πλαίσιο αυτό έχει αποφασιστεί να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες, καθώς και συμπληρωματικοί τρόποι παραγωγής νερού, όπως η αφαλάτωση.
Στην Ελλάδα υπάρχουν εδώ και δεκαετίες εξειδικευμένες εταιρείες που ασχολούνται ακριβώς με τη διασφάλιση και παραγωγή επαρκών αποθεμάτων αυτού του πολύτιμου αγαθού. Εχοντας στην πορεία τους υλοποιήσει εκατοντάδες τέτοια projects τόσο εντός όσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, και εκτός συνόρων διαθέτουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία ώστε να συμβάλουν, εάν και όποτε χρειαστεί, με λύσεις ικανές που προσφέρουν παροχή νερού προερχόμενου από τη θάλασσα, τις λίμνες κ.λπ.
Εως τώρα πολλά τέτοια έργα έχουν στηθεί και λειτουργούν σε νησιωτικές ή ηπειρωτικές περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε υδάτινους πόρους, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο όπου οι ανάγκες, λόγω του τουρισμού, εκτοξεύονται. Οι μονάδες αφαλάτωσης αντικαθιστούν σταδιακά τις γνωστές από το παρελθόν υδροφόρες, μειώνοντας σημαντικά το κόστος του νερού.
Οι τεχνολογίες αφαλάτωσης
Η αφαλάτωση αποτελεί μια μέθοδο ανάκτησης πόσιμου νερού από θαλασσινό νερό, υφάλμυρα ποτάμια και λίμνες και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στις ΗΠΑ και σε πολλές χώρες του κόσμου.
Οι βασικές τεχνολογίες αφαλάτωσης είναι η αντίστροφη ώσμωση (Reverse Osmosis – RO) και η πολυβάθμια εκτόνωση (Multi Stage Flashing – MSF) ενώ τα τελευταία χρόνια υπάρχουν και άλλες όπως η ηλεκτρόλυση (απομάκρυνση των ιόντων από το νερό με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος), η χρήση νανοφίλτρων, η γεωθερμική αφαλάτωση κ.ά.
Με την ένταση της κλιματικής αλλαγής η αφαλάτωση θεωρείται ενδεδειγμένη μέθοδος για την εξασφάλιση ορισμένων ποσοτήτων νερού. Ωστόσο, λειτουργεί συμπληρωματικά σε μια ευρύτερη στρατηγική διαχείρισης των φυσικών πόρων και είναι αδύνατο να υποκαταστήσει τις παραδοσιακές πηγές υδροδότησης.
Κάτι που σημαίνει ότι αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο κυρίως σε περιόδους αυξημένης κατανάλωσης, αλλά ασφαλώς πρέπει να συνδυάζεται με μέτρα εξοικονόμησης του βρόχινου νερού (περιορισμός διαρροών δικτύου, μη υδροβόρες καλλιέργειες, ενημερωτικές καμπάνιες κ.ά.).
Sychem
Η Sychem είναι σήμερα ο μεγαλύτερος ελληνικός όμιλος κατασκευής εξειδικευμένων συστημάτων επεξεργασίας νερού καθώς και ειδικών έργων εξοικονόμησης ενέργειας και αντιδιαβρωτικής προστασίας. Αποτελεί τον ισχυρότερο παίκτη της συγκεκριμένης αγοράς στον τομέα της κατασκευής και διαχείρισης μονάδων αφαλάτωσης και υπερδιήθησης στην Ελλάδα (και την Κύπρο) για την τροφοδοσία διυλιστηρίων, ξενοδοχειακών συγκροτημάτων, βιομηχανιών, δήμων κ.ά., με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα που υπερβαίνει το 85% της παραγωγής της (σε αυτό το κομμάτι). Συγκαταλέγεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στις εταιρείες leader του κλάδου στην κατασκευή μονάδων αφαλάτωσης νερού με αντίστροφη ώσμωση.
Παράλληλα, είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός νερού από αφαλάτωση στη χώρα μας, με τη δυναμικότητα των μονάδων που λειτουργεί να ξεπερνά τα 30.000 κυβικά μέτρα/ημέρα, ενώ διαθέτει μέσω της θυγατρικής της Υδρομινωική τη μεγαλύτερη ιδιωτική μονάδα αφαλάτωσης με δυναμικότητα 3.500 κυβικών μέτρων/ημέρα πόσιμου νερού από τις εγκαταστάσεις της στη ΒΙ.ΠΕ. Ηρακλείου.
Δραστηριοποιείται ακόμη στην επεξεργασία υγρών αποβλήτων με την κατασκευή εξειδικευμένων μονάδων με τεχνολογία μεμβρανών για την επεξεργασία στραγγιδίων από ΧΥΤΑ και βιομηχανικών αποβλήτων, στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας με έμφαση στα έργα ανοιχτής γεωθερμίας (εκμετάλλευση θαλασσινού νερού/υπόγειων υδάτων) για μεγάλες τουριστικές μονάδες και βιομηχανίες, στον τομέα της αντιδιαβρωτικής προστασίας, αλλά και στο βιοαέριο με τη διαχείριση οργανικών αποβλήτων (ληγμένα τρόφιμα, υπολείμματα τροφών από χώρους εστίασης και αγροκτηνοτροφικά απόβλητα) για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι πρόκειται για μια ελληνική πολυεθνική, καθώς άνω του 70% του συνολικού κύκλου εργασιών της αφορά έργα εκτός Ελλάδος, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική, με θυγατρικές εταιρείες και εμπορικούς αντιπροσώπους σε επτά χώρες και με εξαγωγές συνολικά σε 30 χώρες. Το 2024 οι εξαγωγές ανήλθαν σε 73% του τζίρου της, ο οποίος ξεπέρασε τα 82 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση σχεδόν 200% σε σχέση με το 2023.
Ιδρυτής, βασικός μέτοχος και επικεφαλής της εταιρείας είναι ο χημικός μηχανικός Αλέξανδρος Υφαντής, που ξεκίνησε το 1996 με τη μελετητική εταιρεία Yfantis Engineering και το 2001 ίδρυσε τη Sychem.
Οπως αναφέρεται σχετικά από την εταιρεία, η αφαλάτωση του θαλασσινού νερού με τη χρήση της τεχνικής της αντίστροφης ώσμωσης είναι πλέον μια δόκιμη και αναγνωρισμένη τεχνολογία που με οικονομικό και αξιόπιστο τρόπο μπορεί να παρέχει υψηλής ποιότητας νερό ύδρευσης.
Η τεχνική βασίζεται στη διέλευση του θαλασσινού νερού σε υψηλή πίεση μέσα από μεμβράνες που διαχωρίζουν το νερό εισόδου σε δύο κλάσματα: το διήθημα (permeate), δηλαδή το νερό που διέρχεται από τη μεμβράνη (30%-40% του νερού εισόδου), και το συμπύκνωμα (concentrate) (60%-70%), δηλαδή το νερό που δεν διέρχεται. Στο συμπύκνωμα παραμένει το 99,8% των αλάτων του διηθήματος. Το διήθημα είναι ένα νερό εξαιρετικά χαμηλής περιεκτικότητας σε άλατα, κατάλληλο για ύδρευση, άρδευση και τις περισσότερες βιομηχανικές χρήσεις.
Παρόμοια χαρακτηριστικά εμφανίζει και η αφαλάτωση του υφάλμυρου νερού με την τεχνική της αντίστροφης ώσμωσης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πρώτη η Sychem κατασκεύασε και εγκατέστησε μονάδες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού 3ης γενιάς (σειρά SYRO SW), με χρήση ειδικού εναλλάκτη πίεσης, μειώνοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής νερού (max: 3,0 ΚWh/m³ παραγόμενου νερού).
Ακόμη, η τεχνολογία υπερδιήθησης (Ultrafiltration) του νερού εξασφαλίζει την άριστη απομάκρυνση αιωρούμενων σωματιδίων μεγέθους μεγαλύτερου των πόρων των μεμβρανών υπερδιήθησης, συμπεριλαμβανομένων κολλοειδών, στερεών, βακτηρίων (όπως κοπρανώδη κολοβακτηριοειδή, εντερόκοκκοι), ωοκύστεων (oocysts) Cryptosporidium και Giardia.
Ετσι, αναλόγως των απαιτήσεων, χρησιμοποιείται συνήθως είτε ως τελευταίο στάδιο εγκατάστασης βιολογικού καθαρισμού προσφέροντας ανώτερο ποιοτικά νερό από τις συμβατικές μεθόδους και με καλύτερες παραμέτρους λειτουργίας είτε ως στάδιο προκατεργασίας για αφαλάτωση με μεμβράνες αντίστροφης ώσμωσης όταν το ακατέργαστο νερό παρουσιάζει αυξημένη τάση για έμφραξη.
O όμιλος Sychem έχει υλοποιήσει τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα έργα υπερδιήθησης στην Ελλάδα, όπως αυτό στα Διυλιστήρια της Μότορ Οϊλ Ελλάς, δυναμικότητας 10.000 κυβικών μέτρων/ημέρα, ως στάδιο προκατεργασίας της μονάδας αφαλάτωσης θαλασσινού νερού που έχει κατασκευαστεί και εγκατασταθεί από τον ίδιο.
Στα δεκάδες έργα της στον τομέα της αφαλάτωσης περιλαμβάνονται οι μόνιμες ή έκτακτες μονάδες σε ελληνικά νησιά το καλοκαίρι, αλλά και στο εξωτερικό, όπως οι δύο μονάδες αφαλάτωσης αντίστροφης ώσμωσης θαλασσινού νερού με συνολική δυναμικότητα 3.000 κυβικά μέτρα/ημέρα στο έργο-ορόσημο της πρώτης Οπερας του Κουβέιτ, που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους το 2014, καθώς και άλλα μεγάλα projects στην Αλγερία, στη Ρωσία, στην Γκάνα, στη Νιγηρία κ.α.
ΤΕΜΑΚ
Η ΤΕΜΑΚ ανήκει στους παλιούς του κλάδου της επεξεργασίας νερού, καθώς ξεκίνησε τη διαδρομή της το 1980 έχοντας εκτελέσει έκτοτε πολλά σχετικά έργα. Σύμφωνα με την εταιρεία, η αφαλάτωση, και ειδικά η αντίστροφη ώσμωση, αναδεικνύεται ισχυρό εργαλείο στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή παρέχοντας πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον και τον υδάτινο κύκλο. Σε σύγκριση με άλλες μεθόδους απαιτεί λιγότερη ενέργεια μειώνοντας έτσι τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, η αντίστροφη ώσμωση βελτιώνει την ποιότητα του νερού αφαιρώντας αποτελεσματικά άλατα και μικροοργανισμούς. Ετσι, η μετατροπή θαλασσινού νερού σε καθαρό νερό αυξάνει τη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
Στο μέσο της δεκαετίας του ’80 η ΤΕΜΑΚ πρωταγωνιστούσε σε όλο τον ελλαδικό χώρο στην επεξεργασία νερού προσφέροντας αποτελεσματικές λύσεις στους πελάτες της. Σταδιακά διεύρυνε τις δραστηριότητές της στη διαχείριση ρευστών γενικότερα. Αρχικά στον τομέα του εξοπλισμού δικτύων ατμού και στη συνέχεια και στον εξοπλισμό δικτύων κάθε άλλου ρευστού.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ήταν σε φάση πλήρους ανάπτυξης και ανανέωσης της υποδομής της με τη δημιουργία νέων σύγχρονων εγκαταστάσεων στην Αθήνα, ενώ χάρη στην τεχνολογική της εξέλιξη και τεχνογνωσία παρακολουθούσε στενά τις πιο σύγχρονες διεθνείς τάσεις. Το 1995 συμπλήρωσε την παροχή υπηρεσιών και προϊόντων της στην επεξεργασία νερού με τα χημικά πρόσθετα επεξεργασίας νερού, ώστε να καλύπτει κάθε ανάγκη των πελατών της με ολοκληρωμένες και επιτυχημένες λύσεις.
Το 2005 ξεκίνησε τις εξαγωγές φορητών μονάδων αφαλάτωσης – επεξεργασίας νερού σε χώρες της Μέσης Ανατολής (όπως Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Συρία, Σαουδική Αραβία, Ομάν), της Ανατολικής Ευρώπης (όπως Ρουμανία και Βουλγαρία), της Αφρικής (όπως Τζιμπουτί και Νιγηρία), καθώς και στην Κύπρο.
Απόδειξη της εμπειρίας και εξειδίκευσής της στην επεξεργασία νερού αποτελούν τα 750.000 κυβικά μέτρα/ημέρα καθαρού πόσιμου νερού ή νερού κατάλληλου για διάφορες χρήσεις, που παράγονται καθημερινά από τις εγκατεστημένες εφαρμογές της στην Ελλάδα και σε 26 χώρες του εξωτερικού.
Συμπληρώνοντας φέτος 45 χρόνια παρουσίας στην αγορά, η ΤΕΜΑΚ, υπό τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο Ηρώδη Μητσόπουλο, ανήκει στις ηγέτιδες του κλάδου στη χώρα μας, έχοντας διαμορφώσει ένα μεγάλο πελατολόγιο που περιλαμβάνει βιομηχανίες, ξενοδοχεία, δήμους, δημόσιους οργανισμούς, ιδιώτες, νοσοκομεία, θερμοκήπια, ναυτιλιακές εταιρείες, ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς κ.ά.
Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα αποτελέσματα για τη χρήση του 2023, ο κύκλος εργασιών της ήταν αυξημένος στα 10,4 εκατ. ευρώ έναντι 9,15 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ τα προ φόρων κέρδη διαμορφώθηκαν στα 2,17 εκατ. ευρώ έναντι 1,83 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση.
Watera Hellas
Το ημερολόγιο έγραφε 1963 όταν η Κάλλιγκαν Ελλάς ΑΒΕΕ ξεκίνησε τη λειτουργία της ως η πρώτη εταιρεία επεξεργασίας νερού στη χώρα μας. Με αυτό το όνομα πορεύτηκε στην αγορά περνώντας από διάφορες φάσεις, ενώ από το 2008 έγινε μέλος της οικογένειας της Unibios Α.Ε. Συμμετοχών, ενός σχήματος με μεγάλη ιστορία, προερχόμενου ουσιαστικά από τα σπλάχνα της Βιοσώλ ΑΒΕ και της ομάδας της (Αντώνης Σβορώνος – Ορφέας Μαυρίκιος).
Η στρατηγική απόφαση των μετόχων της Βιοσώλ για την εξαγορά της πρώην Κάλλιγκαν Ελλάς σηματοδότησε την ολοκλήρωση της μετατροπής της πρώτης από παραδοσιακή βιομηχανική εταιρεία (με δραστηριότητα στους κλάδους της θέρμανσης και του κλιματισμού) σε έναν νέο δυναμικό όμιλο που ασχολείται με τεχνολογίες και προϊόντα για την υπεύθυνη χρήση του ύδατος και της ενέργειας.
Από το καλοκαίρι του 2017 η Κάλλιγκαν μετονομάστηκε σε Watera Hellas ξεκινώντας μια νέα διαδρομή στον τομέα της επεξεργασίας νερού. Σε όλη αυτή την πορεία η εταιρεία αξιοποιώντας εμπειρία έξι δεκαετιών έχει καταφέρει να κατατάσσεται στους κορυφαίους παίκτες στην ελληνική -και όχι μόνο- αγορά σε αυτό τον τομέα.
Σήμερα το κύριο αντικείμενο της Watera Hellas ΑΒΕΕ καθώς και των θυγατρικών της στη Βουλγαρία, στην Τσεχία και την Ιταλία είναι η κατασκευή, εμπορία και εγκατάσταση μηχανημάτων για την επεξεργασία ύδατος.
Η Watera Hellas εφαρμόζει την τεχνολογία RO, προσφέροντας μονάδες επεξεργασίας υφάλμυρου νερού για διαφορετικές ανάγκες, πλήρως εξοπλισμένες με όργανα για εύκολη λειτουργία. Για τις άνυδρες παράκτιες περιοχές το θαλασσινό νερό RO της Watera παρέχει, όπως αναφέρεται, μια αξιόπιστη πηγή γλυκού νερού για δήμους, κοινότητες, βιομηχανίες, θέρετρα κ.ά. Ενσωματώνοντας τις τελευταίες καινοτομίες στις μεμβράνες και την ανάκτηση ενέργειας, σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία στη μελέτη και τον σχεδιασμό, τα συστήματα Watera εξασφαλίζουν μακροζωία και βελτιστοποιημένο κόστος, ενώ με σύγχρονα μέσα αυτοματισμού επιτρέπονται η τηλεπαρακολούθηση και ο τηλεέλεγχος όλων των κρίσιμων παραμέτρων.
Η εταιρεία είναι ιδιαίτερα γνωστή, καθώς έχει εγκαταστήσει ορισμένα από τα μεγαλύτερα συστήματα αφαλάτωσης που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα. Η επιτυχής πορεία της αποτυπώνεται και στις οικονομικές επιδόσεις της. Ετσι, στη χρήση του 2024 οι πωλήσεις της ανήλθαν σε 13,85 εκατ. ευρώ έναντι 11,88 εκατ. το 2023, τα EBITDA διαμορφώθηκαν στα 3,32 εκατ. ευρώ έναντι 2,16 εκατ. το 2023 και τα προ φόρων κέρδη διπλασιάστηκαν στα 2,59 εκατ. ευρώ έναντι 1,27 εκατ. την προηγούμενη χρήση. Πέραν των προαναφερθεισών, υπάρχουν βέβαια και άλλες ελληνικές εταιρείες με μακρά πείρα και εξειδίκευση πάνω σε λύσεις επεξεργασίας νερού όπως η Μεσόγειος, η ITA Group κ.ά.
Διαβάστε ακόμη
Boehringer Ingelheim: Το «εργοστάσιο εξαγωγών» της Ελλάδας μεγαλώνει (pic)
Πλειστηριασμοί: Σε τέταρτο σφυρί και με γενναία «έκπτωση» η πολυτελής βίλα του Ψυχικού (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα