Αντιμέτωπη με κρίσιμες καθυστερήσεις λόγω της ελλιπούς ή καθυστερημένης παράδοσης εργοταξιακών χώρων βρίσκεται η κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας, με αποτέλεσμα να μετατοπίζονται βασικά στάδια του χρονοδιαγράμματος, παρά την ομαλή πρόοδο των σηράγγων και των TBM.
Μολονότι η κοινοπραξία του έργου θεωρεί ότι ακόμη και σήμερα μπορεί εφόσον αποφασιστεί από την Ελληνικό Μετρό να κερδηθεί μέρος του χαμένου χρόνου, ο συμβατικός στόχος για παράδοση του έργου το 2029 είναι πρακτικός αδύνατος, με το σχεδιασμό να μετατίθεται με βεβαιότητα για μετά το 2030 κατά 2 έως 3 χρόνια και αυτό με την σημερινή ορατότητα του έργου.
Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί ο σταθμός των Εξαρχείων, ο οποίος αντανακλά τις σύνθετες προκλήσεις του έργου, τεχνικές και νομικές τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της κοινοπραξίας ΑΒΑΞ – Ghella – Alstom, μέχρι στιγμής έχουν παραδοθεί 11,5 σταθμοί ενώ μόλις προχθές εστάλη το σχετικό πρωτόκολλο της μερικής απόδοσης του χώρου στα Εξάρχεια, σύμφωνα με το οποίο το 20% της έκτασης αποδίδεται προς χρήση στους κατοίκους και το 80% παραμένει δεσμευμένο για τις ανάγκες του εργοταξίου. Στο τμήμα του χώρου που έχει απομονωθεί βάσει των δικαστικών αποφάσεων, απαιτείται αναθεώρηση της μελέτης, προκειμένου να προσαρμοστεί ο σχεδιασμός και πιθανώς να «μικρύνει» ο σταθμός. Η εντολή για την αλλαγή της μελέτης πρέπει να δοθεί από την Ελληνικό Μετρό.
Σταθμοί που δεν έχουν ακόμη παραδοθεί
Τρεις σταθμοί παραμένουν ακόμη εκτός εργολαβικής ευθύνης, με διαφορετικού τύπου εμπλοκές:
-Πανεπιστημιούπολη: Σε εξέλιξη βρίσκεται αρχαιολογική έρευνα, λόγω της αποκάλυψης αρχαίας οδού. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έχει εγκρίνει ήδη από το 2023 την απόσπαση και μεταφορά του ευρήματος, ώστε να αποδοθεί ο χώρος στον ανάδοχο.
-Γουδή: Στην περιοχή εντοπίστηκε αγωγός της ΕΥΔΑΠ, ο οποίος δεν είχε αναγνωριστεί στο αρχικό στάδιο του σχεδιασμού. Η ύπαρξή του δεν είχε ληφθεί υπόψη ούτε από την εργολαβία των πρόδρομων εργασιών ούτε από την Ελληνικό Μετρό, με αποτέλεσμα να βρίσκεται σε εξέλιξη αναζήτηση εναλλακτικής χωροθέτησης του σταθμού, ώστε να μην επηρεαστεί ο αγωγός.
-Ευαγγελισμός: Το φρέαρ διακλάδωσης είναι ήδη κατασκευασμένο κατά το ήμισυ και δεν εξαρτάται από τις εξελίξεις στον γειτονικό σταθμό. Εκεί θα γίνει η τελική αποσυναρμολόγηση του TBM. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του πάρκου Ριζάρη, η ευθύνη δεν ανήκει στον ανάδοχο. Η Ελληνικό Μετρό έχει καταθέσει τροποποιημένη περιβαλλοντική μελέτη (ΤΕΠΕΜ) προς τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, αναμένονται ωστόσο οδηγίες για τη συνέχεια.
Πορεία TBM – Τα πρώτα breakthrough στο τέλος του 2025
Χθες η AVAX επέλεξε να ξεναγήσει τους εκπροσώπους του τύπου στο εργοτάξιο της Βείκου και στο ομώνυμο φρέαρ (σ.σ κατακόρυφο σκάμμα που είναι απαραίτητο για την υπόγεια κατασκευή) που έχει αναπτυχθεί σε βάθος 35 μέτρων. Η πρόοδος των TBM χαρακτηρίζεται ικανοποιητική.
Ο πρώτος μετροπόντικας έχει ήδη διανύσει 3,2 χλμ., πλησιάζοντας την Πανεπιστημιούπολη (απομένουν 90 μέτρα) και εν συνεχεία θα προχωρήσει προς Καισαριανή. Το δεύτερο TBM έχει διανύσει 1,4 χλμ., ξεκινώντας από το Άλσος Βεΐκου, έχει περάσει ήδη δύο σταθμούς και κατευθύνεται προς Ελικώνος, λίγο πριν την Κυψέλη.
Σύμφωνα με τον Χάρη Κυριαζή, διευθυντή κατασκευής της Γραμμής 4, τα πρώτα “ξετρυπήματα” (breakthrough) δηλαδή η στιγμή που ο μετροπόντικας θα τρυπήσει την σήραγγα για να συναντήσει τον σταθμό αναμένονται τέλη του 2025 στους σταθμούς Δικαστήρια και Ευαγγελισμού, όπου θα πραγματοποιηθεί και η αποσυναρμολόγηση του πρώτου TBM.
Η πρόοδος των εργασιών στους σταθμούς διαφοροποιείται. Στον σταθμό Κολωνάκι έχει ήδη ολοκληρωθεί η αντιστήριξη και προχωρά η μόνωση. Στον σταθμό Ελικώνος βρίσκονται σε εξέλιξη οι πασσαλώσεις, στην Κυψέλη ξεκίνησαν πρόσφατα ενώ πριν τέσσερις εβδομάδες παραδόθηκε ο χώρος του σταθμού Ζωγράφου.
Καθυστερήσεις και επιπτώσεις στο χρονοδιάγραμμα
Η καθυστέρηση στην παράδοση των χώρων έχει επιφέρει υστέρηση στα έργα πολιτικού μηχανικού – δηλαδή στο σύνολο των εργασιών μέχρι και την τοποθέτηση γραμμών εντός της σήραγγας. Η εργολαβία είχε προβλέψει ότι οι χώροι θα παραδίδονταν εντός 18 μηνών από την έναρξη, με ορισμένα φρέατα εντός 24 μηνών. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις η απόδοση πραγματοποιείται έπειτα από 48 μήνες, καθυστερώντας την αλληλουχία των εργασιών.
Η δυνατότητα επιτάχυνσης του έργου παραμένει τεχνικά ανοιχτή, μέσω αλλαγής μεθοδολογίας, αύξησης βαρδιών και προσωπικού, ωστόσο συνεπάγεται αύξηση του κόστους του έργου ενώ πολλές από τις εργασίες είναι ανελαστικές. Ενδεικτικά, στον σταθμό «Αλεξάνδρας», που ο χώρος παραδόθηκε με σημαντική καθυστέρηση, η πρόοδος έχει «παγώσει» μέχρι να περάσει το TBM.
Στελέχη της εταιρείας υπογράμμισαν χθες πως η ταυτόχρονη εκτέλεση πρόδρομων εργασιών και κυρίως έργου αποτελεί πρωτοφανές προηγούμενο, χωρίς τελικό ορίζοντα ολοκλήρωσης, γεγονός που καθιστά δύσκολη την παρακολούθηση και τον έλεγχο της αλληλουχίας των φάσεων.
Παρά ταύτα η κοινοπραξία δεν έχει υποβάλει αίτημα συνολικής παράτασης του χρονοδιαγράμματος, παρά μόνο στην περίπτωση του Φρέατος Βεϊκου που παραδόθηκε στην κοινοπραξία 14 μήνες μετά.
Το τελικό ύψος της καθυστέρησης του έργου παραμένει άγνωστο και, όπως επεσήμανε ο ανάδοχος, δεν μπορεί να εκτιμηθεί επακριβώς, εφόσον ακόμη δεν έχουν παραδοθεί όλοι οι χώροι και δεν έχουν προσδιοριστεί πλήρως οι δυνατότητες συμψηφισμού των εργασιών.
Ξενάγηση σε βάθος 35 μέτρων
Η «Νίκη», ο δεύτερος μετροπόντικας της ΑΒΑΞ που κατασκευάζει μαζί με τον δίδυμό του «Αθηνά» τη Γραμμή 4, θα ενώσει υπογείως το Γαλάτσι με τον Ευαγγελισμό, σημείο όπου στο τέλος του 2026 θα συναντηθούν οι δύο τελευταίας τεχνολογίας Μετροπόντικες της ΑΒΑΞ, έχοντας ολοκληρώσει την κατασκευή της σήραγγας 12,8 χλμ. της Γραμμής 4 «Αλσος Βεϊκου – Γουδή» του Μετρό της Αθήνας.
Υπενθυμίζεται, ότι το δεύτερο TBM, η «Αθηνά» ακολουθεί αντίθετη πορεία από εκείνη της «Νίκης». Ξεκίνησε από το Φρέαρ Κατεχάκη και έως σήμερα έχει κατασκευάσει σήραγγα 3,1 χλμ, (60% της διαδρομής της) αφήνοντας πίσω τους σταθμούς «Γουδί», «Ζωγράφου» και «Ιλίσια» και ακολουθούν «Πανεπιστημιούπολη» και «Καισαριανή». Συνεπώς, συνολικά έχει ήδη έως τώρα κατασκευαστεί σήραγγα 4,5 χλμ από τα 12,8 χλμ του συνόλου της Γραμμής 4.
Οι δύο – νέας γενιάς μετροπόντικες της ΑΒΑΞ δεν περιορίζονται στη διάνοιξη αλλά κατασκευάζουν τη σήραγγα, καθώς σε κάθε 1,5 μέτρο προόδου τοποθετούν αντίστοιχης διάστασης τσιμεντένιο δακτύλιο. Επίσης, είναι εφοδιασμένοι με το σύστημα SSP-E που μπορεί να προβλέψει αν υπάρχει αλλαγή στη γεωλογία για τα επόμενα 40 μέτρα, μεταβολές που παρακολουθούνται συνεχώς από το πιλοτήριο του μετροπόντικα ενώ διαθέτουν θάλαμο διαφυγής με ξηρή τροφή και νερό για την προστασία του προσωπικού σε περίπτωση πρόκλησης φωτιάς στη σήραγγα. Τα συνήθη πετρώματα που συναντά το ΤΒΜ είναι ο Αθηναϊκός Σχιστόλιθος, ο Ασβεστόλιθος και ο Ψαμμίτης.
Στο Φρέαρ Βεϊκου εργάζονται σήμερα 120 εργαζόμενοι σε τρεις βάρδιες. Το μήκος του ΤΒΜ είναι 110 μέτρα και έχει βάρος 1.500 τόνους.
Η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, που κατασκευάζεται από την κοινοπραξία ΑΒΑΞ – GHELLA – ALSTOM, θα συνδέσει περιοχές της Αθήνας, όπως την Κυψέλη, τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι, διευκολύνοντας αποφασιστικά τις μετακινήσεις. Ενδεικτικά, ο χρόνος μετακίνησης από το «Άλσος Βεΐκου» στα «Δικαστήρια» της Ευελπίδων θα είναι μόλις 5 λεπτά και μέχρι την «Πανεπιστημιούπολη» του Ζωγράφου σε 14 λεπτά της ώρας. H ολοκλήρωση της κατασκευής της σήραγγας της Γραμμής 4 αναμένεται εντός του 2026, επιβεβαιώνοντας την αξιοπιστία, την υψηλή τεχνογνωσία και την εμπειρία του Ομίλου ΑΒΑΞ στην κατασκευή σύνθετων έργων υποδομής.
Διαβάστε ακόμη
Τράπεζα της Ελλάδος: Με ποιους όρους δανειοδοτήθηκαν το 2024 οι ελληνικές επιχειρήσεις
Citigroup: Πετρέλαιο στα 90 δολ αν κλείσει το Στενό του Ορμούζ
Όμιλος Quest: «Βλέπει» διψήφια ανάπτυξη το 2025 – «Ανοικτό» της ACS, ώθηση από Μπενρουμπή
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα