Επιφυλάξεις σχετικά με την προτεινόμενη πολιτική του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, εκφράζουν δεκαέξι ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών και διεθνών συμφερόντων. Οι εταιρείες αυτές, οι οποίες δεν εκπροσωπούν την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις σοβαρές αδυναμίες και τις ανεφάρμοστες προβλέψεις του σχεδίου «IMO Net Zero Framework (NZF)», το οποίο θα τεθεί σε ψηφοφορία τον Οκτώβριο και περιλαμβάνει:
- Αυστηρά και πρόωρα όρια έντασης καυσίμου (fuel intensity),
- Έναν μηχανισμό τιμολόγησης του άνθρακα με παγκόσμια εφαρμογή, και
- Ένα σύστημα κινήτρων συμμόρφωσης, χωρίς σαφή καθορισμό πόρων και διακυβέρνησης.
Όπως τονίζουν στην κοινή τους ανακοίνωση, το προτεινόμενο πλαίσιο δεν λαμβάνει υπόψη του την τεχνική και οικονομική πραγματικότητα του κλάδου, ενώ παραβλέπει την ανάγκη για μεταβατικές λύσεις, διαθέσιμα καύσιμα και επαρκή υποδομή. Επιπλέον, επισημαίνουν ότι η άμεση και απότομη εφαρμογή των μέτρων ενδέχεται να οδηγήσει σε στρεβλώσεις ανταγωνισμού, να πλήξει δυσανάλογα τις μικρομεσαίες ναυτιλιακές επιχειρήσεις, και να προκαλέσει αυξήσεις κόστους, μεταφέροντας το βάρος στον τελικό καταναλωτή. Υπογραμμίζουν ότι το συνολικό κόστος του IMO NZF ενδέχεται να ξεπεράσει τα 300 δισ. δολάρια ως το 2035, ακόμη και με απόκλιση μόλις 10% από τους στόχους, συγκεντρώνοντας 20-30 δισ. δολάρια ετησίως έως το 2030.
Οι εταιρείες ζητούν την αναθεώρηση της πρότασης πριν την υιοθέτησή της, με έμφαση σε:
- Ρεαλιστικούς και σταδιακούς στόχους,
- Ενίσχυση μεταβατικών τεχνολογιών και καυσίμων,
- Στήριξη των ΜΜΕ, και
- Διαφάνεια στη διαχείριση των εσόδων από τη φορολόγηση του άνθρακα.
Όπως επισημαίνουν, οι αλλαγές αυτές είναι απαραίτητες προτού το πλαίσιο καταστεί δεσμευτικό, καθώς δεν μπορούν να διορθωθούν εκ των υστέρων μέσω οδηγιών ή ερμηνευτικών εγκυκλίων.
Αναλυτικά η ανακοίνωση
«Ως διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες, εκπροσωπώντας συνολικά περισσότερα από 1.200 πλοία μεταφορικής ικανότητας 150 εκατ. DWT, θεωρούμε κρίσιμο να εκφράσουμε τη σοβαρή ανησυχία μας για το πλαίσιο IMO Net Zero Framework (NZF), όπως έχει οριστεί έως σήμερα. Στόχος της κοινής δήλωσης είναι η διασφάλιση ότι οι ανησυχίες του κλάδου θα ακουστούν και θα εκτιμηθούν από τους αρμόδιους φορείς λήψης αποφάσεων.
Συλλογικά, έχουμε πραγματοποιήσει σημαντικές οικονομικές επενδύσεις για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των υφιστάμενων στόλων μας, καθώς και μέσω παραγγελιών πλοίων τελευταίας τεχνολογίας.
Είναι καίριας σημασίας να δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα ώστε να συνεχίσουμε προς την ίδια κατεύθυνση, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφαλή, αξιόπιστη και ανταγωνιστική διαχείριση των πλοίων.
Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα ενός παγκόσμιου πλαισίου για τον ναυτιλιακό κλάδο, τονίζουμε ότι το υφιστάμενο περιεχόμενο του IMO NZF:
- Στερείται ολοκληρωμένης μελέτης αξιολόγησης επιπτώσεων, και το σημαντικότερο,
- Δεν περιλαμβάνει μεταβατικά σημεία ελέγχου διαθεσιμότητας των νέων καυσίμων, όπως συνέβαινε με τον κανονισμό IMO 2020.
Στην παρούσα του μορφή, το IMO NZF δεν θα συμβάλει ουσιαστικά στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, σύμφωνα με τη στρατηγική IMO 2023, ούτε θα εξασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού. Αυτό αποτελεί σοβαρό λόγο ανησυχίας.
Πιο συγκεκριμένα επισημαίνουμε τα εξής:
- Τα προτεινόμενα όρια έντασης καυσίμου (fuel intensity) προβλέπουν υπερβολικά άμεση και απότομη μείωση, επιβάλλοντας στόχους αντίστοιχους με το ευρωπαϊκό πλαίσιο FuelEU τουλάχιστον μία δεκαετία νωρίτερα. Με δεδομένο τον χρόνο που απαιτείται για την προσαρμογή υποδομών και εφοδιαστικών αλυσίδων, καθώς και για τον σχεδιασμό και την κατασκευή νέων πλοίων, το υφιστάμενο πλαίσιο δεν μπορεί να εξυπηρετήσει την ομαλή μετάβαση, αλλά οδηγεί σε βίαιες αλλαγές που βασίζονται σε ανώριμες και μη δοκιμασμένες τεχνολογίες.
- Η έλλειψη ρεαλιστικής μεταβατικής περιόδου αποθαρρύνει επενδύσεις σε υπάρχουσες και εφαρμόσιμες λύσεις με σχεδόν μηδενικές (ZNZ) εκπομπές.
- Ο μηχανισμός αξιοποίησης των πόρων που θα συγκεντρωθούν από το IMO NZF παραμένει ασαφής, ιδιαίτερα όσον αφορά την παροχή κινήτρων για επενδύσεις σε εναλλακτικά καύσιμα και αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας.
- Το επενδυτικό μοντέλο για μεταβατικά καύσιμα, όπως τα βιοκαύσιμα και το LNG, παραμελείται πλήρως, εξαλείφοντας μία βασική επιλογή για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών μέσω βιο- και συνθετικού μεθανίου.
- Η εστίαση αποκλειστικά σε μη αποδεδειγμένες ZNZ τεχνολογίες, χωρίς ανταμοιβή για επενδύσεις σε υπάρχουσες λύσεις, θα οδηγήσει σε ένα μοντέλο “πληρώνω για να εκπέμπω“, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), ιδίως στον χώρο της tramping ναυτιλίας.
- Η ναυτιλία καταναλώνει το 3% της παγκόσμιας ενέργειας, κυρίως με ευρέως διαθέσιμα καύσιμα. Σύμφωνα με το IMO NZF, ο κλάδος θα απαιτεί πάνω από 50 εκατ. τόνους υδρογόνου ετησίως έως το 2040, ποσότητα που ισοδυναμεί με το 50% της παγκόσμιας προβλεπόμενης παραγωγής για όλους τους τομείς.
- Το συνολικό κόστος του IMO NZF ενδέχεται να ξεπεράσει τα 300 δισ. δολάρια έως το 2035, ακόμη και με απόκλιση μόλις 10% από τους στόχους, συγκεντρώνοντας 20-30 δισ. δολάρια ετησίως έως το 2030.
Προτάσεις – Τι απαιτείται:
Είναι απαραίτητο το IMO NZF:
- Να ενθαρρύνει πραγματικές, διαθέσιμες επιλογές πράσινης μετάβασης,
- Να παρέχει στην αγορά ξεκάθαρα σήματα αποανθρακοποίησης,
- Να αποφύγει υπερβολικά οικονομικά βάρη, που τελικά οδηγούν σε πληθωριστικές πιέσεις για τον καταναλωτή.
Αυτά τα θεμελιώδη ζητήματα δεν μπορούν να επιλυθούν μετά την υιοθέτηση μέσω κατευθυντήριων γραμμών. Πιστεύουμε ότι απαιτούνται κρίσιμες τροποποιήσεις πριν την υιοθέτηση του IMO NZF, όπως:
- Εξέταση ρεαλιστικών στόχων και ορίων,
- Επιβράβευση υπεραπόδοσης,
- Στήριξη της μετάβασης των ΜΜΕ,
- Διαφάνεια στη διακυβέρνηση του ταμείου.
Υπογράφουσες ναυτιλιακές εταιρείες:
- Bahri, Capital Group (Capital Clean Energy Carriers, Capital Gas Ship Management, Capital Containers Ship Management, Capital Ship Management), TMS Group, Centrofin, Marine Trust, Trust Bulkers, Common Progress, Dynacom, Dynagas, Emarat Maritime,
- Frontline, Gaslog, Hanwha Shipping, Angelicoussis Group (Maran Dry, Maran Gas, Maran Shuttle Tankers, Maran Tankers), Seapeak, Stolt Tankers».
Με βάση τη στρατηγική GHG 2023, ο ΙΜΟ στοχεύει σε μείωση της έντασης άνθρακα κατά 40% έως το 2030, 70% έως το 2040 και πλήρη μηδενισμό εκπομπών έως το 2050, σε σχέση με τα επίπεδα του 2008. Το NZF, που εγκρίθηκε σε πρώτη φάση τον περασμένο Απρίλιο (MEPC 83), αναμένεται να υιοθετηθεί τον Οκτώβριο και να εφαρμοστεί από το 2028, καλύπτοντας πλοία άνω των 5.000 GT.
Πρόκειται για το πρώτο νομικά δεσμευτικό πλαίσιο που συνδυάζει όρια καυσίμου με μηχανισμό τιμολόγησης εκπομπών.
Πρόκειται για την πρώτη φορά παγκοσμίως που υιοθετείται ένα δεσμευτικό πλαίσιο με ανώτατα όρια εκπομπών και τιμολόγηση GHG σε ολόκληρο κλάδο της βιομηχανίας.
Οι ρυθμίσεις θα είναι υποχρεωτικές για τα πλοία άνω των 5.000 κόρων ολικής χωρητικότητας (GT), τα οποία ευθύνονται για το 85% των συνολικών εκπομπών CO₂ της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας.
Διαβάστε ακόμη
Debate Τσάκου-Τσαντάνη για την πρόταση Τραμπ μα καταργηθούν τα τριμηνιαία αποτελέσματα
Στέφαν Μπουζνιά στη Les Echos: Γιατί η Euronext προχωρά στην εξαγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα