Δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ δαπανών φιλοξενίας και ψυχαγωγίας για τη διοργάνωση συνεδρίου
1178690/Δ14Β/20.11.2013
Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού σας πληροφορούμε τα εξής: Όπως προκύπτει από τα έγγραφά σας, η εταιρεία …, η οποία εδρεύει στη Σουηδία και έχει ως αντικείμενο εργασιών τη διοργάνωση συνεδρίων, διοργάνωσε στην Ελλάδα το συνέδριο της … τον Σεπτέμβριο του 2011. Η εταιρεία τιμολόγησε τις κάτωθι υπηρεσίες: - Τα μέλη της … που έλαβαν μέρος στο συνέδριο κατέβαλαν μειωμένο ποσό συμμετοχής στο συνέδριο σε σχέση με τα μη μέλη τα οποία συμμετείχαν στο συνέδριο. - Το ποσό συμμετοχής στο συνέδριο για τα μέλη της Ένωσης περιελάμβανε μεσημεριανά γεύματα, μη αλκοολούχα ποτά (καφές, τσάι, αναψυκτικά), συμμετοχή στην τελετή έναρξης και στη δεξίωση καλωσορίσματος (opening ceremony and welcome reception), καθώς και στο επετειακό δείπνο για τα 25 χρόνια της Ένωσης (Gala dinner). Το ποσό συμμετοχής στο συνέδριο για τα μη μέλη της Ένωσης περιελάμβανε ό,τι και για τα μέλη, όπως αναλύθηκε ανωτέρω, εκτός από το επετειακό για τα 25 χρόνια της Ένωσης, το οποίο τιμολογήθηκε χωριστά σε όσα μη μέλη συμμετείχαν σε αυτό. - Διοργανώθηκε επίσης ένα περαιτέρω δείπνο το οποίο τιμολογήθηκε και αυτό χωριστά (Nurses and Technician dinner). - Διοργανώθηκαν και κάποια κοκτέιλ και ένα δείπνο (EVST cocktail and presidential dinner) των οποίων το κόστος κάλυψε η … (καθώς δεν υπήρχε ελεύθερη συμμετοχή αλλά η Ένωση έδωσε προσκλήσεις συμμετοχής στα πρόσωπα που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν). - Διοργανώθηκαν επιπλέον προαιρετικές εκδρομές σε κοντινούς προορισμούς (Σούνιο, Μυκήνες, Δελφοί και νησιά Αργοσαρωνικού) μόνο για πρόσωπα που συνόδευαν τους συμμετέχοντες στο συνέδριο και οι οποίες τιμολογήθηκαν χωριστά. Σύμφωνα με το έγγραφό σας καθώς προφορικές διευκρινίσεις για την ανωτέρω δραστηριότητά της η … έλαβε ΑΦΜ στην Ελλάδα και όρισε φορολογικό αντιπρόσωπο. Το κόστος της διοργάνωσης των ανωτέρω εκδηλώσεων (στα οποία συμπεριλαμβάνονται και η μεταφορά των συνέδρων στους τόπους των εκδηλώσεων) τιμολογήθηκαν με ΦΠΑ από ελληνικές επιχειρήσεις στον ελληνικό ΑΦΜ της …. Επίσης, η … τιμολόγησε την συμμετοχή στο συνέδριο τόσο στα μέλη της … όσο και στα μη μέλη και τους λοιπούς συμμετέχοντες με ΦΠΑ. Τίθεται το ερώτημα εάν η … έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ με τον οποίο επιβαρύνθηκαν οι ανωτέρω δαπάνες φιλοξενίας και ψυχαγωγίας. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α’ του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000), όπως ισχύουν από 1.1.2010, οι παροχές υπηρεσιών προς υποκείμενο στο φόρο, φορολογούνται κατά γενικό κανόνα στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη των υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 8 του Κώδικα ΦΠΑ όπως ισχύει, από 1.1.2011, προκειμένου για υπηρεσίες που παρέχονται προς υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα, στον τόπο που πραγματοποιείται η επιστημονική εκδήλωση (συνέδριο) φορολογούνται μόνο οι υπηρεσίες πρόσβασης σε αυτό και οι παρεπόμενες της πρόσβασης υπηρεσίες. Οι λοιπές υπηρεσίες που παρέχονται φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη των υπηρεσιών αυτών. Η έννοια των υπηρεσιών πρόσβασης και των παρεπόμενων προς αυτές υπηρεσιών έχει καθοριστεί με τις διατάξεις του Εκτελεστικού Κανονισμού 282/2011 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 32 και 33. Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8α του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ, ο τόπος παροχής υπηρεσιών οι οποίες αφορούν επιστημονικές δραστηριότητες (π.χ. συνέδριο) που παρέχονται προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας. Περαιτέρω, στη χώρα μας εφαρμόζεται το ειδικό καθεστώς πρακτορείων ταξιδίων, όπως ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 43 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000), με το οποίο ενσωματώνονται στο εσωτερικό μας δίκαιο οι αντίστοιχες διατάξεις των άρθρων 306-310 της Οδηγίας 96102006/112/ΕΚ του Συμβουλίου. Στο εν λόγω ειδικό καθεστώς σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΚ C-200/04 υπάγονται και οι επιχειρήσεις που δεν είναι πρακτορείο ταξιδίων ή οργανωτές περιηγήσεων αλλά διενεργούν πανομοιότυπες πράξεις στο πλαίσιο μιας άλλης δραστηριότητας και λαμβάνουν υπηρεσίες από άλλον υποκείμενο στο φόρο. Περαιτέρω, όπως διευκρινίστηκε με την υπ’ αριθ. 1073571/3620/Β0014/ΠΟΛ.1226/14.8.2000 ΕΥΟ σχετικά με την ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις πρακτορείων ταξιδίων που υλοποιούν συνεδριακά ταξιδιωτικά πακέτα έγινε δεκτό ότι το πρακτορείο ταξιδίων όταν εισπράττει μια ενιαία τιμή από τον ταξιδιώτη σύνεδρο και έναντι αυτής παρέχει προς αυτόν σύνολο υπηρεσιών (όπως π.χ. υπηρεσίες μεταφοράς, διαμονής σε ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα, τροφή κρουαζιέρες, εκδρομές, ξεναγήσεις) μεταξύ των οποίων και τη συμμετοχή του στο συνέδριο, θεωρείται ότι συνολικά παρέχει πακέτο υπηρεσιών. Η ανωτέρω παροχή υπηρεσίας φορολογείται στο κράτος – μέλος στο οποίο το πρακτορείο ταξιδίων έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας ή μόνιμη εγκατάσταση, από την οποία ενήργησε την παροχή των υπηρεσιών. Ως φορολογητέα αξία για την ανωτέρω παροχή υπηρεσίας λαμβάνεται η μεικτή αμοιβή του πρακτορείου που προκύπτει μετά την αφαίρεση από το συνολικό ποσό που καταβάλλεται από τον πελάτη (χωρίς να συνυπολογίζεται ο φόρος) του κόστους με το οποίο επιβαρύνεται το πρακτορείο από την παράδοση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών (μαζί με το φόρο) που γίνονται σε αυτό από άλλους υποκείμενους στο φόρο για άμεση εξυπηρέτηση του ταξιδιώτη πελάτη. Το ειδικό καθεστώς σημαίνει ότι υφίσταται παρέκκλιση από τις γενικές διατάξεις του συστήματος ΦΠΑ όσον αφορά τον τόπο φορολόγησης της ενιαίας παροχής υπηρεσίας, τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας και το δικαίωμα έκπτωσης. Περαιτέρω και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 παρ. 4 περ. γ’ του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000) και την εγκύκλιο 10/10.7.1987, δεν υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες δεξιώσεων, ψυχαγωγίας και φιλοξενίας γενικά καθώς οι δαπάνες αυτές θεωρούνται ως μη άμεσα λειτουργικές για το σύστημα του ΦΠΑ. Ως τέτοιες δαπάνες νοούνται οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στα πλαίσια ανάπτυξης δημοσίων σχέσεων και όχι οι άμεσα λειτουργικές δαπάνες που συνδέονται απόλυτα με τη δραστηριότητα των επιχειρήσεων και πραγματοποιούνται στα πλαίσια των επιδιωκόμενων από αυτές σκοπών. Από τα ανωτέρω και όσον αφορά την ορθή φορολογική αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ προκύπτουν τα ακόλουθα: α) Σε περίπτωση που η … παρείχε «πακέτο» υπηρεσιών προς τους συμμετέχοντες εφαρμόζεται το ειδικό καθεστώς του πρακτορείου ταξιδίων του άρθρου 43. β) Οι μεμονωμένες παροχές προς τους συμμετέχοντες που τιμολογήθηκαν ξεχωριστά αντιμετωπίζονται φορολογικά ως αυτοτελείς πράξεις αναφορικά με τον τόπο παροχής υπηρεσιών και τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 2α, παρ. 8 και παρ. 8α και συνεπώς για τις υπηρεσίες αυτές εφαρμόζονται οι διατάξεις του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Από τις διατάξεις του άρθρου 30 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000) προκύπτει ότι ο υποκείμενος στο φόρο έχει δικαίωμα να εκπέσει τον ΦΠΑ των εισροών του (δαπανών, αγορών και παγίων) από τον ΦΠΑ των εκροών του κατά το μέρος που χρησιμοποιεί τις εισροές του για την πραγματοποίηση πράξεων φορολογητέων ή απαλλασσόμενων με δικαίωμα έκπτωσης. Εν προκειμένω, από τις παραπάνω εισροές πρέπει να διακρίνει ποιες σχετίζονται απόλυτα με τη δραστηριότητα τη οργάνωσης συνεδρίων και ποιες όχι. Γι’ αυτές που συνδέονται απόλυτα με την παραπάνω δραστηριότητα και πραγματοποιούνται στα πλαίσια των επιδιωκόμενων σκοπών και υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκεκριμένες υπηρεσίες που παρέχονται από την οργανώτρια επιχείρηση φορολογούνται στην Ελλάδα, η εν λόγω επιχείρηση έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των σχετικών εισροών. Σε κάθε περίπτωση η εξακρίβωση των πραγματικών περιστατικών ανήκει στην αρμοδιότητα της οικείας ΔΟΥ.
Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού σας πληροφορούμε τα εξής: Όπως προκύπτει από τα έγγραφά σας, η εταιρεία …, η οποία εδρεύει στη Σουηδία και έχει ως αντικείμενο εργασιών τη διοργάνωση συνεδρίων, διοργάνωσε στην Ελλάδα το συνέδριο της … τον Σεπτέμβριο του 2011. Η εταιρεία τιμολόγησε τις κάτωθι υπηρεσίες: – Τα μέλη της … που έλαβαν μέρος στο συνέδριο κατέβαλαν μειωμένο ποσό συμμετοχής στο συνέδριο σε σχέση με τα μη μέλη τα οποία συμμετείχαν στο συνέδριο. – Το ποσό συμμετοχής στο συνέδριο για τα μέλη της Ένωσης περιελάμβανε μεσημεριανά γεύματα, μη αλκοολούχα ποτά (καφές, τσάι, αναψυκτικά), συμμετοχή στην τελετή έναρξης και στη δεξίωση καλωσορίσματος (opening ceremony and welcome reception), καθώς και στο επετειακό δείπνο για τα 25 χρόνια της Ένωσης (Gala dinner). Το ποσό συμμετοχής στο συνέδριο για τα μη μέλη της Ένωσης περιελάμβανε ό,τι και για τα μέλη, όπως αναλύθηκε ανωτέρω, εκτός από το επετειακό για τα 25 χρόνια της Ένωσης, το οποίο τιμολογήθηκε χωριστά σε όσα μη μέλη συμμετείχαν σε αυτό. – Διοργανώθηκε επίσης ένα περαιτέρω δείπνο το οποίο τιμολογήθηκε και αυτό χωριστά (Nurses and Technician dinner). – Διοργανώθηκαν και κάποια κοκτέιλ και ένα δείπνο (EVST cocktail and presidential dinner) των οποίων το κόστος κάλυψε η … (καθώς δεν υπήρχε ελεύθερη συμμετοχή αλλά η Ένωση έδωσε προσκλήσεις συμμετοχής στα πρόσωπα που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν). – Διοργανώθηκαν επιπλέον προαιρετικές εκδρομές σε κοντινούς προορισμούς (Σούνιο, Μυκήνες, Δελφοί και νησιά Αργοσαρωνικού) μόνο για πρόσωπα που συνόδευαν τους συμμετέχοντες στο συνέδριο και οι οποίες τιμολογήθηκαν χωριστά. Σύμφωνα με το έγγραφό σας καθώς προφορικές διευκρινίσεις για την ανωτέρω δραστηριότητά της η … έλαβε ΑΦΜ στην Ελλάδα και όρισε φορολογικό αντιπρόσωπο. Το κόστος της διοργάνωσης των ανωτέρω εκδηλώσεων (στα οποία συμπεριλαμβάνονται και η μεταφορά των συνέδρων στους τόπους των εκδηλώσεων) τιμολογήθηκαν με ΦΠΑ από ελληνικές επιχειρήσεις στον ελληνικό ΑΦΜ της …. Επίσης, η … τιμολόγησε την συμμετοχή στο συνέδριο τόσο στα μέλη της … όσο και στα μη μέλη και τους λοιπούς συμμετέχοντες με ΦΠΑ. Τίθεται το ερώτημα εάν η … έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ με τον οποίο επιβαρύνθηκαν οι ανωτέρω δαπάνες φιλοξενίας και ψυχαγωγίας. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α’ του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000), όπως ισχύουν από 1.1.2010, οι παροχές υπηρεσιών προς υποκείμενο στο φόρο, φορολογούνται κατά γενικό κανόνα στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη των υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 8 του Κώδικα ΦΠΑ όπως ισχύει, από 1.1.2011, προκειμένου για υπηρεσίες που παρέχονται προς υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα, στον τόπο που πραγματοποιείται η επιστημονική εκδήλωση (συνέδριο) φορολογούνται μόνο οι υπηρεσίες πρόσβασης σε αυτό και οι παρεπόμενες της πρόσβασης υπηρεσίες. Οι λοιπές υπηρεσίες που παρέχονται φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη των υπηρεσιών αυτών. Η έννοια των υπηρεσιών πρόσβασης και των παρεπόμενων προς αυτές υπηρεσιών έχει καθοριστεί με τις διατάξεις του Εκτελεστικού Κανονισμού 282/2011 του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 32 και 33. Επιπλέον, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8α του άρθρου 14 του Κώδικα ΦΠΑ, ο τόπος παροχής υπηρεσιών οι οποίες αφορούν επιστημονικές δραστηριότητες (π.χ. συνέδριο) που παρέχονται προς μη υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας. Περαιτέρω, στη χώρα μας εφαρμόζεται το ειδικό καθεστώς πρακτορείων ταξιδίων, όπως ορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 43 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000), με το οποίο ενσωματώνονται στο εσωτερικό μας δίκαιο οι αντίστοιχες διατάξεις των άρθρων 306-310 της Οδηγίας 96102006/112/ΕΚ του Συμβουλίου. Στο εν λόγω ειδικό καθεστώς σύμφωνα με την απόφαση του ΔΕΚ C-200/04 υπάγονται και οι επιχειρήσεις που δεν είναι πρακτορείο ταξιδίων ή οργανωτές περιηγήσεων αλλά διενεργούν πανομοιότυπες πράξεις στο πλαίσιο μιας άλλης δραστηριότητας και λαμβάνουν υπηρεσίες από άλλον υποκείμενο στο φόρο. Περαιτέρω, όπως διευκρινίστηκε με την υπ’ αριθ. 1073571/3620/Β0014/ΠΟΛ.1226/14.8.2000 ΕΥΟ σχετικά με την ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις πρακτορείων ταξιδίων που υλοποιούν συνεδριακά ταξιδιωτικά πακέτα έγινε δεκτό ότι το πρακτορείο ταξιδίων όταν εισπράττει μια ενιαία τιμή από τον ταξιδιώτη σύνεδρο και έναντι αυτής παρέχει προς αυτόν σύνολο υπηρεσιών (όπως π.χ. υπηρεσίες μεταφοράς, διαμονής σε ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα, τροφή κρουαζιέρες, εκδρομές, ξεναγήσεις) μεταξύ των οποίων και τη συμμετοχή του στο συνέδριο, θεωρείται ότι συνολικά παρέχει πακέτο υπηρεσιών. Η ανωτέρω παροχή υπηρεσίας φορολογείται στο κράτος – μέλος στο οποίο το πρακτορείο ταξιδίων έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας ή μόνιμη εγκατάσταση, από την οποία ενήργησε την παροχή των υπηρεσιών. Ως φορολογητέα αξία για την ανωτέρω παροχή υπηρεσίας λαμβάνεται η μεικτή αμοιβή του πρακτορείου που προκύπτει μετά την αφαίρεση από το συνολικό ποσό που καταβάλλεται από τον πελάτη (χωρίς να συνυπολογίζεται ο φόρος) του κόστους με το οποίο επιβαρύνεται το πρακτορείο από την παράδοση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών (μαζί με το φόρο) που γίνονται σε αυτό από άλλους υποκείμενους στο φόρο για άμεση εξυπηρέτηση του ταξιδιώτη πελάτη. Το ειδικό καθεστώς σημαίνει ότι υφίσταται παρέκκλιση από τις γενικές διατάξεις του συστήματος ΦΠΑ όσον αφορά τον τόπο φορολόγησης της ενιαίας παροχής υπηρεσίας, τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας και το δικαίωμα έκπτωσης. Περαιτέρω και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 30 παρ. 4 περ. γ’ του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000) και την εγκύκλιο 10/10.7.1987, δεν υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες δεξιώσεων, ψυχαγωγίας και φιλοξενίας γενικά καθώς οι δαπάνες αυτές θεωρούνται ως μη άμεσα λειτουργικές για το σύστημα του ΦΠΑ. Ως τέτοιες δαπάνες νοούνται οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στα πλαίσια ανάπτυξης δημοσίων σχέσεων και όχι οι άμεσα λειτουργικές δαπάνες που συνδέονται απόλυτα με τη δραστηριότητα των επιχειρήσεων και πραγματοποιούνται στα πλαίσια των επιδιωκόμενων από αυτές σκοπών. Από τα ανωτέρω και όσον αφορά την ορθή φορολογική αντιμετώπιση από πλευράς ΦΠΑ προκύπτουν τα ακόλουθα: α) Σε περίπτωση που η … παρείχε «πακέτο» υπηρεσιών προς τους συμμετέχοντες εφαρμόζεται το ειδικό καθεστώς του πρακτορείου ταξιδίων του άρθρου 43. β) Οι μεμονωμένες παροχές προς τους συμμετέχοντες που τιμολογήθηκαν ξεχωριστά αντιμετωπίζονται φορολογικά ως αυτοτελείς πράξεις αναφορικά με τον τόπο παροχής υπηρεσιών και τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 2α, παρ. 8 και παρ. 8α και συνεπώς για τις υπηρεσίες αυτές εφαρμόζονται οι διατάξεις του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Από τις διατάξεις του άρθρου 30 του Κώδικα ΦΠΑ (Ν.2859/2000) προκύπτει ότι ο υποκείμενος στο φόρο έχει δικαίωμα να εκπέσει τον ΦΠΑ των εισροών του (δαπανών, αγορών και παγίων) από τον ΦΠΑ των εκροών του κατά το μέρος που χρησιμοποιεί τις εισροές του για την πραγματοποίηση πράξεων φορολογητέων ή απαλλασσόμενων με δικαίωμα έκπτωσης. Εν προκειμένω, από τις παραπάνω εισροές πρέπει να διακρίνει ποιες σχετίζονται απόλυτα με τη δραστηριότητα τη οργάνωσης συνεδρίων και ποιες όχι. Γι’ αυτές που συνδέονται απόλυτα με την παραπάνω δραστηριότητα και πραγματοποιούνται στα πλαίσια των επιδιωκόμενων σκοπών και υπό την προϋπόθεση ότι οι συγκεκριμένες υπηρεσίες που παρέχονται από την οργανώτρια επιχείρηση φορολογούνται στην Ελλάδα, η εν λόγω επιχείρηση έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ των σχετικών εισροών. Σε κάθε περίπτωση η εξακρίβωση των πραγματικών περιστατικών ανήκει στην αρμοδιότητα της οικείας ΔΟΥ.
