Της Σοφίας Νέτα
Σε μια σύγχρονη επιδημία τείνει να εξελιχθεί σήμερα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και στη χώρα μας με σημαντικές κλινικές και οικονομικές επιπτώσεις στην κοινωνία και τα υγειονομικά συστήματα. Από επιδημιολογικές και φαρμακο-οικονομικές μελέτες προκύπτει ότι ο ΣΔ2 επιβαρύνει πολλαπλά όχι μόνο τη σωματική υγεία των ασθενών, αλλά ταυτόχρονα τη ψυχολογική και κοινωνική τους διάθεση. Για το λόγο αυτό, η επιστημονική κοινότητα επικεντρώνεται όχι μόνο στη διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τη συνολική παθογένεια της νόσου αλλά ταυτόχρονα και στις οικονομικές, κοινωνικές, και πολιτισμικές διαστάσεις που επηρεάζουν τον τρόπο επιβίωσης, διατροφής, άσκησης καθώς και της γενικότερης ποιότητας ζωής των ασθενών με ΣΔ2 και των συγγενών τους.
H Novartis Ελλάς επενδύει στη γνώση και συμμετέχει ενεργά στο πεδίο των κλινικών και φαρμακο-οικονομικών μελετών.
Ένας θεραπευτικός τομέας που έχει εστιάσει και συνεχίζει να επενδύει αφορά στη θεραπεία του Διαβήτη τύπου 2 με μεγάλος αριθμό μελετών που αφορούν στα ακόλουθα πεδία:
- Κόστος Διαβήτη Τύπου 2 στην Ελλάδα (Μελέτη Hercules)
- Ποιότητα Ζωής Διαβητικών Ασθενών με Υπογλυκαιμίες (Μελέτη HYPO)
- Ανάλυση Κόστους – Αποτελεσματικότητας Βιλνταγλιπτίνης vs. Γλιμεπιρίδης από την οπτική του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Cost-Effectiveness Analysis)
- Η συμμόρφωση ρυθμισμένων vs. Αρρύθμιστων ασθενών με διαβήτη τύπου 2. (Μελέτη LESS)
- Τα νέα καινοτόμα φάρμακα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των διαβητικών ασθενών και μειώνουν την πιθανότητα υπογλυκαιμίας και άλλων επιπλοκών
- Το κόστος φαρμακευτικής αγωγής για το ΣΔ2 αποτελεί μόνο το 14% του συνολικού κόστους και το μεγαλύτερο μερίδιο καταλαμβάνει το κόστος συν-νοσηροτήτων. Οι νεότερες θεραπείες έχουν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες π.χ. υπογλυκαιμίες, οι οποίες μειώνουν σημαντικά το συνολικό κόστος πάθησης
- Η βιλνταγλιπτίνη αποτελεί θεραπεία cost-effective (δηλαδή η αποτελεσματικότητα της, υπερτερεί της τιμής της) σε σχέση με τη σουλφονυλουρία, γεγονός που την καθιστά φάρμακο αναφοράς στα θεραπευτικά πρωτόκολλα, αμέσως μετά τη μετφορμίνη
- Τα φαρμακο-οικονομικά κριτήρια καλώς έχουν ενταχθεί στην αποζημίωση των νέων προϊόντων και στα θεραπευτικά πρωτόκολλα, καθώς αποτελούν τα πλέον αξιόπιστα δεδομένα αξιολόγησης της καινοτόμου τεχνολογίας υγείας
- Καθοριστικής σημασίας η διεξαγωγή μελετών και στη χώρα μας για την ολιστική προσέγγιση της νόσου (συνολικό κόστος / όφελος σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο) για ασθενείς και υγειονομικά συστήματα
- Μελέτης HERCULES («Κόστος πάθησης των Ρυθμισμένων vs Αρρύθμιστων ασθενών με Διαβήτη Τύπου ΙΙ στην Ελλάδα»): Εκτός από το προφανές άμεσο φαρμακευτικό κόστος του ΣΔΙΙ, υπάρχει και το έμμεσο που δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο. Τα έμμεσα κόστη προέρχονται από τις μακροχρόνιες επιπλοκές, τις ανεπιθύμητες ενέργειες των αγωγών, όπως η υπογλυκαιμία και τις συν-νοσηρότητες που φαίνεται ότι αυξάνουν σημαντικά το συνολικό κόστος. Οι προαναφερθέντες παράγοντες συνδέονται επίσης με απώλεια παραγωγικότητας λόγω νοσηλειών, αναπηρίας ή θανάτου που επηρεάζουν σημαντικά τις δαπάνες στα κοινωνικο-ασφαλιστικά συστήματα.
- Μελέτης HYPO (Επιδημιολογική μελέτη για την αξιολόγηση της συχνότητας της υπογλυκαιμίας και την επίδρασή της στην ποιότητα ζωής στο Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2). Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από 6.000 ασθενείς, ενώ τα αποτελέσματά της έχουν δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό HORMONES. Μελετήθηκε η συχνότητα της υπογλυκαιμίας και οι επιπτώσεις της στην ποιότητα ζωής των ασθενών αλλά και στην καλύτερη ρύθμιση του ΣΔ2. Στη μελέτη αυτή φάνηκε ότι τα παλαιοτέρα φάρμακα όπως οι σουλφονυλουρίες προκαλούν συχνότερα υπογλυκαιμίες και επηρεάζουν αρνητικά τόσο την ποιότητα ζωής όσο και την ρύθμιση των ασθενών. Αντίθετα, η μετφορμίνη και τα νέα καινοτόμα φάρμακα που έχουν στη διάθεσή τους οι ιατροί τα τελευταία χρόνια προκαλούν σπανιότερα υπογλυκαιμίες και αύξηση του σωματικού βάρους ενώ βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών σε σχέση με τις παραδοσιακές αγωγές. Το σημαντικότερο νέο είναι ότι έχουμε πλέον στη διάθεση μας Ελληνικές μελέτες που μας παρουσιάζουν δεδομένα οικονομικών της υγείας, ποιότητας ζωής και κόστους αποτελεσματικότητας για κάποια από τα νεότερα φαρμακευτικά σκευάσματα και ιδιαίτερα για την κατηγορία των DPP-IV αναστολέων.»
- Ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας της βιλνταγλιπτίνης σε σύγκριση με τη συλφουνυλουρία όπου απέδειξε πως η βιλνταγλιπτίνη παρότι έχει υψηλότερη τιμή από την γλιμεπιρίδη αποτελεί ανέδειξε μεθοδολογίες μέτρησης της αποτελεσματικότητας λαμβάνοντας υπόψη το κόστος και τον ορισμό cost-effective θεραπεία για το εθνικός σύστημα υγείας. Η τιμή του φαρμάκου από μόνη της δεν μπορεί να αποτελεί παράγοντα επιλογής ή αποκλεισμού μιας θεραπείας αν δεν έχει προηγουμένως ληφθεί υπόψη ο λόγος κόστους-αποτελεσματικότητας.
- Η επιλογή της θεραπείας στις χρόνιες νόσους έχει καθοριστική σημασία για την πορεία και την εξέλιξη της νόσου, δεδομένου ότι η συμμόρφωση (compliance) του ασθενούς με τη θεραπεία και η τήρηση (adherence) της θεραπείας συνιστούν προσδιοριστικό παράγοντα της σταθεροποίησης του ασθενούς, της αποφυγής της εξέλιξης της νόσου και της εμφάνισης επιπλοκών και τελικά της επιβάρυνσης του συστήματος υγείας με πρόσθετη δαπάνη για την αντιμετώπιση των επιβαρυμένων αυτών περιστατικών.
- Στο πλαίσιο αυτό, και δεδομένης της σημαντικότητας της συμμόρφωσης και της τήρησης της θεραπείας των ασθενών με διαβήτη τύπου 2, η μελέτη LESS παρουσιάζει τη σημασία της συμμόρφωσης των ασθενών στην πορεία και την εξέλιξη της νόσου και στην οικονομική επιβάρυνση του συστήματος υγείας. Σκοπός της είναι να εντοπίσει την ύπαρξη τυχόν διαφορών στη συμμόρφωση των ενήλικων ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε θεραπεία ελεύθερου συνδυασμού έναντι θεραπείας σταθερού συνδυασμού και να αξιολογήσει την επίπτωση της τυχόν διαφοράς στη συμμόρφωση των ασθενών στην εν γένει πορεία της νόσου. Όπου εμφανίζεται στατιστικά σημαντική διαφορά στη συμμόρφωση των ασθενών με ένα χάπι σε σχέση με την ομάδα του ελεύθερου συνδυασμού.