Του Κώστα Τσαούση
Ο Απόστολος Κυριαζής είναι συνεργαζόμενος παραγωγός με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μελίκης, στην καρδιά της Ημαθίας – έναν συνεταιρισμό που ασχολείται με την παραγωγή, τη συσκευασία, τη μεταποίηση και την εμπορία νωπών προϊόντων (ροδάκινα, νεκταρίνια, ακτινίδια, μήλα, δαμάσκηνα και βερίκοκα).
Πολλά χιλιόμετρα νοτιότερα, ο Γεώργιος Ζωιόπουλος έχει σταθερή σχέση συνεργασίας ως παραγωγός προμηθευτής με την επιχείρηση των αδελφών Μάρκου, οι δραστηριότητες των οποίων ξεκίνησαν πριν από μισό και πλέον αιώνα από την αγορά βάμβακος έχοντας την έδρα τους στην περιοχή της Λιβαδειάς. Πηγαίνοντας ανατολικά συναντούμε τον Αγγελο Μισιρλή, παραγωγό σύκων και σταθερό συνεργάτη προμηθευτή της οικογενειακής επιχείρησης Ε. & Δ. Κόντος Α.Ε., που έχει την έδρα της και τις παραγωγικές εγκαταστάσεις της στο Βασιλικό, λίγο έξω από τη Χαλκίδα, αλλά και μια ιδιαίτερη παραγωγική μονάδα στην Ιστιαία.
Από την Εύβοια ανεβαίνουμε στη Θεσσαλία, στην περιοχή του Αλμυρού Μαγνησίας, για να συναντήσουμε τον Κώστα Παπακωνσταντίνου, σταθερό συνεργάτη και προμηθευτή της εταιρείας Ρούσσας Α.Ε., που για πάνω από μισό αιώνα δραστηριοποιείται αποκλειστικά στην παραγωγή αυθεντικών τυροκομικών προϊόντων.
Τέσσερις ξεχωριστοί παραγωγοί, τέσσερις παραγωγικές μονάδες (τρεις επιχειρήσεις και ένας συνεταιρισμός), τέσσερις διαφορετικοί τόποι. Ολοι τους, όμως, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Ενα κοινό νήμα διαπερνά τη λειτουργία τους. Κυρίως όμως διαθέτουν ένα σταθερό σημείο αναφοράς, που δεν είναι άλλο από το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Γεωργίας & Κτηνοτροφίας, που στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς έχει καταφέρει ένα ισχυρό αποτύπωμα τα λίγα χρόνια που λειτουργεί στην αγορά και κυρίως με θετικό αντίκτυπο στην οικονομία, στην κοινωνία και το περιβάλλον. Οι αριθμοί το επιβεβαιώνουν. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας Πειραιώς που συγκροτούν σήμερα το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Γεωργίας & Κτηνοτροφίας: το πλήθος των συνεργασιών ξεπερνά τις 160 και οι παραγωγοί τους 16.000 σε όλη την Ελλάδα. Τα εγκεκριμένα όρια προς τις επιχειρήσεις, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και τους παραγωγούς έχουν ξεπεράσει τα 550 εκατ. ευρώ.
Η αξία των εξαγωγών ανέρχεται σε περισσότερα από 1,2 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 20% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Οι αριθμοί αυτοί, όπως επισημαίνουν τα στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς, μεταφράζονται σε: ενδυνάμωση και εξωστρέφεια των αγροτικών προϊόντων και των ελληνικών επιχειρήσεων, ανάδειξη της κορυφαίας ποιότητας ελληνικών αγροτικών προϊόντων, διασφάλιση της παράδοσης ασφαλών και πιστοποιημένων προϊόντων, ισχυροποίηση των εμπορικών συνεργασιών, οικοδόμηση ισχυρών σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, διατήρηση και ενίσχυση της τοπικής οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος.
Στη βάση των σημερινών δεδομένων (αριθμός συνεργασιών, βάθος και μέγεθος αγοράς) ο Γιάννης Ζαχαρής, senior manager στην Ανάπτυξη Εργασιών Αγροτικού Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς με αποκλειστική αρμοδιότητα τη Συμβολαιακή Τραπεζική, επισημαίνει τα εξής: «Σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο έχουν διπλασιαστεί οι συνεργασίες. Οι στόχοι της τράπεζας δεν σταματούν εδώ, καθώς επιδίωξή της είναι να εξακολουθήσει να αναπτύσσεται με τον ίδιο ρυθμό και για την επόμενη περίοδο».
Πάντως, η αλήθεια είναι ότι η Συμβολαιακή Τραπεζική διαμορφώνει εξαρχής μια νέα αγορά με νέους όρους, καθώς και νέες συμπεριφορές. Ετσι, μέσα και από την επίτευξη των στόχων του προγράμματος ενδυναμώνεται και εκσυγχρονίζεται ο αγροδιατροφικός τομέας, αξιοποιείται το παραγωγικό δυναμικό της γεωργίας στο έπακρο και επιτυγχάνεται σημαντική προστιθέμενη αξία για το σύνολο της εθνικής μας οικονομίας.
Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχία του Προγράμματος Συμβολαιακής Γεωργίας & Κτηνοτροφίας, αλλά και τα περιθώρια σταθερής ενίσχυσης και ανάπτυξής του τα επόμενα χρόνια, προδιαγράφει μια συστηματική πορεία εξορθολογισμού και εκσυγχρονισμού του συνόλου των δραστηριοτήτων στον αγροτικό τομέα με προφανή οφέλη για τους ίδιους τους παραγωγούς, τις παραγωγικές μονάδες, την τοπική οικονομία, αλλά και τα δημόσια ταμεία. Ειδικά το Δημόσιο κερδίζει πέραν όλων των άλλων από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, μέσα από την επέκταση της κυκλοφορίας του πλαστικού χρήματος και των ηλεκτρονικών συναλλαγών στον αγροτικό τομέα, αλλά τη διάδοση του εργοσήμου που συμβάλλει στον περιορισμό της μαύρης, ανασφάλιστης εργασίας. Με άλλα λόγια, η τράπεζα δεν μοιράζει αφειδώς χρήματα σε παραγωγούς και επιχειρήσεις, αλλά στηρίζει με τα απαραίτητα και αναγκαία κεφάλαια όλη την παραγωγική αλυσίδα, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Χανιωτάκης, διευθυντής Ανάπτυξης Εργασιών Αγροτικού Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς:
«Το πρόγραμμα καλύπτει όλη την παραγωγική, εφοδιαστική και μεταποιητική αλυσίδα του αγροτικού προϊόντος υποστηρίζοντας συντεταγμένα την επωφελή συνεργασία παραγωγών και επιχειρήσεων εμπορίας, μεταποίησης και διάθεσης της αγροτικής παραγωγής. Η τράπεζα λειτουργεί όχι μόνο ως χρηματοδότης, αλλά και ως συντονιστής της τριμερούς συμφωνίας: τράπεζα, παραγωγός, μεταποιητής/έμπορος». Συγκεκριμένα, ο παραγωγός τη στιγμή που χρειάζεται έχει πόρους για να καλλιεργήσει το προϊόν του, να το διαθέσει στην ώρα του στην παραγωγική μονάδα, να εισπράξει τα χρήματά του, να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του και να κατοχυρώσει το εισόδημά του. Από την άλλη, η παραγωγική μονάδα έχει τη ρευστότητα να παραλάβει το προϊόν, να αποπληρώσει τους προμηθευτές της και να το διαθέσει έγκαιρα στην εγχώρια αλλά και τη διεθνή αγορά.
Αλλωστε, οι περισσότερες από τις παραγωγικές μονάδες που είναι ενταγμένες στο πρόγραμμα έχουν αξιόλογες εξαγωγικές επιδόσεις. Για παράδειγμα, η εταιρεία Ρούσσας Α.Ε., που υπήρξε πρωτοπόρος στην παραγωγή βιολογικής φέτας στην Ελλάδα και παραμένει ο κυριότερος παραγωγός αυτού του προϊόντος, εξάγει πάνω από το 90% της ετήσιας παραγωγής της σε ΗΠΑ, Καναδά, Ευρώπη, Αφρική, Ασία, Αυστραλία, Μέση και Απω Ανατολή. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αποξηραμένα σύκα της Ε. & Δ. Κόντος στις ευρωπαϊκές αγορές, αλλά και με τα νωπά φρούτα -από τα ροδάκινα μέχρι και τα ακτινίδια- του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μελίκης.
Επέκταση του Προγράμματος
ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Ο Γιάννης Χανιωτάκης από τη θέση ευθύνης του ως διευθυντή της Ανάπτυξης Εργασιών Αγροτικού Τομέα στην Τράπεζα Πειραιώς επισημαίνει με κάθε ευκαιρία ότι το κλειδί για την επόμενη μέρα της περαιτέρω προώθησης του Προγράμματος Συμβολαιακής Γεωργίας & Κτηνοτροφίας είναι το ράφι! Με αυτό τον τρόπο θα έρθει να κλείσει ο κύκλος από το χωράφι και την παραγωγική μεταποιητική μονάδα στο ράφι, που έχει τη δύναμη και την ισχύ για την καθιέρωση ενός προϊόντος. «Οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου αποτελούν σήμερα ένα από τα σημαντικότερα κανάλια διανομής των αγροτικών προϊόντων και θα μπορούσαν να αποτελέσουν το επόμενο βήμα επέκτασης του προγράμματος».
Επίσης, σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης διασύνδεσης του τομέα, όπως προσθέτει ο ίδιος, υπάρχουν και στον τομέα του τουρισμού και της εστίασης.