του Κωστή Πλάντζου
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι με το οποίο γράφτηκε και μέσα σε μόλις ένα μήνα, το νέο Μεσοπρόθεσμο πρόβαλε να πέσει έξω στις προβλέψεις του. Το δημόσιο συνεχίζει την στάση πληρωμών ενώ την ίδια στιγμή δεν εισπράττονται οι τρέχοντες άμεσοι και έμμεσοι φόροι της χρονιάς.
Τα πρώτα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για τον Ιούνιο που ανακοινώθηκαν χθες, δείχνουν μεγάλη απόκλιση 1,4 δισ. ευρώ στις προβλέψεις κυβέρνησης και δανειστών. Ωστόσο το νέο Μεσοπρόθεσμο κατατέθηκε τον Μάιο με σκοπό να κάνει “reset” στον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο και είχε ήδη μεγάλες αστοχίες.
Στην πράξη ο κρατικός προϋπολογισμός δεν εκτελείται, αλλά η κυβέρνηση κάνει με αντισυμβατικούς τρόπους να διατηρήσει το πρωτογενές πλεόνασμα, με νύχια και με δόντια.
Συγκεκριμένα:
- τον Μάιο η κυβέρνηση έθετε στόχο να έχει δαπανήσει έως τον Ιούνιο 25,214 δισ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψιν και τη συμφωνία για το νέο δάνειο αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου. Τελικά δαπάνησε μόλις 23,771 δισ. ευρώ και η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης δεν μπορεί να θεωρείται δικαιολογία, αφού τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν πως έως και πέρυσι τον Ιούνιο (που επίσης έκλεινε με μεγάλη καθυστέρηση η 1η αξιολόγηση) είχε δαπανήσει ήδη 24,922 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,150 δισ. ευρώ περισσότερα από φέτος -και χωρίς τότε ακόμα να έχει λάβει νέο δάνειο για να αποπληρώσει ληξιπρόθεσμα χρέη του κράτους σε ιδιώτες. Η απόκλιση ύψους 1,44 δισ. σε σχέση με τον στόχο που τέθηκε ένα μήνα πριν, είναι ιλιγγιώδης και δύσκολα μπορεί να καλυφθεί σε περίοδο θερινής ραστώνης του κρατικού μηχανισμού.
- οι εισπράξεις καθαρών τακτικών εσόδων στο α΄εξάμηνο εμφανίζονται να σημειώνουν υπέρβαση 73 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που είχε τεθεί τον Μάιο. Και αυτή η απόκλιση, αν και θετική, δεν μπορεί να θεωρείται φυσιολογική, στον πρώτο μήνα είσπραξης των φόρων.
Το ανησυχητικό όμως είναι ότι μέχρι τον Ιούνιο είχαν εισπραχθεί μόλις 21,3 δισ. ευρώ, έναντι εισπράξεων 21 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2015. Στο 5μηνο Ιανουαρίου-Μαΐου φέτος είχαν εισπραχθεί 650 εκατ. περισσότερα από το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι και, άρα, τον μήνα Ιούνιο οι εισπράξεις ήταν χειρότερες από πέρυσι.
Αν και τα αναλυτικά στοιχεία θα δημοσιοποιηθούν σε μια εβδομάδα, φαίνεται να έχει ανοίξει “τρύπα” περίπου μισού δισ. ευρώ τον μήνα Ιούνιο.
Στην πράξη, στο πρώτο πεντάμηνο (για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία των εσόδων) καταγράφηκε ήδη μεγάλη υστέρηση στις εισπράξεις στους τρέχοντες φόρους εν σχέσει με τους στόχους. Η ανισορροπία αυτή καλύφθηκε από την υπερείσπραξη άμεσων και έμμεσεων φόρων που έμεναν ανείσπρακτοι από χρόνια. Με κατασχέσεις και ρυθμίσεις χρεών, η κυβέρνηση κατάφερε να εισπράξει 1,6 δισ. από φόρους “περασμένων οικονομικών ετών” (ΠΟΕ) που υπερκάλυψαν την υστέρηση εισπράξεων φόρων που επιβλήθηκαν τον Μάιο του 2016. Για την ακρίβεια, στα μισά του έτους το δημόσιο κατάφερε να εισπράξει μόλις 224 εκατ. ευρώ παραπάνω από όσα είχε εισπράξει συνολικά στο α΄εξάμηνο του 2016, παρότι από τον Ιούλιο πέρυσι έως και τον Ιανουάριο φέτος επεβλήθησαν σωρηδόν πολύ μεγάλες αυξήσεις φόρων που δεν αποτυπώνονται στις εισπράξεις. Και αυτό δείχνει ότι οι προβλέψεις έμειναν “στα χαρτιά”.
Το μόνο ενθαρρυντικό πάντως είναι ότι η ΑΑΔΕ επιστρέφει πλέον κανονικά τους φόρους στους δικαιούχους φορολογουμένους. Στο α΄εξάμηνο μοίρασε 1,85 δισ. σε επιστροφές φόρων, έναντι στόχου 1,71 δισ. ευρώ. Πέρυσι στο ίδιο διάστημα είχε διανείμει μόλις 1,47 δισ. ευρώ.