Αθήνα στο συν 8,5% στο πρώτο πεντάμηνο του 2025, Σαντορίνη στο μείον 24%. Τα νούμερα του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας και αντίστοιχα του αεροδρομίου σε έναν από τους πλέον εμβληματικούς προορισμούς του ελληνικού καλοκαιριού δίνουν λίγο πολύ και το στίγμα του ελληνικού τουρισμού για φέτος. Οτι δηλαδή η σεζόν έχει ξεκινήσει με θετικό πρόσημο μεν, αλλά μεικτή εικόνα για τον ελληνικό τουρισμό, με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη να αποτελούν τα φετινά… success stories, τους υπόλοιπους προορισμούς ανά την Ελλάδα να βιώνουν «ήπια ανάπτυξη», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν κορυφαία στελέχη της αγοράς, και τη Σαντορίνη να βιώνει το πιο δύσκολο καλοκαίρι της, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη φορά το πόσο ευάλωτος μπορεί να γίνει ο τουρισμός λόγω έκτακτων καταστάσεων και φαινομένων.
Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία από τη Frapοrt Greece που έχει υπό τη διαχείρισή της 14 περιφερειακά αεροδρόμια (Ακτίου, Χανίων, Κέρκυρας, Καβάλας, Κεφαλονιάς, Θεσσαλονίκης, Ζακύνθου, Κω, Μυτιλήνης, Μυκόνου, Ρόδου, Σάµου, Σαντορίνης, Σκιάθου), για την περίοδο του Ιανουαρίου – Μαΐου του 2025 η αύξηση της επιβατικής κίνησης είναι στο 2,5% σε σχέση με πέρυσι, με τους δύο κορυφαίους προορισμούς των Κυκλάδων να έχουν ξεκινήσει με απώλειες. Πρώτα η Σαντορίνη με διψήφιο ποσοστό πτώσης λόγω της σεισμικής δραστηριότητας του περασμένου Φεβρουαρίου που έχει επηρεάσει τις φετινές κρατήσεις και έπεται η Μύκονος με μικρή πτώση κατά 3% περίπου στην επιβατική κίνηση του πενταμήνου, έχοντας υποστεί απώλειες ήδη από πέρυσι, θύμα της ίδιας της τουριστικής της επιτυχίας. Ο Μάιος δεν ήταν και ο καλύτερος ούτε στην Πάρο, τον τρίτο προορισμό των Κυκλάδων, ο οποίος έχει βιώσει τα τελευταία χρόνια σημαντική άνοδο σε όλα τα επίπεδα, από τις αφίξεις και τις διαθέσιμες κλίνες -συμπεριλαμβανομένων και των καταλυμάτων της βραχυχρόνιας μίσθωσης- μέχρι τις… τιμές.
Η μεγάλη εικόνα
Τη μεγάλη εικόνα της φετινής τουριστικής σεζόν, η οποία, όπως φαίνεται γενικότερα, «θα είναι καλή και φέτος», δίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Παράσχης, ο οποίος, έχοντας και τον διπλό ρόλο ως διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Αερολιμένα της Αθήνας (ΔΑΑ), επισημαίνει μεν τη μεγάλη άνοδο της πρωτεύουσας, τονίζει ωστόσο ότι οι (πολύ) υψηλές… πτήσεις του ελληνικού τουρισμού τα τελευταία χρόνια δεν είναι δυνατόν, εκ των πραγμάτων, να συνεχιστούν σε αυτούς τους ρυθμούς. «Πέραν των προκλήσεων που έρχονται από το διεθνές περιβάλλον (γεωπολιτικές συνθήκες, οικονομικές πιέσεις, κλιματική κρίση), ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ενδογενής, μας ανησυχεί ιδιαίτερα και έχει να κάνει με την υποβόσκουσα αντίληψη ότι ο κλάδος πηγαίνει στον αυτόματο γιατί έχει ούτως ή άλλως έχει το θετικό μομέντουμ, δεν χρειάζεται παρεμβάσεις και μπορεί να λειτουργήσει από μόνος του. Ομως στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν, με πρώτιστο το θέμα των υποδομών, αλλά και τον χωροταξικό σχεδιασμό, τα εργασιακά, τη φορολογική αντιμετώπιση, να δημιουργηθούν επίσης συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, ο οποίος βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στο 6ο Περιφερειακό Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων στη Σαντορίνη.
Από το βήμα του συνεδρίου ο πρόεδρος της ΠΟΞ, Γιάννης Χατζής, εστίασε και στο θέμα της στήριξης των μικρών και μεσαίων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που είναι, όπως ανέφερε, μηδαμινή. «Από το σύνολο των 10.000 ξενοδοχειακών επιχειρήσεων κοντά στις 2.500 έχουν εισόδημα έως 80.000 ευρώ, άρα μιλάμε για μικρές επιχειρήσεις, που χρειάζονται χρηματοδότηση και συνέργειες. Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων είναι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες παραμένουν αποκλεισμένες τόσο από τη χρηματοδότηση μέσω του τραπεζικού συστήματος όσο και από την πρόσβαση στον αναπτυξιακό νόμο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μεικτή εικόνα
Σε ό,τι αφορά την πρώτη εκτίμηση για φέτος, το 2025 ξεκίνησε με μια μεικτή εικόνα, με τον κρίσιμο δείκτη των διεθνών αεροπορικών αφίξεων στο πρώτο -αδύναμο λόγω εποχικότητας- τετράμηνο του 2025 να καταγράφει αύξηση κατά 6,5%, στα 3,2 εκατομμύρια επισκέπτες, λόγω της μεγάλης ανόδου σε Αθήνα – Θεσσαλονίκη, ενώ και οι προσφερόμενες αεροπορικές θέσεις σε διεθνείς εισερχόμενες πτήσεις για τη θερινή σεζόν έως και τον Οκτώβριο του 2025 είναι στο +5,5% αντιστοιχώντας σε 28,5 εκατομμύρια. «Βλέπουμε πιο έντονη την ανάπτυξη σε Αθήνα – Θεσσαλονίκη και διαφορετική στην υπόλοιπη Ελλάδα», σύμφωνα με τον κ. Παράσχη. Σημειώνεται εδώ ότι ειδικά στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, τον ΔΑΑ, η επιβατική κίνηση, με βάση τα επίσημα στοιχεία, σημείωσε το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου συνολικά αύξηση κατά 8,5%, στα 11,62 εκατομμύρια επιβάτες. Η κίνηση εξωτερικού δε είναι αυξημένη σε διψήφιο ποσοστό, κατά 11%, αγγίζοντας ένα σύνολο 8,39 εκατομμυρίων επιβατών. Πιο ήπια είναι η άνοδος του Μαΐου, στα 3,1 εκατομμύρια επιβάτες συνολικά, με την κίνηση εξωτερικού στα 2,22 εκατομμύρια, ενισχυμένη κατά 5%.
«Τηρουμένων των αναλογιών και με δεδομένες τις γεωπολιτικές εξελίξεις, συνολικά το 2025 θα είναι μία καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό», εκτιμά ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ. «Παράλληλα, παραμένουν οι τάσεις που διαμορφώνονται τα τελευταία χρόνια με μείωση της διάρκειας παραμονής των επισκεπτών στους προορισμούς και μείωση της μέσης δαπάνης τους. Είναι εύλογο ότι δεν μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα συνεχίσουμε τα επόμενα χρόνια με αυτούς τους πολύ υψηλούς ρυθμούς ανόδου. Πρέπει να κάνουμε την ενδοσκόπησή μας και να δούμε πώς μπορούμε να αναβαθμίσουμε το ελληνικό τουριστικό προϊόν, τις υποδομές της χώρας, να λύσουμε τα ζητήματα εργασίας, πάντα με κατεύθυνση πλέον τη βιωσιμότητα, ώστε να επιτύχουμε υψηλότερο εισόδημα χωρίς απαραίτητα υψηλότερους ρυθμούς αφίξεων».
Σύμφωνα με τον κ. Παράσχη, στο γενικότερο ευρωπαϊκό και διεθνές τουριστικό περιβάλλον η Ελλάδα έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά τα τελευταία χρόνια, ειδικά την τριετία 2022-2024, με νέο έτος αναφοράς πλέον το 2024 όπου οι τουριστικές εισπράξεις ανήλθαν για πρώτη φορά στα 21,6 δισ. ευρώ, την ίδια στιγμή που διεθνώς ο τουρισμός βρίσκεται μόλις τώρα στα επίπεδα του 2019.
Σε σχέση με τις προκλήσεις για τον κλάδο, αυτές είναι συνδυαστικές – ειδικά σε ό,τι αφορά τις εξωγενείς παραμέτρους «έχουν να κάνουν με τον άμεσο οικονομικό ανταγωνισμό από αγορές στην ευρύτερη περιοχή μας που δεν είναι ενταγμένες στη ζώνη του ευρώ, τις γεωπολιτικές εξελίξεις, την κλιματική κρίση, για την οποία θα πρέπει να γίνει προσαρμογή του εγχώριου τουριστικού προϊόντος, και φυσικά το θέμα των υποδομών και της βιωσιμότητας που έχει πολλαπλές διαστάσεις: την περιβαλλοντική, την κοινωνική και την οικονομική. Ο τουρισμός πρέπει να είναι και διαχείριση ενέργειας, και διαχείριση απορριμμάτων, να αφήνει κοινωνικό αποτύπωμα και να διατηρεί ως κλάδος καλές εργασιακές συνθήκες». Σε σχέση με την κριτική που έχει ασκηθεί εσχάτως για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας με ενίσχυση και άλλων κλάδων, ο κ. Παράσχης δηλώνει: «Το να πει κανείς ότι χρειάζεται μεταποίηση, ενέργεια, νέες τεχνολογίες είναι αυτονόητο – όλοι αυτοί οι κλάδοι μπορούν να συνυπάρξουν με τον τουρισμό, ενώ πάνω από όλα χρειάζεται επένδυση στην παιδεία. Το γεγονός ότι χρειάζεται να αλλάξει το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας το λύνουν οι ίδιες οι αγορές και όχι οι νόμοι. Είναι δεδομένο ότι η χώρα είναι πολύ ισχυρή τουριστικά και έχει σαφή κατεύθυνση σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του κλάδου. Ως προς το τελευταίο είναι ενδεικτικό ότι φέτος, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν συνολικά μεταξύ Ευρώπης – ΗΠΑ, έχοντας επηρεάσει και τα ταξίδια, η Ελλάδα έχει τις περισσότερες συνδέσεις με την Αμερική από ποτέ».
Η Σαντορίνη
Για τη φετινή σεζόν ο… μεγάλος ασθενής της χώρας στον τουρισμό είναι η Σαντορίνη. Και όσο κι αν ο κλάδος ευελπιστεί να μετριαστούν οι απώλειες με κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, η πρώτη εκτίμηση για το πρόσημο ως προς την κίνηση του φετινού καλοκαιριού στο νησί είναι αρνητικό – και μάλιστα σε διψήφιο ποσοστό, πάνω από 10%, με το ενδεχόμενο να φτάσει και το -15%. Στο αεροδρόμιο οι προγραμματισμένες θέσεις για τη θερινή περίοδο του 2025 σε εισερχόμενες πτήσεις από το εξωτερικό είναι έως και τον Οκτώβριο λίγο πάνω από τις 744.000, μειωμένες σε διψήφιο ποσοστό -κατά 12,6%- σε σύγκριση με την καλοκαιρινή περίοδο του 2024.
Στο πρώτο πεντάμηνο του 2025 και με τον Μάιο λίγο πολύ χαμένο, η κίνηση στο αεροδρόμιο εμφανίζεται μειωμένη κατά 24%- 25% με βάση τα πρώτα στοιχεία, για έναν προορισμό πάντως που έχει αποδείξει την αξία του παρουσιάζοντας μεγάλα ρεκόρ με εντυπωσιακή ανάπτυξη στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και υψηλά νούμερα και το 2024.
Ενδεικτικά, οι αφίξεις εσωτερικού πέρυσι άγγιξαν τις 641.000 με άνοδο κατά 7% έναντι του 2023 και κατά 77% έναντι του 2015, ενώ οι διεθνείς αφίξεις στη διάρκεια της δεκαετίας έχουν υπερδιπλασιαστεί: πάνω από 756.000 το 2024 (από 743.000 το 2023) και 356.000 το 2015 (+112%). Αντίστοιχα, στην κρουαζιέρα η άνοδος έναντι του 2015 αντιστοιχεί στο +70%, φτάνοντας πέρυσι τα 1,345 εκατομμύρια επιβάτες (+4% έναντι του 2023) από 792.000 το 2015.
Σε σχέση με το ξενοδοχειακό δυναμικό, αυτό αντιστοιχεί πλέον σε ένα σύνολο 336 ξενοδοχείων, με αύξηση κατά 20% στη δεκαετία από τα 281 ξενοδοχεία του 2015, και εντυπωσιακή άνοδο της κατηγορίας των 5 αστέρων με ένα +185%! Το 2015 τα ξενοδοχεία 5 αστέρων στο νησί ήταν 26, φτάνοντας το 2019 τα 47 και στο τέλος του 2024 τα 74, με ένα σύνολο 2.900 δωματίων, αυξημένα κατά 213% σε σύγκριση με μία δεκαετία πριν. Το σύνολο των ξενοδοχειακών κλινών στο νησί φτάνει τις 18.155 με αύξηση κατά 40% σε σχέση με τις 12.999 κλίνες του 2015. Σημαντική αύξηση έχει καταγραφεί στη βραχυχρόνια μίσθωση, όπως προκύπτει με βάση τις αναρτημένες καταχωρήσεις στην πλατφόρμα της Airbnb μετά την επεξεργασία από την εξειδικευμένη εταιρεία The Lighthouse και το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων – ΙΝΣΕΤΕ. Τον περσινό Ιούλιο τα καταλύματα έφταναν τα 6.425 με αύξηση κατά 44% έναντι του 2019, ενώ οι κλίνες ήταν αυξημένες κατά 47%, στις 25.274.
Διαβάστε ακόμη
Οι Έλληνες αφήνουν στην άκρη τα μετρητά και πληρώνουν ηλεκτρονικά και με κάρτες
Εξορύξεις βαθέων υδάτων: Η επόμενη διεθνής σύγκρουση θα γίνει για τα ορυκτά των ωκεανών (tweets)
Αντώνης Καραδελόγλου (ΣΙΔΜΑ Μεταλλουργική): Leader στον χάλυβα με διαδρομή ενός αιώνα (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα