Στη διαμόρφωση ενός συνολικού σχεδίου αποτροπής κινήσεων επί του πεδίου που θα επιχειρούσαν να αξιοποιήσουν τα νέα δεδομένα τα οποία δημιούργησε η ρηματική διακοίνωση της 26ης Μαΐου από τη Λιβύη, με τη μονομερή κατάθεση στον ΟΗΕ των «εξωτερικών ορίων» της λιβυκής υφαλοκρηπίδας, στρέφεται τώρα η ελληνική διπλωματία.
Για την Αθήνα είναι εξαιρετικά σημαντικό να αποτρέψει κινήσεις επί του πεδίου, αλλά και να εμποδίσει τη δημιουργία της εντύπωσης ότι όλη η περιοχή, από τις εκβολές του Εβρου μέχρι την κυπριακή ΑΟΖ νοτιοανατολικά και ως το τριεθνές σημείο των ελληνικών, ιταλικών και λιβυκών θαλάσσιων ζωνών νοτιοδυτικά, είναι «αμφισβητούμενη».
Κάτι που ήδη έχει δρομολογηθεί με σειρά αποφάσεων τους τελευταίους μήνες. Και είναι σημαντικό ότι τουλάχιστον αυτή την περίοδο, από το 2019 έως σήμερα, η Ελλάδα βρίσκει πολύτιμο αρωγό στην άλλη μεγάλη δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής, την Αίγυπτο, η οποία και η ίδια βρέθηκε στο στόχαστρο της Λιβύης.
Με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και τη μονομερή κατάθεση εξωτερικών συντεταγμένων από την Τουρκία το 2020 και από τη Λιβύη φέτος, η εικόνα που αποτυπώνεται στον χάρτη αποκαλύπτει και τις τουρκικές προθέσεις: να χρησιμοποιηθεί ως όχημα η υποχείρια και παραπαίουσα κυβέρνηση της Τρίπολης ώστε να ασκηθεί πίεση γύρω από την Ελλάδα, με στόχο την προώθηση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» και τη σταδιακή ασφυκτική συμπίεση των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών.
Ετσι, η Τουρκία επιδιώκει να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις όχι απλώς για σφετερισμό των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών, αλλά και για την οριστική, de facto εξουδετέρωση του μεγαλύτερου όπλου που διαθέτει η χώρα μας: του δικαιώματος επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Αυθαίρετες ενέργειες
Οι αντιδράσεις της Λιβύης στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας ήδη από το 2017 με τη χάραξη των οικοπέδων νοτιοδυτικά και νότια της Κρήτης ήταν συνεχείς, με αποκορύφωμα το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο (2019), αλλά και την τελευταία κίνηση της κατάθεσης στον ΟΗΕ των συντεταγμένων και του χάρτη με την αυθαίρετη και μονομερή χάραξη των εξωτερικών ορίων της λιβυκής υφαλοκρηπίδας.
Η Αθήνα διαπίστωσε και κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στην Τρίπολη ότι η προσωρινή κυβέρνηση Ντμπεϊμπά είναι απρόθυμη να αποκηρύξει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και καλύπτεται, ίσως, πίσω από το πρόσχημα ότι ακόμη κι αν το ήθελε δεν θα μπορούσε να το πράξει, διότι υπερβαίνει τα όρια της εντολής της. Ωστόσο, η Αθήνα αξιολογεί συνολικά τη στάση της Λιβύης, καθώς, παρά την ύπαρξη του Τουρκολιβυκού Μνημονίου και τη ρηματική διακοίνωση της 26ης Μαΐου, η Τρίπολη, όπως επισημαίνει ανώτερη πηγή, έχει αποφύγει μέχρι στιγμής οποιαδήποτε ενέργεια επί του πεδίου προς την υλοποίησή του. Στο υπουργείο Εξωτερικών εκτιμούν ότι, παρά τις ρηματικές διακοινώσεις, η Ελλάδα είναι αυτή που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων και όχι η Λιβύη. Οπως τονίζει η ανώτερη πηγή: «Είμαστε οι δρώντες και όχι οι αντιδρώντες και παρότι η λιβυκή αντίδραση ήταν αναμενόμενη, χαρακτηρίζεται χαμηλής έντασης».
Η κυβέρνηση, πάντως, δεν υποβαθμίζει, ούτε υποτιμά τη λιβυκή κίνηση, αλλά επιχειρεί να την ερμηνεύσει μέσα στο πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί. Οργανώνει και προετοιμάζει την ελληνική επιστολή στον ΟΗΕ, που με νομικά και πολιτικά επιχειρήματα θα δώσει απάντηση στην απόπειρα της Λιβύης να εφαρμόσει επί χάρτου το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και τις εδώ και δεκαετίες μαξιμαλιστικές επιδιώξεις της.
Η Αθήνα θεωρεί ότι και αυτή η αντίδραση της Λιβύης δεν είναι παρά μια αμυντική κίνηση, αφού η Τρίπολη διαπίστωσε ότι κρατώντας σε εκκρεμότητα μια συμφωνία με την Ελλάδα για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, η χώρα μας δεν έμεινε αδρανής, σε κατάσταση ομηρίας, όπως ίσως ήλπιζαν και οι «υψηλοί προστάτες» της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά, απέχοντας από την άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Σημαντικά τετελεσμένα
Σε μια ασυνήθιστη για την ελληνική εξωτερική πολιτική συγχορδία κινήσεων, από το 2011 με τον Νόμο 4001/2011, η Αθήνα, έστω και μέσα από παλινωδίες και πολλές αμφιταλαντεύσεις, πέτυχε να επιβάλει, τουλάχιστον στην πλευρά της Λιβύης, μια σειρά σημαντικών τετελεσμένων, που όχι μόνο προωθούν την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, αλλά θέτουν νομικά αλλά και επί του πεδίου νέα δεδομένα στη διαδικασία των πιθανών μελλοντικών οριοθετήσεων στην περιοχή.
Διαβάστε περισσότερα στο protothema.gr