Η ελληνική πολιτική σκηνή θυμίζει μια ατελείωτη τηλεοπτική εκπομπή, όπου οι πρωταγωνιστές αλλάζουν, αλλά το σενάριο παραμένει το ίδιο. Πολιτικοί όλων των κομμάτων καταλαμβάνουν στασίδια σε πάνελ και ραδιοφωνικά μικρόφωνα, για να ξεδιπλώσουν την «αποψάρα» τους, να ρίξουν «βέλη» στους αντιπάλους τους ή –ακόμη χειρότερα– να λογομαχήσουν με συντρόφους τους στο ίδιο κόμμα. Η αντιπαράθεση δεν είναι πια πολιτική: είναι τηλεοπτική, σκηνοθετημένη, ένα show που τροφοδοτεί την αυταπάτη του ενδιαφέροντος και την ψευδαίσθηση της συμμετοχής.
Στο μεταξύ, η χώρα κινείται σαν χελώνα που προσπαθεί να ανέβει σε ανηφόρα. Θέματα όπως η ακρίβεια, η αδικαιολόγητη καθυστέρηση της Δικαιοσύνης, τα θεσμικά κενά, η έλλειψη ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων κ.λπ. κ.λπ., μένουν στο περιθώριο. Οι πολιτικές δυνάμεις φαίνεται να έχουν επιλέξει τον εύκολο δρόμο της επικοινωνίας αντί της ουσίας. Ένα διαρκές «παιχνίδι εντυπώσεων» αντικαθιστά τον δημόσιο διάλογο, υπονομεύοντας την ίδια τη δημοκρατική λειτουργία που (υποτίθεται ότι) υπηρετεί.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο του αφηγήματός της, υπερασπιζόμενη τα έργα της ή δικαιολογώντας τις παραλείψεις της. Από την άλλη, η αντιπολίτευση -κατακερματισμένη και εσωστρεφής- φαίνεται να έχει χάσει την ικανότητα να αρθρώσει λόγο ουσίας. Κυνηγάει αφορμές για αντιπαράθεση, αντί να παρουσιάζει εναλλακτικές λύσεις. Οι ηγεσίες της φωνάζουν για τα δευτερεύοντα, ενώ η κοινωνία ασφυκτιά κάτω από το βάρος των πραγματικών προβλημάτων.
Στο προσκήνιο μένουν μόνο οι εντυπώσεις: οι κοκορομαχίες στα κανάλια, οι εύκολες ατάκες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα επικοινωνιακά πυροτεχνήματα που σβήνουν πριν καν φωτίσουν τον ουρανό μας. Ο πολιτικός διάλογος έχει μετατραπεί σε παιχνίδι ρόλων, όπου όλοι προσπαθούν να φανούν «πιο αντισυστημικοί» από τους άλλους, ενώ στην πραγματικότητα όλοι συντηρούν το ίδιο κουρασμένο σύστημα.
Κάπως έτσι, η απουσία σοβαρής αντιπολίτευσης επιτρέπει στην κυβέρνηση να κινείται σχεδόν ανεμπόδιστα. Οι εσωκομματικές έριδες, τα προσωπικά στρατόπεδα, οι φιλοδοξίες και τα παρασκήνια τροφοδοτούν μια εικονική πολιτική ζωή. Όλα μοιάζουν να γίνονται με φόντο τις επόμενες εκλογές – χωρίς κανείς να γνωρίζει πότε ακριβώς θα γίνουν, αλλά με όλους να συμπεριφέρονται σαν να έχουν ήδη αρχίσει να στήνονται τα παραβάν στα σχολεία.
Η κλεψύδρα έχει αρχίσει να αδειάζει. Ο χρόνος μέχρι τις εκλογές δεν κυλά με ρυθμό δημιουργίας, αλλά με ρυθμό φθοράς. Ο δημόσιος διάλογος εξαντλείται σε δηλώσεις και διαψεύσεις, η κοινωνία βυθίζεται στη δυσπιστία και η πολιτική χάνει κάθε ίχνος οράματος. Αντί να σχεδιάζουμε το μέλλον, ανακυκλώνουμε τις ίδιες ατάκες, τις ίδιες κατηγορίες, τις ίδιες φθαρμένες υποσχέσεις.
Η εικόνα της Ελλάδας σήμερα είναι εκείνη μιας κλεψύδρας που αναποδογυρίζει ξανά και ξανά, χωρίς ποτέ να σταματά. Οι κόκκοι της άμμου πέφτουν – με κάθε δήλωση, κάθε άσκοπη αντιπαράθεση, κάθε τηλεοπτικό πάνελ – και γεμίζουν το κάτω μέρος με σκόνη από λόγια που δεν έγιναν πράξεις. Και όσο αυτό συνεχίζεται, η πολιτική ουσία χάνεται σαν σκόνη άμμου στον άνεμο του τίποτα – dust in the wind, που λένε και στο χωριό μου.
Οι πολίτες, κουρασμένοι και θυμωμένοι, βλέπουν ότι ο δημόσιος λόγος έχει χάσει το βάθος του. Και το θέμα είναι ότι δεν ζητούν θαύματα, αλλά -απλώς- συνέπεια. Δεν περιμένουν σωτήρες, αλλά σοβαρό σχέδιο αντιμετώπισης των δεινών μας. Δεν θέλουν άλλες υποσχέσεις, αλλά πράξεις που να αλλάζουν τη ζωή τους. Κι όμως, η πολιτική μοιάζει να κινείται σε έναν παράλληλο χρόνο, όπου όλα περιστρέφονται γύρω από τη διαχείριση της εικόνας και της εξουσίας.
Αν η πολιτική ήταν πράγματι μια κλεψύδρα, θα έπρεπε κάποιος να τη σταματήσει για λίγο – να την αφήσει να μετρήσει τι απομένει.
Η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερες δηλώσεις και περισσότερα έργα. Χρειάζεται πολιτικούς που να κοιτούν μπροστά, όχι τον καθρέφτη τους, να δρουν όχι με φόντο τις ερχόμενες εκλογές -ζώντας μια πρώιμη προεκλογική περίοδο, στην οποία η σκέψη δεν μπορεί να προχωρήσει στο «προσεχώς»- αλλά στο τι θα γίνει και πώς θα είναι η χώρα μας μετά τις κάλπες. Και, ξέρετε, χρειάζεται ένα συγκεκριμένο, λογικό πλάνο για να καλυτερέψουν οι ζωές όλων μας, επειδή -μαζί με τους κόκκους άμμου που μετρούν τον χρόνο που τελειώνει- εξαντλείται και η υπομονή των πολιτών. Ειδικά μάλιστα στην υποθετική συνθήκη ότι μπορεί να χρειαστούν μέχρι και τρεις εκλογικές διαδικασίες για να έχουμε ξανά κυβέρνηση στον τόπο.