Η Διεθνής Εκθεση της Θεσσαλονίκης είναι μια ευκαιρία για τον πρωθυπουργό να ανακοινώσει σημαντικά μέτρα οικονομικής πολιτικής. Οι επαγγελματικοί και επιχειρηματικοί φορείς και οι φορολογούμενοι προσδοκούν αλλαγές που θα συμβάλουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και τη βελτίωση των εισοδημάτων.
Υπάρχει τεράστια λίστα με αυτά που θα έπρεπε να γίνουν για την οικονομία και αφορούν τους πάντες. Για παράδειγμα, οι αποσβέσεις των παραγωγικών επενδύσεων είναι πολύ σημαντικές για τις επιχειρήσεις, η κατάργηση του παρανοϊκού μέτρου της προκαταβολής φόρου επί μη πραγματοποιημένων κερδών, η επιτάχυνση των πληρωμών των τιμολογίων, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ακόμη και η μείωση του ΦΠΑ σε ειδικά τιμολόγια, όπως τα τιμολόγια ρεύματος, είναι κάποια σημαντικά μέτρα. Αυτά θα περίμεναν οι επιχειρήσεις να ακούσουν, όπως και επιπλέον διοικητικές παρεμβάσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας και του κόστους που προκαλεί στις επιχειρήσεις.
Οι μισθωτοί θα περίμεναν να ακούσουν για μείωση φόρων, αύξηση αποδοχών, αντιμετώπιση της ακρίβειας, δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Τα δημοσιονομικά πλεονάσματα που έχει πετύχει η κυβέρνηση (και τα οποία οφείλονται στην υπερφορολόγηση και, κυρίως, στην αύξηση των εσόδων από τον πολύ υψηλό ΦΠΑ, που εφαρμόζεται σε αυξημένες τιμές προϊόντων και υπηρεσιών λόγω ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας) επιτρέπουν πολύ σοβαρές παρεμβάσεις. Υπάρχει δηλαδή μεγάλο δημοσιονομικό περιθώριο για αναπτυξιακά μέτρα, όπως και για μέτρα άμεσης βελτίωσης των εισοδημάτων, χωρίς να κινδυνεύει το Δημόσιο. Δυστυχώς, όλες οι πληροφορίες από την κυβέρνηση διαψεύδουν τις προσδοκίες επιχειρήσεων και φορολογουμένων. Μάλλον το μόνο ουσιαστικό μέτρο που θα ακούσουμε θα είναι η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των μισθωτών, ένα μέτρο που ήδη έχει προαναγγείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε τηλεοπτικές του δηλώσεις.
Η μείωση των φόρων που πληρώνουν οι μισθωτοί είναι φυσικά αναγκαία για πολλούς λόγους, καταρχάς, διότι είναι άδικοι και υπερβολικοι και, δεύτερον, διότι λειτουργούν αποτρεπτικά στη διάθεση για εργασία. Σε συνδυασμό με τους χαμηλούς μισθούς, η υψηλή φορολογία των μισθωτών είναι μία από τις βασικές αιτίες της μετανάστευσης ικανών νέων που ψάχνουν καλύτερες αμοιβές στο εξωτερικό, αλλά και της προτίμησης που δείχνουν οι νέοι στις δουλειές του ποδαριού οι οποίες πληρώνονται με μαύρα.
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, και το τμήμα μελετών της Τράπεζας Eurobank εν χορώ συνιστούν στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να μειώσει τους φόρους των μισθωτών. Ο πρωθυπουργός έχει λάβει το μήνυμα προ πολλού και έχει προαναγγείλει βελτιώσεις για τους μισθωτούς, τις οποίες επισήμως θα ανακοινώσει στη ΔΕΘ το πρώτο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου.
Η μεγάλη πλειοψηφία του φορολογητέου εισοδήματος των φυσικών προσώπων στην Ελλάδα (σχεδόν το 70% το 2023) προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, με την επιχειρηματική δραστηριότητα -σε μεγάλη απόσταση- να έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά (9%).
«Η επιβάρυνση της μισθωτής εργασίας είναι ένα πολύ επείγον ζήτημα», τόνισε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας κατά την παρουσίαση της έκθεσής του στις 17 Ιουλίου, σημειώνοντας ότι αποτελεί «μεγάλο θέμα αυτό της φορολόγησης της μισθωτής εργασίας. Υποσκάπτει την εργασία σε σταθερή βάση». Συμπλήρωσε, δε, ότι τα πράγματα με τους μισθούς δεν είναι καλά, ενώ το μισό των νοικοκυριών πιέζεται να βγάλει τον μήνα, με βάση τις εκθέσεις του ΙΟΒΕ για το οικονομικό κλίμα.
Η τιμαριθμοποίηση προτείνεται από τη Eurobank προς την κυβέρνηση ως η πλέον επείγουσα και αποτελεσματική επιλογή φορολογικής πολιτικής. «Η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας αποτελεί μία μόνο από τις πολλές εναλλακτικές που διαθέτουν οι φορολογικές αρχές για την επίτευξη της δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών, την αύξηση της δηλωθείσας απασχόλησης, την ενθάρρυνση της αποταμίευσης, την ενίσχυση των επενδύσεων και την προσέλκυση και διατήρηση ανθρώπινου δυναμικού υψηλής παραγωγικότητας, εξασφαλίζοντας όμως παράλληλα την απαρέγκλιτη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας. Το βασικό της πλεονέκτημα είναι ότι αποτελεί μια δομική λύση η οποία αντιμετωπίζει τα αίτια που προκαλούν το πρόβλημα της ολίσθησης κλιμακίου. Επιπλέον, παρέχει ευελιξία, αφού δεν αποκλείει -αλλά ούτε και προϋποθέτει- άλλες διαρθρωτικές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα. Αλλες λύσεις, όπως η επιλεκτική μείωση φορολογικών συντελεστών και η ενίσχυση των φορολογικών εκπτώσεων βάσει συγκεκριμένων οικονομικών, κοινωνικών ή/και επαγγελματικών χαρακτηριστικών αποτελούν εναλλακτικές οι οποίες, αν εφαρμοστούν σωστά, είναι σε θέση να συμβάλουν στην επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων πολιτικής», αναφέρει η Eurobank.
Τελικά, λοιπόν, αυτό που περιμένουμε να ακούσουμε από τον πρωθυπουργό είναι μάλλον μόνο οι παρεμβάσεις για την ελάφρυνση των μισθωτών μέσω της τιμαριθμοποίησης (που επιμελώς ξεχνά το υπουργείο Οικονομικών να κάνει) και ίσως τη μείωση κάποιων συντελεστών ή την αλλαγή των ορίων των κλιμάκων. Και ενώ αυτά τα μέτρα είναι αναγκαία, σε καμία περίπτωση δεν είναι επαρκή για τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας. Η διαμόρφωση ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος που θα επιτάχυνε σημαντικά την ανάπτυξη της οικονομίας δεν υπάρχει, δυστυχώς, ούτε ως σκέψη στο κυβερνητικό επιτελείο, το οποίο είναι πλέον απολύτως προσαρμοσμένο μόνο στην προσπάθεια συγκράτησης των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων μέσω παροχών και επιδοτήσεων.