Από το 1992, όταν ιδρύθηκε ο ΣΕΤΕ, βασικός μας στόχος ήταν η ενότητα του ελληνικού τουριστικού τομέα, ώστε να ξεπεραστεί η πολυδιάσπαση και τα αντικρουόμενα μηνύματα. Επιδιώξαμε τη δημιουργία μιας ενιαίας, συνεπής φωνής, με έμφαση στην ποιότητα, τη βιωσιμότητα, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και την ανάδειξη της σημασίας του τουρισμού για τη χώρα.
Σήμερα, μετά από κρίσεις και διακυμάνσεις -με πιο πρόσφατη την πανδημία- μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως έχουμε χτίσει ένα ισχυρό τουριστικό brand. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά: το 2024 και το 2025 αποτελούν χρονιές-ρεκόρ, με 40 εκατομμύρια αφίξεις και 23 δισ. ευρώ εισαγόμενο συνάλλαγμα. Για το 2026, το αισιόδοξο σενάριο προβλέπει 41-42 εκατομμύρια αφίξεις και έσοδα 24-25 δισ. ευρώ. Ο κλάδος απασχολεί στην αιχμή 700.000 εργαζόμενους, αντιστοιχεί άμεσα στο 13% του ΑΕΠ και έμμεσα φθάνει το 30%.
Το έργο μας, όμως, δεν αποτυπώνεται μόνο σε αριθμούς. Προτεραιότητά μας είναι η ποιότητα του προϊόντος, η ανθρωποκεντρική προσέγγιση, η ανάδειξη νέων περιοχών και η διακομματική συναίνεση. Κεντρικός άξονας παραμένει η σύνδεση του τουρισμού με το περιβάλλον, τον πολιτισμό και την τοπική παραγωγή, καθώς και η προστασία της αυθεντικότητας και της ταυτότητας των προορισμών. Προβάλλουμε επίσης την «έννοια του μέτρου», ένα πλαίσιο που συνδυάζει δείκτες βιωσιμότητας και διαμορφώνει νέο ισορροπημένο μοντέλο ανάπτυξης. Το 2026 θ’ αποτελέσει την πρώτη χρονιά κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για το βιώσιμο τουρισμό.
Το σχέδιο 2020-2030 του ΣΕΤΕ-ΙΝΣΕΤΕ περιλαμβάνει 2.000 παρεμβάσεις. Είμαστε στο μέσο της δεκαετίας. Το επόμενο βήμα είναι η επικαιροποίηση ενός νέου master plan δεκαετίας, που θ’ αξιοποιεί την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, θ’ αποσαφηνίζει τις αρμοδιότητες του κράτους και θα ενσωματώνει το χωροταξικό σχεδιασμό. Στο φετινό Συνέδριο της 17ης Δεκεμβρίου 2025 με τίτλο «Όραμα για έναν τουρισμό που προηγείται των εξελίξεων», επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε την πυξίδα που θα μας καθοδηγήσει στο μέλλον.
Ο τουρισμός αντιμετωπίζει μακροχρόνιες προκλήσεις, αλλά και ζητήματα που απαιτούν άμεση δράση:
• την κλιματική αλλαγή,
• τις δημογραφικές μεταβολές, τις μεταναστευτικές ροές, θέματα στέγασης και βραχυχρονίων μισθώσεων,
• τις εργασιακές σχέσεις και το ανθρώπινο δυναμικό,
• τη γραφειοκρατία και το ασαφές πλαίσιο ασφάλειας δικαίου, κυρίως λόγω της βραδείας απονομής δικαιοσύνης και των πολλαπλών επικαλύψεων, που επηρεάζουν επενδύσεις, εκπαίδευση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού.
Οι πολλαπλές και χρονοβόρες διαδικασίες, οι ασάφειες και οι επικαλύψεις, ιδίως σε χωροταξικά θέματα, δημιουργούν απογοήτευση και οδηγούν σε αδυναμία ή παραβατικότητα. Ακόμη μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο εφησυχασμός: η πεποίθηση ότι επειδή ο τουρισμός πάει καλά, δεν χρειάζεται στρατηγικός σχεδιασμός και συνεχής πολιτική επαγρύπνηση. Αυτή η αντίληψη αγνοεί την έντονη διεθνή ανταγωνιστικότητα και την πραγματική πίεση που αντιμετωπίζουν πολλές επιχειρήσεις.
Χρειάζεται επίσης ν’ αντιμετωπίζονται κριτικά όροι που χρησιμοποιούνται συχνά γενικευμένα, όπως «παραγωγικό μοντέλο» (υπονοώντας ότι η ανάπτυξη του τουρισμού δεν θα έπρεπε να είναι τόσο επιθυμητή), «μονοκαλλιέργεια» (υπονοώντας ότι ο τουρισμός γίνεται σε βάρος άλλων δραστηριοτήτων -λες και θα υπήρχε άλλη δυνατότητα για τα μικρά νησιά που θα είχαν ερημώσει), «υπερτουρισμός», ο οποίος αφορά λίγες και συγκεκριμένες περιοχές. Η Ελλάδα διαθέτει ένα μοναδικό συγκριτικό πλεονέκτημα: το περιβάλλον της σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων της. Η φιλοξενία είναι άρρηκτα δεμένη με τον Έλληνα.
Ο τουρισμός είναι ο πυρήνας της οικονομίας μας. Οι πολίτες αναγνωρίζουν τη θετική του επίδραση: 82,4% στην οικονομία και 72,1% στην αγορά εργασίας. Με χιλιάδες επιχειρήσεις και κατανομή σε όλη τη χώρα, συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, στηρίζει το βιοτικό επίπεδο και ενισχύει πλήθος άλλων κλάδων, από τη βιομηχανία και τον πρωτογενή τομέα έως τις νέες τεχνολογίες.
Ο ΣΕΤΕ έχει την υποχρέωση, ως σύγχρονος κοινωνικός εταίρος, να εκπροσωπεί μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων, περιλαμβανομένων των αναπτυγμένων και των λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών -την άλλη Ελλάδα, με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα. Ν’ απαντά στις προκλήσεις και να ενθαρρύνει το διάλογο, ιδίως σε θέματα περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Στόχος μας είναι να χτίζουμε μαζί με τις Οργανώσεις μας, τους θεσμικούς φορείς, την κοινωνία, τα ερευνητικά κέντρα και την Πολιτεία, ένα όραμα για έναν τουρισμό που θα στηρίζει την ανάπτυξη της χώρας και θα βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών. Ο ελληνικός τουρισμός δεν είναι συγκυριακός τομέας, αλλά στρατηγικό πλεονέκτημα. Μαζί με τη ναυτιλία αποτελούν τη σταθερή οικονομική δύναμη της Ελλάδας. Με συνέργειες και συνεργασίες μπορούμε να τον κάνουμε ακόμη πιο ισχυρό, βιώσιμο και ανθεκτικό για τις δεκαετίες που έρχονται.
*Γεν. Γραμματέας ΣΕΤΕ και Πρόεδρος του ΙΝΣΕΤΕ