Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να πληρώσει για τα όπλα που παραδόθηκαν στην Ουκρανία αυξάνει την πίεση στους αξιωματούχους της ΕΕ που διαπραγματεύονται τον τρόπο χρηματοδότησης των αμυντικών φιλοδοξιών του μπλοκ.
Οι διαβουλεύσεις τροφοδοτούν τις σκληρές συνομιλίες για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των 27 μελών της ΕΕ ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς τα κράτη μέλη ξεκινούν μια διετή διαδικασία για τη χάραξη συναίνεσης.
Ενώ πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επιθυμούν να υιοθετήσουν την τυποποιημένη χρηματοδότηση για τους αγρότες και τις περιφέρειες – που ανέρχεται στα δύο τρίτα του προϋπολογισμού – άλλες επιθυμούν να εκτρέψουν τη χρηματοδότηση σε νέα και πιο επείγοντα ζητήματα, όπως η άμυνα.
«Τόσες πολλές προτεραιότητες, τόσα λίγα χρήματα», δήλωσε την Τρίτη στους δημοσιογράφους ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάφσκι, λέγοντας ότι οι αμυντικές δαπάνες θα πρέπει να ανταγωνιστούν τις υπάρχουσες απαιτήσεις, όπως η γεωργία. Οι συνομιλίες θα είναι «πολύ δύσκολες», είπε.
Η πολύπλοκη διαδικασία του προϋπολογισμού της ΕΕ πραγματοποιείται σε ένα μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό τοπίο, με τις ΗΠΑ υπό τον Τραμπ να απομακρύνονται από την ευρωπαϊκή ασφάλεια και τη δέσμευση της περιοχής να στηρίξει την προσπάθεια της Ουκρανίας να αμυνθεί απέναντι στην επίθεση της Ρωσίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποσχέθηκε αυτή την εβδομάδα ένα τεράστιο πακέτο όπλων, αλλά δήλωσε ότι οι σύμμαχοι της Ευρώπης στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να πληρώσουν τον λογαριασμό.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, παρουσιάζει αργά το μεσημέρι (3.30 μμ ώρα Ελλάδας) το σχέδιο του επταετούς προϋπολογισμού της για την περίοδο που αρχίζει το 2028, με την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα να βρίσκονται στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης. Ορισμένες χώρες ενισχύουν την πίεση για την ανάπτυξη κοινού δανεισμού ώστε να αυξηθεί η επιρροή του μπλοκ, κάτι που θα μπορούσε να ωφελήσει το Κίεβο.
Τα μυριάδες κινούμενα μέρη της διαδικασίας περιπλέκονται από την ανάγκη της ΕΕ να επιταχύνει τον επανεξοπλισμό μετά από χρόνια υποεπενδύσεων. Ο πόλεμος της Ρωσίας, που διανύει πλέον τον τέταρτο χρόνο του, και η ασταθής υποστήριξη των ΗΠΑ έχουν αποκαλύψει την ανάγκη της ηπείρου να ενισχύσει τις στρατιωτικές της δυνατότητες.
Η πρόταση του Τραμπ για την παροχή όπλων χρηματοδοτούμενων από τα ευρωπαϊκά ταμεία έτυχε χλιαρής ανταπόκρισης χθες Τρίτη. Η κορυφαία αξιωματούχος εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, προειδοποίησε ότι εάν το μπλοκ πληρώσει για τα αμερικανικά όπλα, αυτό θα ισοδυναμεί με ευρωπαϊκή υποστήριξη.
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε την Ουκρανία», δήλωσε η Κάλλας. «Η έκκληση είναι να κάνουν όλοι το ίδιο. Αν υποσχεθείς να δώσεις τα όπλα αλλά πεις ότι κάποιος άλλος θα πληρώσει γι’ αυτά, δεν είναι πραγματικά δικά σου δώρα, έτσι δεν είναι;».
Όποιες αμυντικές δαπάνες προβλέπονται από την ΕΕ είναι ξεχωριστές – και πολύ λιγότερες – από αυτές που επενδύουν τα κράτη μέλη μεμονωμένα. Ο επίτροπος Άμυνας Αντριους Κουμπίλιους εκτίμησε ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ θα είναι περίπου 40 φορές μικρότερη από τις εθνικές αμυντικές δαπάνες κατά την επόμενη δημοσιονομική περίοδο.
Οι συνθήκες του μπλοκ δεν επιτρέπουν τη χρηματοδότηση της ΕΕ για αγορές όπλων από τις ΗΠΑ για την Ουκρανία, δήλωσε ο Κουμπίλιους στο Bloomberg News. Αλλά οι πρωτεύουσες μπορούν να προτρέπονται να χρησιμοποιούν ένα δανειακό ταμείο ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ σε όλο το μπλοκ για κοινές προμήθειες, απελευθερώνοντας ενδεχομένως εθνικά κονδύλια για αγορές από τις ΗΠΑ.
Οι εκτιμήσεις είναι ακόμη πιο δύσκολες, καθώς πολλές κυβερνήσεις της ΕΕ αγωνίζονται να συγκρατήσουν τον ολοένα αυξανόμενο όγκο χρέους. Σε σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον περασμένο μήνα, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προειδοποίησε ότι η συσσώρευση πιστώσεων μεταξύ κρατών και επιχειρήσεων τροφοδοτεί τον κίνδυνο μιας νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Άλλοι, όπως ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, αναρωτήθηκαν πώς θα μπορούσε να υλοποιηθεί μια νέα δέσμευση του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% της οικονομικής παραγωγής, δεδομένων των περιορισμών στα δημόσια οικονομικά, ανέφερε το Bloomberg.
Τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας, έχουν προωθήσει τον κοινό δανεισμό ως μια οδό για την αύξηση της χρηματοδότησης. Η Ισπανία πρότεινε την προσφορά μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων σε μέλη στην ανατολική πλευρά της περιοχής. Η Ιταλία είναι μεταξύ των κυβερνήσεων που επιμένουν ότι η στήριξη στο εθνικό χρέος δεν είναι βιώσιμη, δεδομένης της εύθραυστης κατάστασης των οικονομικών σε ορισμένες πρωτεύουσες.
Ορισμένα έθνη που αντιτίθενται εδώ και καιρό σε μεγάλους ευρωπαϊκούς προϋπολογισμούς είναι τώρα πιο ανοιχτά σε καινοτόμες λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της Δανίας. Αλλά σε συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών τις τελευταίες ημέρες, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες διατήρησαν την άρνησή τους στην έκδοση κοινού χρέους για αμυντικές δαπάνες, δήλωσαν άνθρωποι που γνωρίζουν το θέμα.
Ο Τσέχος ΥΠΕΞ Γιαν Λιπάφκσι δήλωσε την Τρίτη ότι αντιτίθεται στο κοινό χρέος, σημειώνοντας ότι ήθελε να δει πρώτα να αποπληρώνεται το χρέος που σχετίζεται με την πανδημία – για το οποίο το μπλοκ άνοιξε τα πορτοφόλια του με κοινά ομόλογα.
Η ΕΕ δημιούργησε το δανειακό μέσο ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο χρηματοδοτείται από κοινό χρέος, για να παράσχει φθηνή πίστωση στα κράτη μέλη που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε κοινές προμήθειες με ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλά φον ντερ Λάιεν είπε στα μέλη να χρησιμοποιήσουν αυτή την πίστωση για να επενδύσουν άμεσα στην Ουκρανία, καθώς το 40% της βιομηχανικής ικανότητας είναι αχρησιμοποίητο.
«Τα κράτη μέλη μας μπορούν να πάρουν τα δάνεια SAFE και να προμηθεύονται απευθείας από την αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας. Για τα κράτη μέλη μας είναι υψηλής ποιότητας, γρήγορα και φθηνά», δήλωσε η ίδια αυτόν τον μήνα. «Για την Ουκρανία, είναι και τα δύο – κρίσιμα έσοδα, αλλά και η ευκαιρία να ενισχύσει την αμυντική βιομηχανική της βάση».
Διαβάστε ακόμη
Πλειστηριασμοί: «Αφιερωμένα» στον… ήλιο τα βαριά σφυριά για την Τετάρτη 16/7 (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα