Η πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σανάε Τακαΐτσι, εξέφρασε την αποφασιστικότητά της να εντείνει την ενεργό χρήση της δημοσιονομικής πολιτικής για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, εγκαταλείποντας τον ετήσιο στόχο εξισορρόπησης του προϋπολογισμού που ευνοεί την οικονομική ορθοδοξία.
Μιλώντας ενώπιον της Κάτω Βουλής, η Τακαΐτσι δήλωσε ότι ο μακροπρόθεσμος στόχος της κυβέρνησης για επίτευξη θετικού πρωτογενούς ισοζυγίου δε θα επανεξετάζεται πλέον σε ετήσια βάση. Το πρωτογενές ισοζύγιο αναφέρεται στη διαφορά μεταξύ των δημόσιων δαπανών και των εσόδων, μετά την αφαίρεση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους.
«Θα ήθελα να υιοθετήσω μια πιο μακροπρόθεσμη προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση των οικονομικών από εδώ και στο εξής», δήλωσε η Τακαΐτσι, αναφερόμενη στους πολυετείς προϋπολογισμούς, επιπλέον των προηγούμενων σχολίων της που ευνοούσαν έναν συνολικό στόχο καθαρού χρέους που λαμβάνει επίσης υπόψη την ισχύ των περιουσιακών στοιχείων της χώρας. «Είναι δίκαιο να θεωρήσουμε ότι η οικονομική πολιτική έχει αλλάξει».
Τα σχόλια αυτά είναι το τελευταίο σημάδι της αλλαγής κατεύθυνσης της οικονομικής πολιτικής που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από την «Σιδηρά Κυρία» της Ιαπωνίας. Νωρίτερα την ίδια μέρα, η πρωθυπουργός προχώρησε στον τελευταίο της διορισμό ενός υψηλού-προφίλ οικονομικού συμβούλου σε κυβερνητική επιτροπή. Πρόκειται για μια αλλαγή πολιτικής που οι επενδυτές εξετάζουν προσεκτικά για να αξιολογήσουν την πιθανή επίδρασή της στη μακροπρόθεσμη δυναμική του χρέους της χώρας.
Παράλληλα, μετά τα σχόλια της Τακαΐτσι στο κοινοβούλιο, το γιεν αποδυναμώθηκε έναντι του δολαρίου στις απογευματινές συναλλαγές της Παρασκευής 7 Νοεμβρίου.
Ενώ οι περισσότεροι οικονομολόγοι δεν αναμένουν το είδος της έκρηξης των δαπανών που οδήγησε στην πτώση της πρώην πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Λιζ Τρας, πολλοί από αυτούς αναμένουν ότι τα οικονομικά της χώρας θα υποστούν μεγαλύτερη πίεση. Παρακολουθούν επίσης στενά τη στάση της Τακαΐτσι απέναντι στην Τράπεζα της Ιαπωνίας, δεδομένου ότι πέρυσι χαρακτήρισε την αύξηση των επιτοκίων δεν ήταν καλή ιδέα.
«Η Τακαΐτσι προσπαθεί να δείξει ισχυρή αποφασιστικότητα και να διαφέρει από τους προηγούμενους πρωθυπουργούς, αλλά δεν είναι σαφές τι μπορεί πραγματικά να κάνει», δήλωσε ο Τόρου Σουεχίρο, επικεφαλής οικονομολόγος της Daiwa Securities. «Η ιδέα ενός πολυετούς προϋπολογισμού υπήρχε ακόμη και όταν ο Κισίντα ήταν πρωθυπουργός, οπότε δεν είναι εντελώς καινούργια».
Ωστόσο, η Τακαΐτσι φαίνεται αποφασισμένη να επαναφέρει τη δημοσιονομική πολιτική στην υποστήριξη της οικονομίας, επιστρέφοντας σε μια πιο πληθωριστική πολιτική πλατφόρμα, σύμφωνα με τις γραμμές του μέντορά της, Σίνζο Άμπε. Οι ομώνυμες πολιτικές του πρώην πρωθυπουργού κυριάρχησαν στην πολιτική ατζέντα της Ιαπωνίας για σχεδόν μια δεκαετία. Η Τακαΐτσι δήλωσε ότι, στο πλαίσιο των Abenomics, η οικονομία είχε σημειώσει πρόοδο πριν απωλέσει τη δυναμική της κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Το Υπουργείο Οικονομικών θεωρεί από καιρό το στόχο της εξισορρόπησης του πρωτογενούς ισοζυγίου ως ακρογωνιαίο λίθο των προσπαθειών του να πείσει τους επενδυτές στο εσωτερικό και στο εξωτερικό ότι η κυβέρνηση είναι προσηλωμένη στη δημοσιονομική πειθαρχία παρά το τεράστιο δημόσιο χρέος. Σε σύγκριση με το μέγεθος της οικονομίας της, το χρέος της Ιαπωνίας, που ανέρχεται σε περίπου 230%, είναι το υψηλότερο μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Η Τακαΐτσι εστιάζει εκ νέου την προσοχή της στο πολύ χαμηλότερο καθαρό χρέος της χώρας σε σχέση με το ΑΕΠ ως μέτρο σύγκρισης για τη δημοσιονομική πειθαρχία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, το χρέος της χώρας ανέρχεται σε 130%. Δήλωσε ότι στόχος της είναι να επιτύχει ονομαστική ανάπτυξη που θα υπερβαίνει τις αποδόσεις των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων.
«Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να δαπανήσει περισσότερα», δήλωσε ο Γιουσούκε Ικάγουα, στρατηγικός αναλυτής της BNP Paribas Securities Japan Ltd. «Ακόμα και αν αυτές οι δαπάνες δεν καλυφθούν από αυξήσεις φόρων, αλλά χρηματοδοτηθούν μέσω έκδοσης ομολόγων, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ θα συνεχίσει να μειώνεται».
Η στροφή της Τακαΐτσι προς την πολιτική χαλάρωσης της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής των Abenomics είναι επίσης εμφανής στις πρόσφατες επιλογές προσωπικού.
Στο συμβούλιο οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής αναμένεται να συμμετάσχει ο πρώην αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Μασαζούμι Γουακατάμπε, ο οποίος υποστήριζε τη νομισματική χαλάρωση.
Στο νεοσυσταθέν πάνελ στρατηγικής ανάπτυξης θα συμμετάσχουν το πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας της Ιαπωνίας και υποστηρικτής της αναθέρμανσης της οικονομίας Γκούσι Καταόκα και ο επικεφαλής οικονομολόγος της Credit Agricole, Τακούτζι Αΐντα, γνωστός για την υποστήριξή του στην επεκτατική πολιτική.
Ενώ τα σχόλια και οι διορισμοί υποδηλώνουν μια αλλαγή στην κατεύθυνση της πολιτικής σε σχέση με τον δημοσιονομικό συντηρητισμό του προκατόχου της Τακαΐτσι, Σιγκερού Ισίμπα, η πρώτη μεγάλη δοκιμασία για το πόσο θα προωθήσει την ατζέντα της έρχεται με ένα οικονομικό πακέτο και έναν επιπλέον προϋπολογισμό που αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες.
«Δεν είναι ακόμη σαφές αν η κυβέρνηση θα προχωρήσει πραγματικά σε δημοσιονομικές δαπάνες», δήλωσε ο Ικάγουα. «Ωστόσο, με τη δημιουργία αυτού του πλαισίου, γίνεται ευκολότερο για την κυβέρνηση να εκδώσει ομόλογα».
Ο ίδιος αναμένει νέες δαπάνες της τάξης των 15 τρισεκατομμυρίων γιεν (98 δισεκατομμύρια δολάρια) έως 20 τρισεκατομμυρίων γιεν, με την έκδοση περισσότερων ομολόγων για τη χρηματοδότησή τους. Πέρυσι, ένας πρόσθετος προϋπολογισμός παρείχε 13,9 τρισεκατομμύρια γιεν σε επιπλέον δαπάνες για τα οικονομικά μέτρα του Ισίμπα.
«Δεδομένων των περιορισμών στον προϋπολογισμό της Ιαπωνίας, πρέπει να δούμε πόσο επιθετική μπορεί να είναι», δήλωσε ο Σουεχίρο της Daiwa.
«Φυσικά, αν γίνει πραγματικά επιθετική, η αντίδραση της αγοράς ομολόγων θα την ανησυχήσει, οπότε δεν ανησυχώ τόσο πολύ ότι θα είναι υπερβολικά ριζοσπαστική».
Μέχρι στιγμής, η Τακαΐτσι έχει τονίσει ότι η δημοσιονομική της πολιτική θα είναι «υπεύθυνη», αν και επεκτατική, ενώ έχει αποφύγει να επικρίνει ρητά την πορεία αύξησης των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας, σε μια πιθανή αναγνώριση των ανησυχιών της αγοράς.
Η BOJ θα καθορίσει την επόμενη πολιτική της στις 19 Δεκεμβρίου, με τους αναλυτές να είναι σε μεγάλο βαθμό διχασμένοι ως προς το αν η κεντρική τράπεζα θα αυξήσει το κόστος δανεισμού άμεσα ή θα περιμένει μέχρι τον Ιανουάριο.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, αν και το μέγεθος του οικονομικού πακέτου που έχει διατάξει για τη στήριξη της οικονομίας και των νοικοκυριών παραμένει ακαθόριστο, αν είναι σημαντικά μεγαλύτερο από το αναμενόμενο, θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τους φόβους της αγοράς για τη δημοσιονομική υγεία της Ιαπωνίας και να ωθήσει περαιτέρω προς τα πάνω τις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων.
Ωστόσο, όταν ερωτήθηκε από ένα μέλος του κόμματος της αντιπολίτευσης για τις απόψεις της σχετικά με τον δημοσιονομικό λαϊκισμό την Παρασκευή, η πρωθυπουργός απέρριψε την ιδέα.
«Αν εννοείτε τον ανεύθυνο λαϊκισμό που στοχεύει στην απόκτηση δημοτικότητας απλώς με τη συνεχή διανομή όλο και περισσότερων χρημάτων — λοιπόν, αυτή δεν είναι η πολιτική του υπουργικού συμβουλίου της Σανάε Τακαΐτσι», ξεκαθάρισε η ίδια.
Διαβάστε ακόμη
Όλα τα μέτρα για μισθούς, φόρους και συντάξεις που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός 2026 (πίνακες)
Ενα ορεινό design καταφύγιο που δεν μοιάζει με κανένα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα