Αυτή η εβδομάδα θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστική για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με δύο βιαστικά οργανωμένες συνομιλίες να έχουν λάβει χώρα στο Παρίσι και το Ριάντ.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν στη Γαλλία καθώς προσπάθησαν να βρουν μια απάντηση στο σχέδιο διαπραγματεύσεων του Ντόναλντ Τραμπ με τον Πούτιν για τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο συναντήθηκαν στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ.
Ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο είναι πως η Ουκρανία δεν συμμετέχει σε καμία από τις δύο συνομιλίες.
Το BBC ανέλυσε το τι προσπαθεί να κερδίσει ο κάθε ηγέτης ο οποίος παρευρίσκεται στις διεσπασμένες αυτές συνομιλίες.
Βρετανία
Ο Κιρ Στάρμερ ελπίζει να αποτελέσει γέφυρα μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και του Λευκού Οίκου. Η προσφορά του Στάρμερ να στείλει βρετανικά ειρηνευτικά στρατεύματα στην Ουκρανία είναι μέρος αυτού του ρόλου.
Η κυβέρνηση συνήθιζε να λέει ότι οι όροι οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας εξαρτώνται από την Ουκρανία. Αυτό άλλαξε με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ να σηματοδοτεί ότι η επιστροφή στα σύνορα του 2014 ήταν «μη ρεαλιστική».
Αντ’ αυτού, ο Στάρμερ ελπίζει ότι περισσότερα ευρωπαϊκά έθνη θα προσφέρουν τις δυνάμεις τους για να εξασφαλίσουν μια συμφωνία – και να αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας.
Οι Εργατικοί έχουν υποσχεθεί να «χαράξουν μια πορεία» για την αύξηση των αμυντικών δαπανών από το 2,3% του ΑΕΠ στο 2,5%.
Γερμανία
Οι Γερμανοί ηγέτες έχουν επηρεαστεί αρνητικά από την προσέγγιση του Τραμπ στην Ουκρανία, ενώ λίγες ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς βρέθηκε επίσης στο Παρίσι.
Όλα τα κυρίαρχα γερμανικά κόμματα έχουν καταδικάσει τις αμερικανικές προτάσεις για τη διαμεσολάβηση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας χωρίς την Ουκρανία ή την ΕΕ. Οι ακροδεξιοί και οι λαϊκιστές αριστεροί πολιτικοί, από την άλλη, καλωσορίζουν τις συνομιλίες με τον Πούτιν και θέλουν να σταματήσει ο εξοπλισμός του Κιέβου.
Όποια κι αν είναι η επόμενη γερμανική κυβέρνηση, η υποστήριξη του Βερολίνου προς την Ουκρανία θα παραμείνει ισχυρή. Αυτό συμβαίνει επειδή η πολιτική ελίτ του Βερολίνου αναγνωρίζει ότι μια κακή συμφωνία -δη μια συμφωνία που υπονομεύει την ουκρανική κυριαρχία- θα ήταν καταστροφική για τη Γερμανία.
Παρά ταύτα, έχοντας νωπές τις μνήμες του 20ου αιώνα, οι ψηφοφόροι στη Γερμανία είναι επιφυλακτικοί απέναντι στη στρατιωτικοποίηση.
Τα τελευταία τρία χρόνια η χώρα έχει απομακρυνθεί με επιτυχία από τη ρωσική ενέργεια και έχει αυξήσει μαζικά τις αμυντικές της δαπάνες. Αυτό όμως έπληξε σκληρά τη γερμανική οικονομία και οι επακόλουθες διαμάχες για τον προϋπολογισμό προκάλεσαν την κατάρρευση της γερμανικής κυβέρνησης.
Οι πολιτικοί προσπαθούν να αποφύγουν τις δημόσιες συζητήσεις για δύσκολα ζητήματα, όπως οι υψηλότεροι στόχοι για τις δαπάνες του ΝΑΤΟ ή τα γερμανικά ειρηνευτικά στρατεύματα στην Ουκρανία – τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές.
Πολωνία
Η Πολωνία υπήρξε βασικός υποστηρικτής της Ουκρανίας από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας και είναι ο βασικός κόμβος εφοδιασμού για τη στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη χώρα.
Είναι επίσης μια δυνατή φωνή που υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να επιτραπεί στη Ρωσία να κερδίσει τον πόλεμο που ξεκίνησε – επειδή διακυβεύεται η ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης. Έτσι, επικρατεί ανησυχία για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ μοιάζουν να υποχωρούν στις βασικές απαιτήσεις της Μόσχας, τη στιγμή που η Πολωνία βλέπει πολύ ξεκάθαρα τη Ρωσία ως επιτιθέμενη και επικίνδυνη.
Η Ρωσία είναι ο λόγος για τον οποίο η Πολωνία δαπανά μεγάλα ποσά για τον δικό της στρατό – ποσοστό το οποίο έχει αγγίξει έως και σχεδόν το 5% του ΑΕΠ – και συμφωνεί με τις ΗΠΑ ότι η υπόλοιπη Ευρώπη πρέπει να κάνει το ίδιο.
Πριν παρευρεθεί στις συνομιλίες στο Παρίσι, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ ανήρτησε στο Χ: «Αν εμείς, οι Ευρωπαίοι, δεν ξοδέψουμε πολλά για την άμυνα τώρα, θα αναγκαστούμε να ξοδέψουμε 10 φορές περισσότερα αν δεν αποτρέψουμε έναν ευρύτερο πόλεμο».
Όσον αφορά το ερώτημα αν θα σταλούν πολωνικά στρατεύματα στην Ουκρανία -για να βοηθήσουν στην επιβολή οποιασδήποτε ενδεχόμενης εκεχειρίας- οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν επιφυλακτικοί, αποκλείοντάς το προς το παρόν.
Σκανδιναβικές και βαλτικές χώρες
Η Δανία ήταν η μόνη σκανδιναβική χώρα που παρευρέθηκε στη συνάντηση της Δευτέρας. Ευρωπαίοι διπλωμάτες υποστηρίζουν ότι θα εκπροσωπήσει επίσης τα συμφέροντα των ανατολικών γειτόνων της στη Βαλτική – της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας – οι οποίες συνορεύουν με τη Ρωσία και αισθάνονται ιδιαίτερα ευάλωτες σε οποιαδήποτε μελλοντική επίθεση του Πούτιν.
Οι κραδασμοί που προκάλεσε η δεύτερη θητεία του Τραμπ έχουν ήδη αντηχήσει στη Δανία.
Η ανανεωμένη επιθυμία του Τραμπ να καταλάβει τη Γροιλανδία -ένα αυτόνομο έδαφος της Δανίας- ώθησε την πρωθυπουργό της Δανίας σε μια περιοδεία σε Ευρωπαίους συμμάχους τον περασμένο μήνα για να ενισχύσει την υποστήριξή της.
Τη Δευτέρα στο Παρίσι, η Μέτε Φρέντερικσεν βρέθηκε και πάλι σε μια εσπευσμένα συγκληθείσα συνάντηση για να απαντήσει στην αναδιαμόρφωση του διατλαντικού τοπίου ασφαλείας από τον Τραμπ.
Η Φρέντερικσεν δεν έχει ακολουθήσει ακόμη τα βήματα του Στάρμερ και δεν έχει δεσμευτεί για στρατεύματα στην Ουκρανία.
Γαλλία
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συγκάλεσε τη Δευτέρα άτυπη συνάντηση -και όχι «σύνοδο κορυφής», όπως επέμειναν οι αξιωματούχοι του- για να βοηθήσει την Ευρώπη να συντονίσει μια απάντηση τόσο στην ολοένα και πιο εχθρική στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στην ήπειρο, όσο και σε ό,τι προκύψει από τις ταχύτατες διαπραγματεύσεις του Λευκού Οίκου με το Κρεμλίνο.
«Οι Ευρωπαίοι, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν είναι συντονισμένοι, αλλά αυτό ήταν το νόημα της συνόδου κορυφής στο Παρίσι. Αυτό ήταν η αρχή του συντονισμού… Είμαστε έτοιμοι; Η απάντηση είναι όχι. Μπορούμε να είμαστε έτοιμοι; Η απάντηση είναι ναι», δήλωσε ο Φρανσουά Χάιζμπουργκ, βετεράνος Γάλλος ειδικός στρατιωτικών θεμάτων, σχολιάζοντας την ανάγκη να συνεργαστεί η Ευρώπη για να προετοιμάσει μια πιθανή ειρηνευτική δύναμη για την Ουκρανία.
Το κλίμα στη Γαλλία -ένα έθνος πάντα επιφυλακτικό απέναντι στους αμερικανικούς γεωπολιτικούς ελιγμούς- είναι ιδιαίτερα νευρικό αυτή τη στιγμή, με τους τίτλους των εφημερίδων να προειδοποιούν για έναν νέο «άξονα Τραμπ-Πούτιν» που θα παραγκωνίσει ή θα «εγκαταλείψει» την Ευρώπη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
«Θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε πανευρωπαϊκή κατάσταση έκτακτης ανάγκης», προειδοποίησε ο πρώην πρωθυπουργός Ντομινίκ Ντε Βιλπέν σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, κατηγορώντας έναν «αλαζόνα» Τραμπ ότι επιχειρεί να «κυβερνήσει τον κόσμο χωρίς αρχές και σεβασμό».
Ρωσία
Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι οι κύριοι όροι του για την έναρξη διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου είναι η αναγνώριση των κατεχόμενων από τη Ρωσία ουκρανικών εδαφών, η άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και η απόρριψη του αιτήματος της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες απορρίπτουν κατηγορηματικά αυτά τα αιτήματα. Οι ΗΠΑ είναι πολύ επιφυλακτικές στη συζήτηση για το ποιες παραχωρήσεις μπορεί να κάνει η Ρωσία, αν και τόσο ο Λευκός Οίκος όσο και το Πεντάγωνο έχουν δηλώσει ότι αναμένουν συμβιβασμούς από «και τις δύο πλευρές».
Όσον αφορά την Ευρώπη, η Μόσχα δεν βλέπει κανένα νόημα να την καλέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Δεν είναι μυστικό ότι εδώ και πολλά χρόνια ο Πούτιν επιδιώκει τον διάλογο ειδικά με τις ΗΠΑ – μια χώρα την οποία κατηγορεί αφενός για την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και αφετέρου θεωρεί τη μόνη δύναμη ισότιμη με τη Ρωσία.
Η Μόσχα μπορεί να λάβει υπόψη της τις δηλώσεις του Στάρμερ ότι είναι έτοιμος να στείλει ειρηνευτές στην Ουκρανία αλλά η συζήτηση για τον ίδιο αφορά πιθανές ρωσικές και όχι ουκρανικές παραχωρήσεις.
ΗΠΑ
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ ήταν οι κύριοι διαπραγματευτές στο Ριάντ – αλλά ο πραγματικός υποκινητής βρισκόταν περισσότερα από 11.900 χιλιόμετρα μακριά, στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα.
Παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις του Τραμπ τις τελευταίες ημέρες, είναι σαφές ότι εστιαζόταν στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.
Την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου, ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι έχει ενημερωθεί για τις τελευταίες εξελίξεις και ότι οι συνομιλίες «προχωρούν».
Ο βραχυπρόθεσμος στόχος του είναι να σταματήσουν οι μάχες στην Ουκρανία. Μακροπρόθεσμα, φαίνεται να επιθυμεί λιγότερη αμερικανική εμπλοκή, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ έχουν στείλει όπλα αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Κίεβο.
Ο Τραμπ έχει επίσης πιέσει για πρόσβαση σε σπάνια ορυκτά στην Ουκρανία σε αντάλλαγμα για βοήθεια, ή ακόμη και ως αποζημίωση για τη στήριξη που έχουν ήδη παράσχει οι ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει ακόμη μιλήσει για το πώς θα έμοιαζε μια μεταπολεμική Ουκρανία, προκαλώντας συναγερμό στην Ευρώπη.
Είπε επίσης χαρακτηριστικά ότι αναμένει από τον Ουκρανό Ζελένσκι να συμμετάσχει στη «συζήτηση», αλλά όχι στις συνομιλίες στο Ριάντ. Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι οι συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία ήταν μόνο η αρχή μιας μεγαλύτερης διαδικασίας που «προφανώς» θα περιλαμβάνει την Ευρώπη και την Ουκρανία.
Απαντώντας σε ερώτηση του BBC την Τετάρτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι πιστεύει ότι τείνει να συμφωνήσει με την εκτίμηση του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ ότι η επιστροφή στα σύνορα πριν από το 2014 είναι μη ρεαλιστική για την Ουκρανία, αν και αναμένει ότι η Ουκρανία μπορεί να πάρει πίσω «κάποια» από αυτά τα εδάφη. Μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι αυτή η λύση δεν είναι μια που είναι αρεστή στον Ζελένσκι και την υπόλοιπη ηγεσία της Ουκρανίας.
Ουκρανία
Ο ουκρανικός λαός αισθάνεται ότι το μέλλον του είναι τόσο αβέβαιο όσο ήταν και τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι Ουκρανοί θέλουν ειρήνη – για να μην ξυπνούν από τους ήχους των σειρήνων και να μην χάνουν αγαπημένα τους πρόσωπα στο πεδίο της μάχης και στις πόλεις της πρώτης γραμμής.
Η Ρωσία κατέχει σχεδόν το 25% του εδάφους της Ουκρανίας. Η άμυνα της Ουκρανίας έχει κοστίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές πολιτών της.
Η χώρα έχει επιμείνει στο παρελθόν ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία θα περιλαμβάνει την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από το ουκρανικό έδαφος. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τις περιοχές που έχει καταλάβει η Ρωσία κατά την πλήρους κλίμακας επίθεσή της, αλλά και τη χερσόνησο της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα, την οποία η Ρωσία προσάρτησε το 2014 και τις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, όπου η Ρωσία έχει υποστηρίξει αυτονομιστές.
Οι Ουκρανοί φοβούνται μια ειρηνευτική συμφωνία όπως αυτή του 2014 ή του 2015 – όταν οι γενικευμένες μάχες σταμάτησαν, αλλά τα διασταυρούμενα πυρά στα σύνορα συνέχισαν να προκαλούν απώλειες.Χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας, θα σήμαινε επίσης την πιθανότητα ενός νέου πολέμου σε μια, περίπου, δεκαετία περίπου.
Όποια μορφή και αν πάρουν οι όποιες ειρηνευτικές συνομιλίες, οι Ουκρανοί θέλουν να μπορούν να ελέγξουν το μέλλον τους. Πολλοί θεωρούν ότι οι προηγούμενες ειρηνευτικές συμφωνίες με τη Ρωσία απλώς άνοιξαν το δρόμο για την πλήρης κλίμακας εισβολή. Έτσι, ο φόβος των Ουκρανών είναι ότι οποιαδήποτε συμφωνία χωρίς τη συμμετοχή της θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν τρίτο γύρο πολέμου.
Διαβάστε ακόμη
JPMorgan για υπόθεση Viva: Το δικαστήριο μας δικαίωσε ως τον συνολικό νικητή της υπόθεσης
Tανζανίτης: Ο εντυπωσιακός πολύτιμος λίθος που έγινε το νέο trend στα κοσμήματα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ