Για χιλιάδες εκπαιδευτικούς, το 2026 μπορεί να αποδειχθεί χρονιά – ορόσημο, καθώς το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου θα χρειαστεί να αποφασίσουν αν θα περάσουν από την τάξη στον ΕΦΚΑ και από τον εργασιακό στον μετεργασιακό τους βίο. Η σωστή προετοιμασία, ο έλεγχος θεμελίωσης του δικαιώματος και η αξιοποίηση των νέων ρυθμίσεων είναι κρίσιμα στοιχεία, που μπορούν να κάνουν τη διαφορά για το τελικό ποσό της σύνταξης.
Δείτε τις αναλυτικές οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς, ώστε να δρομολογήσουν έγκαιρα και με ασφάλεια τη συνταξιοδοτική τους πορεία.
Ψηφιακό εργαλείο isintaximou.gr
Το γραφείο του δικηγόρου Γιώργου Κουτσούκου έχει δημιουργήσει την ψηφιακή πλατφόρμα isintaximou.gr, ένα εργαλείο που επιτρέπει σε κάθε ασφαλισμένο να έχει μια πρώτη, τεκμηριωμένη εικόνα για το συνταξιοδοτικό του μέλλον.
Ο χρήστης καταχωρεί βασικά στοιχεία, όπως:
- τα έτη ασφάλισης
- τον ή τους φορείς ασφάλισης
- τις αποδοχές ή τις εισφορές ανά έτος
Το σύστημα, με τη χρήση αναλογιστικών και οικονομικών δεικτών, υπολογίζει το εκτιμώμενο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης. Για τους εκπαιδευτικούς, αυτό αποτελεί σημαντικό «χαρτί» πριν παρθεί η οριστική απόφαση αποχώρησης.
1. Βήμα πρώτο: επιβεβαίωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος
Κατά την υποβολή της αίτησης το 2026 πρέπει να συντρέχουν ταυτόχρονα δύο βασικές προϋποθέσεις:
-ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης
-το αντίστοιχο όριο ηλικίας
Αν λείπει ένας από τους δύο κρίκους, η αίτηση κινδυνεύει να απορριφθεί.
Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να ελέγξουν αν ανήκουν στις κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν επηρεάστηκαν από τις αυξήσεις στα όρια ηλικίας του Ν. 4336/2015 και μπορούν ακόμη να αποχωρήσουν με τα παλαιά όρια. Αν αντίθετα ανήκουν στις κατηγορίες που «πιάνει» ο νόμος, πρέπει να επιβεβαιώσουν με ακρίβεια το νέο ηλικιακό όριο που τους αντιστοιχεί.
2. Νέες ευνοϊκές ρυθμίσεις που επηρεάζουν το ποσό της σύνταξης
Α. Μέσος όρος συντάξιμων αποδοχών και Δείκτης Μεταβολής Μισθών
Για το 2026 προαναγγέλλεται αλλαγή στον τρόπο που αυξάνονται οι συντάξεις: στη θέση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔτΚ) μπαίνει ο Δείκτης Μεταβολής Μισθών. Ο μηχανισμός θα καθοριστεί από πόρισμα ομάδας εργασίας του υπουργείου Εργασίας και της ΕΛΣΤΑΤ, το οποίο αναμένεται ως το τέλος του 2025.
Η βασική αρχή είναι απλή: όσο υψηλότερος ο συντάξιμος μισθός, τόσο μεγαλύτερη η αύξηση στη σύνταξη.
Εκτιμάται ότι, ενώ με τον πληθωρισμό η αύξηση για το 2026 θα κινούνταν γύρω στο 2,9%–3%, με τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών μπορεί να φτάσει ακόμη και 5%–6%, ενισχύοντας αισθητά την ανταποδοτική σύνταξη.
Ενδεικτικά παραδείγματα:
-Ασφαλισμένος με υπολογιζόμενη σύνταξη 1.575€ το 2025 εκτιμάται ότι λαμβάνει 1.257€. Αν αποχωρήσει το 2026, με τον νέο δείκτη ο συντάξιμος μισθός ανεβαίνει περίπου στα 1.662€, με τελικό ποσό 1.279€, δηλαδή περίπου 22€ επιπλέον.
-Ασφαλισμένος με 2.765€ το 2025 λαμβάνει 1.868€, ενώ το 2026 η σύνταξη μπορεί να ανέβει στα 1.907€, δηλαδή 39€ παραπάνω.
Με την εφαρμογή του νέου δείκτη από 1/1/2026, ο ΔτΚ παύει να αποτελεί σημείο αναφοράς, κάτι που καθιστά την αποχώρηση μέσα στο 2026 πιο ελκυστική για όσους έχουν υψηλότερες συντάξιμες αποδοχές. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να συγκρίνει προσεκτικά τη σημερινή του μισθοδοσία με το προκύπτον ποσό σύνταξης, πριν αποφασίσει.
Β. Μείωση παρακράτησης φόρου στις συντάξεις εκπαιδευτικών
Οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί αναμένεται να δουν και καθαρή βελτίωση στο μηνιαίο ποσό, λόγω μείωσης της παρακράτησης φόρου:
-Για συντάξεις έως 1.500€ η μείωση φτάνει έως 25€ τον μήνα.
-Για συντάξεις άνω των 3.000€ μπορεί να αγγίξει τα 87,5€.
Άρα, δεν αυξάνεται μόνο η ονομαστική σύνταξη, αλλά και το καθαρό ποσό που καταλήγει τελικά στον λογαριασμό.
Γ. Νέα όρια για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ)
Αλλάζει και το κατώφλι επιβολής της ΕΑΣ, το οποίο ανεβαίνει στα 1.471€.
Αυτό σημαίνει:
Όσοι έχουν κύρια σύνταξη έως 1.471€ δεν θα πληρώνουν πλέον ΕΑΣ.
-Για συντάξεις πάνω από αυτό το όριο, η κράτηση υπολογίζεται από τη νέα βάση, μειώνοντας την επιβάρυνση.
Παράδειγμα: συνταξιούχος με 1.480€ θα καταβάλει περί τα 9€ αντί για 44€, όπως ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς.
3. Πλασματικά έτη: εργαλείο ή παγίδα;
Η πλειονότητα των εκπαιδευτικών έχει κάνει ή εξετάζει να κάνει χρήση πλασματικών ετών (στρατός, σπουδές, τέκνα κ.λπ.), προκειμένου να κατοχυρώσει δικαίωμα εξόδου πριν από τα γενικά όρια ηλικίας των 62 ή 67 ετών.
Σε αρκετές περιπτώσεις, το κόστος εξαγοράς μετά τον Ν. 4387/2016 (Νόμος Κατρούγκαλου) έχει αυξηθεί σημαντικά και η σχέση κόστους–οφέλους είναι οριακή. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η αναγνώριση πλασματικών ετών είναι ο μόνος τρόπος για να «κλειδώσει» η σύνταξη σε πολύ χαμηλότερη ηλικία.
Γι’ αυτό απαιτείται:
- λεπτομερής έλεγχος της δυνατότητας αναγνώρισης
- εκτίμηση του συνολικού κόστους εξαγοράς
- υπολογισμός του πόσα χρόνια νωρίτερα οδηγεί στη θεμελίωση δικαιώματος.
4. Ανακεφαλαίωση χρόνου ασφάλισης προηγούμενων φορέων
Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί έχουν περάσει από καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης (π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, άλλοι φορείς πριν το Δημόσιο). Για να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος στην απονομή της σύνταξης, είναι κρίσιμο πριν από την αίτηση να εκδοθούν αποφάσεις ανακεφαλαίωσης χρόνου ασφάλισης.
Δεν αρκούν οι απλές βεβαιώσεις χρόνου ασφάλισης – αυτές έχουν μόνο ενημερωτικό χαρακτήρα.
Οι αποφάσεις ανακεφαλαίωσης πιστοποιούν επίσημα πόσα χρόνια έχουν διανυθεί σε κάθε πρώην Ταμείο και επιτρέπουν στο Δημόσιο να προχωρήσει πιο γρήγορα στην οριστική απόφαση.
Βασικοί δρόμοι θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος για εκπαιδευτικούς
Οι κυριότερες διαδρομές που οδηγούν σε σύνταξη είναι:
Διατάξεις 25ετίας και όρια ηλικίας:
Για μειωμένες συντάξεις, τα όρια ηλικίας (π.χ. 55 ή 60 για θεμελίωση το 2010, 56 για το 2011, 58 για το 2012) πρέπει να έχουν συμπληρωθεί το αργότερο έως 31/12/2022.
35ετία, 36ετία ή 37ετία με θεμελίωση αντίστοιχα το 2010, 2011 και 2012.
35ετία χωρίς όριο ηλικίας για ασφαλισμένους πριν το 1983 στο Δημόσιο και 37ετία χωρίς όριο για τους μετά το 1983.
Συνταξιοδότηση ως γονέας ανηλίκου: Θεμελίωση το 2010, 2011 και 2012 για μητέρες, και το 2011, 2012 για πατέρες.
Συνταξιοδότηση ως τρίτεκνος: Αντίστοιχα με τα έτη 2010, 2011, 2012 για μητέρες και για πατέρες.
Σύνταξη στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης.
Σύνταξη στα 67 με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.
Κρίσιμες επισημάνσεις για κάθε εκπαιδευτικό
Μόνο όσοι δεν μπορούν να θεμελιώσουν – με ή χωρίς πλασματικά – έως 31/12/2021 δικαίωμα εξόδου πριν από τα 62 ή τα 67, οδηγούνται υποχρεωτικά σε συνταξιοδότηση σε αυτές τις ηλικίες.
Όσοι θεμελιώνουν μέχρι 31/12/2021 «κλειδώνουν» το δικαίωμα και μπορούν να αποχωρήσουν στη μεταβατική ηλικία οποτεδήποτε την συμπληρώσουν, ακόμη κι αν αυτό συμβεί το 2024, 2025 ή 2026.
Αν δεν έχει κατατεθεί ακόμη αίτηση αναγνώρισης πλασματικών, πρέπει να γίνει άμεσα, πριν ο φάκελος φτάσει στο Γενικό Λογιστήριο και στα επικουρικά Ταμεία, ώστε να μην προκύψουν δυσάρεστες εκπλήξεις.
Για τις μειωμένες συντάξεις ισχύει ότι, για όσους εκπαιδευτικούς είχαν 25ετία το 2010–2012, το δικαίωμα κρίνεται με τα παλαιά όρια ηλικίας, εφόσον αυτά συμπληρώθηκαν έως 31/12/2022.
Επιπλέον:
-Οι προϋποθέσεις θεμελίωσης, ο χρόνος ασφάλισης και η νέα ηλικία συνταξιοδότησης πρέπει να συμπληρωθούν έως 31/8/2026, όχι απλώς κατά την ημέρα παραίτησης.
-Για μέρισμα από το ΜΤΠΥ απαιτούνται 20 έτη εισφορών.
-Για το εφάπαξ πλέον δεν απαιτούνται 12,5 χρόνια κρατήσεων στο ΤΠΔΥ – καταβάλλεται με βάση τα χρόνια που έχουν συγκεντρωθεί.
-Οι καλύτεροι συντελεστές αναπλήρωσης εντοπίζονται μεταξύ 35 και 40 ετών ασφάλισης, ιδίως στα 37–40. Μετά τη 40ετία η πρόσθετη απόδοση μειώνεται αισθητά.
-Όλες οι επικουρικές συντάξεις απονέμονται πλέον με 15 χρόνια ασφάλισης.
Για συνταξιοδότηση ως γονέας ή σύζυγος ατόμου με αναπηρία, γίνεται δεκτή μόνο πιστοποίηση από την ΑΣΥΕ με αναπηρία τουλάχιστον 67% και χαρακτηρισμό ανικανότητας για κάθε βιοποριστική εργασία.
Τέλος, όταν εκδοθεί η οριστική απόφαση συνταξιοδότησης από το Γενικό Λογιστήριο, χρειάζεται εξονυχιστικός έλεγχος: έτη ασφάλισης, συμμετέχοντες φορείς, πλασματικά χρόνια, ποσά. Τυχόν λάθος που δεν διορθώνεται έγκαιρα με έφεση στο Ελεγκτικό Συνέδριο μπορεί να παγιωθεί και να ακολουθεί τον εκπαιδευτικό για όλη τη συνταξιοδοτική του ζωή.
Διαβάστε ακόμη
Ξεκινούν τα γεωπολιτικά stress tests για τις τράπεζες – Χρονοδιάγραμμα και σενάρια
ΟΠΑΠ – Allwyn: Τα μηνύματα από το Capital Day Update
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα