Τα νερά στην Καραϊβική μοιάζουν πιο ταραγμένα από ποτέ. Ο αμερικανικός στόλος, με επικεφαλής το αεροπλανοφόρο Gerald Ford, βρίσκεται σε θέση ετοιμότητας, ενώ ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ αφήνει ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο: από στοχευμένες επιχειρήσεις κατά των καρτέλ ναρκωτικών έως μια γενικευμένη στρατιωτική επέμβαση με στόχο την ανατροπή του Νικολάς Μαδούρο. Οι δύο ηγέτες δηλώνουν πρόθυμοι να συναντηθούν – αλλά το πραγματικό διακύβευμα φαίνεται να είναι το πετρέλαιο.
Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο – περίπου 303 δισ. βαρέλια, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας. Ωστόσο, εξάγει ελάχιστα: μόλις 4 δισ. δολάρια τον χρόνο σε αξία, όταν η Σαουδική Αραβία ξεπερνά τα 180 δισ. δολάρια και η Ρωσία τα 120 δισ. Αν μια νέα κυβέρνηση στη χώρα ανοίξει τη «στρόφιγγα» στην παγκόσμια αγορά, η τιμή του αργού θα μπορούσε να υποχωρήσει κατακόρυφα, ακόμη και κάτω από τα 50 δολάρια ή και στα 30, προκαλώντας ισχυρούς κραδασμούς σε Μόσχα και Ριάντ – αλλά ανάσα στις χώρες που εισάγουν πετρέλαιο.
Η πετρελαϊκή στασιμότητα της Βενεζουέλας
Η κρατική εταιρεία PDVSA υπήρξε κάποτε από τις πιο οργανωμένες της Νότιας Αμερικής. Όμως η διοίκηση πέρασε στα χέρια κομματικών στελεχών χωρίς τεχνογνωσία. Η παραγωγή έπεσε από 138 εκατ. τόνους το 2013 σε 34,5 εκατ. τόνους το 2021, ανακάμπτοντας ελαφρά μόνο χάρη στις αποστολές προς την Κίνα. Οι αμερικανικές κυρώσεις μετά την καταστολή της αντιπολίτευσης επιτάχυναν την κατάρρευση, αποκλείοντας τη χώρα από την αμερικανική αγορά.
Πιέσεις σε Ρωσία και Σαουδική Αραβία
Αναλυτές εκτιμούν ότι, αν το πετρέλαιο της Βενεζουέλας επιστρέψει μαζικά στην αγορά, η Ρωσία θα βρεθεί υπό τεράστια πίεση: «Γιατί κάποιος να αγοράσει ρωσικό πετρέλαιο με κυρώσεις όταν μπορεί να προμηθεύεται φθηνό πετρέλαιο από μια χώρα που στηρίζεται από τις ΗΠΑ;» παρατηρούν παράγοντες της αγοράς ενέργειας. Αλλά και η Σαουδική Αραβία, με δημοσιονομικό έλλειμμα και ανάγκη για περιορισμό δαπανών, θα βρεθεί αντιμέτωπη με ζήτηση σε καθοδική πορεία.
Κίνα: Ο προσωρινός κερδισμένος
Η Κίνα εκμεταλλεύθηκε το κενό: μέσω ενός σκιώδους στόλου αγοράζει βενεζουελάνικο πετρέλαιο με μεγάλη έκπτωση, παρά το ότι τα διυλιστήριά της δεν είναι ιδανικά για το ιδιαίτερα βαρύ πετρέλαιο της χώρας. Μάλιστα, το Καράκας και η China Concord Resources Corp. υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή πλωτής πλατφόρμας, με στόχο την πενταπλή αύξηση της παραγωγής σε κάποιες πετρελαιοπηγές – έως 60.000 βαρέλια την ημέρα ως το 2026. Ωστόσο, αν αλλάξει το καθεστώς, η Κίνα θα χάσει την προνομιακή πρόσβαση, καθώς το πετρέλαιο θα μπορούσε πλέον να δοθεί με πολύ πιο επωφελείς όρους στην παγκόσμια αγορά.
Πέρα από την ιδεολογία: Γεωπολιτική και ενέργεια
Όπως σημειώνει ο αναλυτής Ντέμιαν Ρέγκερ, η σύγκρουση με τις ΗΠΑ δεν είναι ιδεολογική, αλλά «ανταγωνισμός για ενέργεια, αγορές και γεωπολιτική επιρροή στη Λατινική Αμερική». Ήδη η Βενεζουέλα βρίσκεται σε ένταση με την Γουιάνα, όπου η ExxonMobil και η Chevron έχουν ανακαλύψει τεράστια κοιτάσματα και αντλούν περίπου 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Ο αμερικανικός παράγοντας είναι εμφανής: Ουάσιγκτον και Γουιάνα συνεργάζονται στρατιωτικά – και οικονομικά.
Μπορεί να ανακάμψει η Βενεζουέλα;
Ειδικοί στην ενέργεια εκτιμούν ότι μια αλλαγή καθεστώτος θα άνοιγε τον δρόμο για αναβίωση της βιομηχανίας πετρελαίου. Χρόνος θα χρειαστεί – αλλά όχι υπερβολικός: τα κοιτάσματα είναι ήδη γνωστά, οι αγωγοί υπάρχουν, και η τεχνογνωσία θα επανέλθει εφόσον υπάρξει στήριξη από τις ΗΠΑ. Πριν από είκοσι χρόνια, η χώρα παρήγαγε 3 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Σύμφωνα με τους αναλυτές, δεν υπάρχει λόγος να μην φτάσει ξανά – ή και να ξεπεράσει – αυτά τα επίπεδα.
Διαβάστε ακόμη
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κίνηση κυριαρχίας στο «κέντρο» από την προοδευτική ΝΔ
«Καρούζος Gate»: Στο σφυρί και… μελλοντικές ιδιοκτησίες στο κέντρο της Γλυφάδας (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα