Στην καρδιά των ανατολικών Ιμαλαΐων, σε ένα τοπίο δύσβατο και απομονωμένο, ένα μικρό βασίλειο έχει καταφέρει να μετατρέψει τα φυσικά του όρια σε στρατηγικό πλεονέκτημα. Το Μπουτάν, σφηνωμένο ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα, δεν περιορίστηκε ποτέ στο να διαχειριστεί απλώς τις γεωγραφικές του προκλήσεις. Αντιθέτως, τις αξιοποίησε για να χαράξει μια πορεία που το φέρνει σήμερα στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας περιβαλλοντικής πολιτικής, αποτελώντας τη μοναδική χώρα στον κόσμο με αρνητικό ισοζύγιο άνθρακα, το λεγόμενο G-Zero.
«Η ευημερία του λαού μας είναι ο πυρήνας κάθε πολιτικής απόφασης», δηλώνει στον Guardian ο πρωθυπουργός του Μπουτάν, Τσέρινγκ Τόμπγκεϊ. Όπως τονίζει, η χώρα του κάνει «πολύ περισσότερα από όσα της αναλογούν» στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και καλεί τις δυτικές οικονομίες να μειώσουν τις εκπομπές τους, όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά «για την ίδια την ευτυχία των κοινωνιών τους».
Ο Τόμπγκεϊ είναι σαφής: «Αν μια μικρή, ορεινή χώρα με περιορισμένους πόρους μπορεί να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, τότε οι πλούσιες, ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν όχι απλώς τη δυνατότητα, αλλά και την υποχρέωση να πράξουν πολύ περισσότερα για τη μείωση των εκπομπών τους».
Η προσέγγιση του Μπουτάν ξεχωρίζει για το εύρος και τη συνοχή της. Η περιβαλλοντική πολιτική δεν αφορά έναν μόνο τομέα, αλλά διαπερνά το σύνολο της οικονομίας: από την ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας μέσω υδροηλεκτρικών έργων, μέχρι την ανάπτυξη ηλιακών και αιολικών εγκαταστάσεων, συστημάτων κατανεμημένων ενεργειακών πόρων και πιλοτικών εφαρμογών πράσινου υδρογόνου. Παράλληλα, επενδύσεις γίνονται στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, αλλά και στη θέσπιση αυστηρότερων κανονισμών για τις μεταφορές, τα κτήρια και τη γεωργία.
«Για εμάς, ο στόχος δεν είναι απλώς το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Το μέτρο επιτυχίας είναι η Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία, το ΑΕΠ είναι μόνο ένα εργαλείο», επισημαίνει ο Τόμπγκεϊ, συνοψίζοντας μια φιλοσοφία που διαφοροποιεί ριζικά το Μπουτάν από τα κυρίαρχα οικονομικά μοντέλα.
Η χώρα έχει συμβάλει ελάχιστα στη συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου, ενώ το 72% της επικράτειάς της καλύπτεται από δάση. Το αποτέλεσμα είναι να απορροφά περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από όσο εκπέμπει. Σύμφωνα με τον οργανισμό Climate Action Tracker, το Μπουτάν συγκαταλέγεται στις ελάχιστες χώρες παγκοσμίως των οποίων τα εθνικά σχέδια ευθυγραμμίζονται πλήρως ή σχεδόν πλήρως με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης στους 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά επίπεδα.
Δεν πρόκειται απλώς για κυβερνητικές εξαγγελίες. Ένα ολόκληρο άρθρο του Συντάγματος του Μπουτάν, της νεότερης δημοκρατίας στον κόσμο από το 2008, είναι αφιερωμένο στην προστασία του περιβάλλοντος. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι τουλάχιστον το 60% της χώρας πρέπει να παραμένει δασώδες και καθιστά τόσο το κράτος όσο και τους πολίτες συνυπεύθυνους για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και την αποτροπή κάθε μορφής οικολογικής υποβάθμισης.
«Δεν χρειάζεται να γυρίσετε την πλάτη στην εκβιομηχάνιση ή στην οικονομική ανάπτυξη», σημειώνει ο Τόμπγκεϊ. «Αυτό που χρειάζεται είναι να τις κάνετε βιώσιμες».
Όπως υπογραμμίζει, ο πλανήτης Γη θα συνεχίσει να υπάρχει ανεξάρτητα από τις ανθρώπινες επιλογές. Η πραγματική πρόκληση είναι διαφορετική: ο έλεγχος της υπερθέρμανσης και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αφορούν πρωτίστως την επιβίωση, την ποιότητα ζωής και το μέλλον των ανθρώπων – τόσο της σημερινής γενιάς όσο και εκείνων που έρχονται.
Διαβάστε ακόμη
«Πράσινο» deal Google – Shizen Energy στη Μαλαισία για τα data centers
Μερίσματα μέχρι και 100% των κερδών από τις ελληνικές τράπεζες (πίνακας)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα