Για πρώτη φορά στην ιστορία των μετρήσεων, τα τροπικά δάση της Αυστραλίας παύουν να λειτουργούν ως δεξαμενές άνθρακα και μετατρέπονται σε πηγή εκπομπών, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη που συνδέει το φαινόμενο με την κλιματική αλλαγή.
Τα τροπικά δάση θεωρούνταν έως τώρα καθοριστικά για την απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα, καθώς τα νεαρά δέντρα ισορροπούσαν τις εκπομπές από τα νεκρά. Όμως, τα δεδομένα από τα δάση του Κουίνσλαντ δείχνουν πως η άνοδος της θερμοκρασίας και η ατμοσφαιρική ξηρότητα έχουν αυξήσει σημαντικά τους θανάτους δέντρων, μειώνοντας τη φυσική αναγέννηση.
Η επικεφαλής της μελέτης, δρ. Χάνα Καρλ από το Πανεπιστήμιο Western Sydney, προειδοποιεί πως τα αποτελέσματα «έχουν σοβαρές επιπτώσεις στους παγκόσμιους στόχους μείωσης εκπομπών, οι οποίοι στηρίζονται στην ικανότητα των οικοσυστημάτων να απορροφούν άνθρακα».
Σύμφωνα με τη μελέτη, «τα τρέχοντα μοντέλα υπερεκτιμούν τη συμβολή των τροπικών δασών στην αντιστάθμιση εκπομπών από ορυκτά καύσιμα». Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, οι κορμοί και τα κλαδιά νεκρών δέντρων —γνωστά ως ξυλώδης βιομάζα— μετατράπηκαν από αποθήκες σε πηγές άνθρακα, αλλάζοντας ριζικά τον οικολογικό ισολογισμό.
«Τα δάση αποτελούσαν ασπίδα ενάντια στις χειρότερες συνέπειες της κλιματικής κρίσης, απορροφώντας μέρος του άνθρακα που παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Όμως η έρευνά μας δείχνει πως αυτή η ικανότητα πλέον απειλείται σοβαρά», δηλώνει η Καρλ, αποδίδοντας την αύξηση των θανάτων δέντρων στις παρατεταμένες ξηρασίες, τη θερμότερη ατμόσφαιρα και τις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες.
Η ανάλυση βασίστηκε σε 49 χρόνια δεδομένων από 20 δάση του Κουίνσλαντ, καταγράφοντας επίσης άνοδο στη συχνότητα και την ένταση των κυκλώνων, που καταστρέφουν τα δέντρα και εμποδίζουν την αναγέννησή τους. «Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι τα υγρά τροπικά δάση της Αυστραλίας είναι τα πρώτα παγκοσμίως που περνούν αυτό το σημείο καμπής στη βιομάζα τους», αναφέρει η Καρλ, χαρακτηρίζοντας τα ευρήματα «προειδοποιητικό καμπανάκι για το πλανητικό οικοσύστημα».
Ο συν-συγγραφέας της έρευνας, Πάτρικ Μέιρ, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα «ιδιαίτερα ανησυχητικά», σημειώνοντας ότι «είναι πολύ πιθανό όλα τα τροπικά δάση του πλανήτη να αντιδράσουν με παρόμοιο τρόπο, αν συνεχιστεί η υπερθέρμανση».
Η Αυστραλία, μια από τις χώρες με τις υψηλότερες εκπομπές CO₂ ανά κάτοικο, έχει δεσμευθεί να μειώσει τις εκπομπές κατά 62% έως το 2035 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει να δέχεται διεθνή κριτική για τη διατήρηση της εξάρτησής της από τα ορυκτά καύσιμα, καθώς η κυβέρνηση ενέκρινε την παράταση λειτουργίας του έργου φυσικού αερίου North West Shelf της Woodside για ακόμη 40 χρόνια.
Πρόσφατη έκθεση για την κλιματική αλλαγή επιβεβαίωσε ότι η χώρα έχει ήδη ξεπεράσει το όριο αύξησης των 1,5°C, προειδοποιώντας πως καμία κοινότητα δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από τις αλυσιδωτές και πολλαπλές κρίσεις που προκαλεί η κλιματική απορρύθμιση.
Η μελέτη των Καρλ και Μέιρ λειτουργεί ως προειδοποίηση: αν ακόμη και τα πιο ανθεκτικά τροπικά δάση αρχίζουν να απορρυθμίζονται, τότε η ισορροπία του πλανήτη μπαίνει σε ένα νέο, επικίνδυνο στάδιο.
Διαβάστε ακόμη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα