Η ενεργειακή ασφάλεια και η απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο βρίσκονται στο επίκεντρο της σημερινής συνάντησης της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τον Επίτροπο Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Νταν Γιόργκενσεν.
Η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, καθώς η Ε.Ε. επιδιώκει να ενισχύσει την αυτονομία της και να επιταχύνει τη μετάβαση στην μετά το ρωσικό αέριο εποχή από το 2028.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρίσκονται η χρηματοδότηση έργων ηλεκτρικών διασυνδέσεων και ενός πλέγματος υποδομών καθώς και η διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας ενέργειας.
Κρίσιμο ζήτημα αποτελεί ο καθορισμός του ρόλου του αγωγού TurkStream (κύρια πύλη ρωσικού αερίου στη ΝΑ Ευρώπη) προκειμένου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μεταφοράς φυσικού αερίου μετά τον επίσημο τερματισμό των ρωσικών ροών. Οπως εξήγησε χθες σε συνέντευξή του ο κ. Παπασταύρου στόχος είναι να θεσπιστεί φόρμα προέγκρισης (pre- authorization form) για το φυσικό αέριο που εισέρχεται μέσω του αγωγού TurkStream.
Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση, που βρήκε συμπαραστάτες και άλλες χώρες της ΝΑ Ευρώπης υιοθετήθηκε στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της 20ής Οκτωβρίου, ότι κάθε ποσότητα που διέρχεται από τον αγωγό θα θεωρείται ρωσικής προέλευσης, εκτός εάν υπάρχουν αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία διαφορετικής προέλευσης, όπως για παράδειγμα συμβόλαια αγοράς αμερικανικού LNG.
Η ρύθμιση αυτή θεωρείται καθοριστική για τη διαφάνεια και τη θωράκιση της ευρωπαϊκής αγοράς απέναντι σε έμμεσες ροές ρωσικής ενέργειας. Ο σκοπός της είναι να ελέγξει και να πιστοποιήσει την προέλευση του φυσικού αερίου, ώστε να μην παρακαμφθούν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί που απαγορεύουν την εισαγωγή ρωσικού αερίου και να διασφαλιστεί η συμβατότητα με τους κανόνες της ενεργειακής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ατζέντα της συνάντησης της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ με τον κ. Γιόργκενσεν περιλαμβάνει και το ζήτημα του ηλεκτρισμού, με έμφαση στα επόμενα βήματα που απαιτούνται για να περιοριστεί η «ψαλίδα» στις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος μεταξύ Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μετά και την πρόσφατη συνεδρίαση της Task Force την περασμένη εβδομάδα. Στο πλαίσιο αυτό, θα εξεταστούν οι νέες ελληνικές προτάσεις που προτείνεται να ενταχθούν στο υπό διαμόρφωση Πακέτο της ΕΕ για τα Δίκτυα Ηλεκτρισμού (Grids Package).
Ευρωπαϊκή ομπρέλα για τον GSI
Παράλληλα, Ελλάδα και Κύπρος συνεχίζουν να αναζητούν λύση στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης–Κύπρου, το οποίο έχει «παγώσει» λόγω γεωπολιτικών και τεχνικών δυσκολιών.
Οι δύο χώρες προσβλέπουν πλέον σε μεγαλύτερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να υπογραμμιστεί ο ευρωπαϊκός και στρατηγικός χαρακτήρας του έργου. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπουργοί Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και Γιώργος Παπαναστασίου συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες με τον Επίτροπο Ενέργειας με στόχο να χαράξουν την επόμενη φάση του έργου Great Sea Interconnector (GSI).
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται λίγο μετά την αναζωπύρωση του σχήματος συνεργασίας «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ), που στηρίζει ενεργειακές διασυνδέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο του διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης. Αν και το Ισραήλ έχει προτείνει να ξεκινήσει πρώτα η σύνδεση με την Κύπρο, η Αθήνα και η Λευκωσία επιμένουν ότι πρέπει να προηγηθεί το ευρωπαϊκό σκέλος Κρήτης–Κύπρου, το οποίο έχει ήδη εξασφαλίσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 657 εκατομμυρίων ευρώ.
Στήριξη υποδομών
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα υπογραμμίζει την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει με πόρους και χρηματοδοτικά εργαλεία τις αναγκαίες επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου που αποτελούν μέρος του Κάθετου Διαδρόμου.
Όπως επισημάνθηκε και στις πρόσφατες συναντήσεις στο πλαίσιο της Διατλαντικής Διάσκεψης PTEC, απαιτείται να προχωρήσουν άμεσα τα έργα ενίσχυσης και διασύνδεσης των αγωγών κατά μήκος του Διαδρόμου, ώστε να καταστεί εφικτή η μεταφορά σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Μολδαβία.
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι μετά το 2028 που θα φύγει το ρωσικό αέριο από την αγορά θα πρέπει να μπορούν να διακινούνται απο 15 έως 20 bcm ετησίως στην περιοχή της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης που σήμερα είναι το τμήμα της γηραιάς ηπείρου που συνεχίζει να προμηθεύεται αέριο από την Μόσχα.
Στόχος είναι η Ελλάδα να αναδειχθεί σε πραγματική πύλη για το αμερικανικό αέριο που θα αντικαταστήσει τις ρωσικές ροές. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και διακρατικός συντονισμός, με σαφή και ουσιαστική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επιπλέον, στο τραπέζι της σημερινής συνάντησης αναμένεται να τεθούν και οι εξελίξεις από τη Διατλαντική Διάσκεψη της Αθήνας, όπου η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς συνάφθηκαν συμφωνίες για τη μεταφορά 4 bcm αμερικανικού LNG από το 2030. Παρόμοια στρατηγική ακολούθησε και η Ισπανία, υπογράφοντας αυτές τις μέρες συμφωνία εικοσαετούς διάρκειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Διαβάστε ακόμη
Πολυτελή αυτοκίνητα χωρίς φόρο – Το κόλπο που εξαφανίζει τον ΦΠΑ
Ντόναλντ Τραμπ: «Eχω υποχρέωση να μηνύσω το BBC» (vid)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα