Για την πλειονότητα των ανθρώπων, η πανδημία αποτελεί ήδη παρελθόν. Για την αγορά γραφείων όμως και τους επενδυτές της, οι επιπτώσεις της δεν έχουν ακόμα ξεπεραστεί.
Η τηλεργασία που υιοθετήθηκε μαζικά την περίοδο των lockdowns άφησε βαθύ αποτύπωμα, προκαλώντας ύφεση στον κλάδο του αμερικανικού real estate η οποία αποδείχθηκε πιο ανθεκτική από τις ίδιες τις μάσκες και τα περιοριστικά μέτρα.
Από το 2022, η κατάσταση επιβαρύνθηκε ακόμη περισσότερο, καθώς οι απότομες αυξήσεις των επιτοκίων εκτίναξαν το κόστος αναχρηματοδότησης δανείων. Η πιστωτική ποιότητα χειροτέρεψε, με αποτέλεσμα οι μικρότερες τράπεζες που είχαν εκτεθεί σε δάνεια για χώρους γραφείων να δεχτούν έντονες πιέσεις.
Σήμερα η εικόνα παραμένει ζοφερή. Το ποσοστό κενών γραφείων ανήλθε στα τέλη Ιουνίου στο ιστορικό 20%, διπλάσιο σε σχέση με το 2019. Οι πραγματικές τιμές έχουν καταρρεύσει στο μισό σε σχέση με το 2021, φτάνοντας σε επίπεδα που θυμίζουν το 2010, αμέσως μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Περίπου το 8% των τιτλοποιημένων δανείων για γραφειακούς χώρους βρίσκεται σε καθυστέρηση ή στη διαδικασία κατάσχεσης – το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ.
Κι όμως, σύμφωνα με τον Economist, ίσως βρισκόμαστε κοντά στον «πάτο». Μια εύθραυστη αλλά υπαρκτή ανάκαμψη αρχίζει να φαίνεται.
Η CoStar, εταιρεία ερευνών στον τομέα ακινήτων, αναφέρει ότι για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, οι πέντε μεγαλύτερες εταιρείες εμπορικών ακινήτων στις ΗΠΑ – CBRE, Colliers, Cushman & Wakefield, JLL και Newmark, αναθεώρησαν ταυτόχρονα ανοδικά τις προβλέψεις τους για κέρδη. Οι μετοχές τους ενισχύθηκαν από 23% έως 45% μέσα στο 2024, με ορισμένες να αγγίζουν ιστορικά υψηλά.
Βασικός λόγος είναι η συρρίκνωση της προσφοράς. Φέτος αναμένεται να κατασκευαστούν μόλις 1,2 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα γραφείων, έναντι 4,6 εκατ. τ.μ. που προστίθενταν ετησίως την περίοδο 2018–2021. Παράλληλα, πολλά κτήρια κατεδαφίζονται ή μετατρέπονται σε κατοικίες. Για πρώτη φορά εδώ και 25 χρόνια, ο συνολικός όγκος γραφειακών χώρων στις ΗΠΑ μειώνεται, σύμφωνα με την CBRE.
Ωστόσο, η ανάκαμψη των τιμών αναμένεται να είναι αργή. Οι Αμερικανοί εξακολουθούν να εργάζονται από το σπίτι περίπου στο 27% των εργάσιμων ημερών τους , ποσοστό που παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο τον τελευταίο χρόνο. Η ζήτηση για νέους γραφειακούς χώρους είναι περιορισμένη και οι μετατροπές κτηρίων σε κατοικίες προχωρούν με αργούς ρυθμούς, μειώνοντας σταδιακά την υπερπροσφορά.
Διαβάστε ακόμη
Γουόρεν Μπάφετ: Τα 10 βιβλία που επηρέασαν τον τρόπο σκέψης του επενδυτή
Η Ελλάδα στο χείλος της απώλειας ευρωπαϊκών πόρων για τα απορρίμματα
Κέρδος έως 350 ευρώ τον χρόνο για κατοίκους 19 νησιών από τη μείωση του ΦΠΑ
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα