Τον περασμένο Απρίλιο, η παραγωγή αυτοκινήτων στον Ηνωμένο Βασίλειο έπεσε κατά 44,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του ’18. Η αιτία; Ούτε πόλεμος, ούτε κατάρρευση του βρετανικού τραπεζικού συστήματος, ούτε κάποια γενικευμένη απεργία διαρκείας των εργαζομένων στον κλάδο.
Απλώς, οι αυτοκινητοβιομηχανίες της χώρας έκλεισαν για ένα διάστημα για να προετοιμαστούν για το Άτακτο Brexit που είχε οριστεί να συμβεί για την 29η Μαρτίου 2019 μετά τις διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΒ. Και το οποίο δεν πραγματοποιήθηκε ως γνωστόν! Το Brexit αναβλήθηκε για την 31η Οκτωβρίου – και εάν.
Προς το παρόν οι εκπρόσωποι του κλάδου, δηλώνουν πως τέτοιες προπαρασκευαστικές ενέργειες για να απαλύνουν τις επιπτώσεις ενός άτακτου Brexit και να δώσουν την ευκαιρία αναδιοργάνωσης στις αυτοκινητοβιομηχανίες για την όσο το δυνατόν πιο εύρυθμη λειτουργίας τους, δεν μπορούν να γίνονται συνεχώς και μάλιστα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η πολιτική, ο ανταγωνισμός των πολιτικών, οι εκστρατείες για την αρχηγία κομμάτων δεν μπορούν να παίζουν με την οικονομία. Άρα λοιπόν, αν το Brexit επισυμβεί στο τέλος Οκτωβρίου, δεν υπάρχει η πολυτέλεια άλλου ελεγχόμενου οργανωτικού κλεισίματος. Η αγορά θα πορευτεί ως έχει. Γιατί όμως τέτοιες έκτακτες προετοιμασίες;
Επιπτώσεις: ένας ελλειπτικός κατ΄αρχην κατάλογος
Ο επιπτώσεις ενός Άτακτου Brexit στην αυτοκινητοβιομηχανία του ΗΒ θα είναι κολοσσιαίες. Ο κύριος λόγος είναι ότι ο κλάδος αυτός είναι από τους πιο δικτυωμένους στην ΕΕ, με πολύ σύνθετες αλυσίδες παραγωγής που εξαπλώνονται παντού στην Ευρώπη. Η παραγωγή και η λειτουργία του απαιτεί σφιχτά χρονικά διαγράμματα. Οι μεγαλύτερες μάρκες αυτοκινήτων, έχουν εργοστάσια σε άλλες χώρες μέλη και ειδικά στην Μ. Βρετάνια: πχ BMW, Renault. Σε αυτό να προσθέσουμε και τους ασιατικούς κολοσσούς, όπως Nissan, Toyota, Honda, που έχουν τεχνολογικά υπερσύγχρονες μονάδες, ειδικά στην χώρα.
Πως λοιπόν θα επαναρυθμιστεί αυτή η απόλυτα διασυνδεδεμένη και κολοσσιαία αγορά όταν πιθανόν να μπουν κάποιοι δασμοί, ή γραφειοκρατικές διατυπώσεις, ή έντονες διακυμάνσεις, τουλάχιστον της στερλίνας με το ευρώ; Πως θα αντιδράσει η παραγωγή, όταν υπάρξει διατάραξη στην παροχή πχ ανταλλακτικών από ένα εργοστάσιο στην Σλοβακία προς μια αυτοκινητοβιομηχανια στην Αγγλία;
Πως θα ταχτοποιηθούν όλα αυτά, όταν μέχρι και σήμερα όλοι έχουν άγνοια για το τι θα συμβεί;
Επίσης η αυτοκινητοβιομηχανία απασχολεί έναν μεγάλο αριθμό ξένων υψηλά κατηρτισμένων στελεχών . Είναι όμως σίγουρο πως στην περίπτωση ενός Brexit χωρίς συμφωνία, πως τα «μυαλά» αυτά θα παραμείνουν να προσφέρουν τις υπηρεσίας τους στην χώρα; Η Τερέζα Μέι, διαβεβαίωνε πρόσφατα πως και την χειρότερη περίπτωση εξόδου, γενικά οι ξένοι εργαζόμενοι, άρα και τα υψηλόβαθμα στελέχη, δεν θα δουν την παραμονή τους στο ΗΒ να επηρεάζεται. Αναλυτές όμως υποστηρίζουν πως αργά ή γρήγορα αυτό εκ των πραγμάτων θα ανατραπεί. Φανταστείτε μόνο, για να αναφέρουμε ένα ενδεχόμενο, τα στελέχη αυτά να δουν τις απολαβές τους να μειώνονται όσων αφορά την συναλλαγματική αξία τους σε ευρώ, εξ αιτίας μιας υποτίμησης την στερλίνας. Πόσο θα είναι διατεθειμένοι να δεχτούν μια τέτοια κατάσταση;
Επιπτώσεις: An early warning!
Όταν αναγγέλθηκαν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος για το Brexit, όλη η αυτοκινητοβιομηχανία τα υποδέχτηκε με αισθήματα απελπισίας. Οι προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις άρχισαν σχεδόν την ίδια μέρα. Μέχρι τώρα λοιπόν έχουν συμβεί ή, μπορεί να συμβούν τα εξής:
- Η Renault κατέχει το 43,4% της Nissan. Η τελευταία έχει παραγωγική μονάδα στην Αγγλία. Δεν θέλει και πολύ σκέψη να υποθέσει κανείς πως αυτή η μονάδα μπορεί να μεταφερθεί αλλού. Απασχολεί αυτή την στιγμή άμεσα, 7.000 θέσεις εργασίας και έμμεσα, σε δορυφορικές παραγωγικές μονάδες, άλλες 24.000 θέσεις.
- Η Honda ήδη ανακοίνωσε πως θα κλείσει το 2022, το υπερσύγχρονο εργοστάσιό της στο Swindon με αποτέλεσμα την απώλεια 3.500 θέσεων εργασίας.
- Η BMW και η Toyota ήδη προειδοποίησαν για τις ενδεχόμενες αρνητικές εξελίξεις στην περίπτωση ενός Άτακτου Brexit. Η BMW προχώρησε και ένα βήμα παραπάνω, αποκαλύπτοντας πως σκέφτεται την μεταφορά του Mini σε άλλη χώρα.
Και όλα αυτά είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος που αφορά συγκεκριμένες εταιρείας/μάρκες. Υπάρχουν όμως και γενικές επιπτώσεις που οφείλονται στο μέγεθος και την σημασία της αυτοκινητοβιομηχανίας τόσο στην ΜΒ όσο και στην ΕΕ:
- Η ΜΒ παράγει ετησίως 1.519.440 αυτοκίνητα, εκ των οποίων μόνο το 18,5% απευθυνόταν στην εσωτερική αγορά. Το υπόλοιπο 81,5% ήταν εξαγωγές. Το αντίστοιχο ποσοστό της ΕΕ ήταν ακριβώς αντίθετο: 61,7% για την εσωτερική αγορά και 38,3% εξαγωγές (στοιχεία 2018). Κατανοεί κανείς τις επιπτώσεις και στα δυο μέρη αλλά κυρίως στην Αγγλία.
- Το 17% των αυτοκινήτων που πουλήθηκαν στην ΕΕ, αφορά αυτοκίνητα που είτε παράχθηκαν στην ΕΕ και πουλήθηκαν στην ΜΒ είτε το αντίστροφο. Σε πραγματικούς αριθμούς μιλάμε για περίπου 3 εκατ. οχήματα. Η σημασία αυτού το όγκου πωλήσεων για όλους τους εμπλεκόμενους, δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Το αντίθετο μάλιστα.
Υπάρχουν πολλές ακόμα επιπτώσεις από το ενδεχόμενο Άτακτο Brexit για την συγκεκριμένη αγορά. Επιπτώσεις ειδικές και λιγότερο ειδικές που αφορούν παραγωγικές μονάδες, χώρες μέλη, καταναλωτές και εργαζόμενους Άγγλους (κυρίως) και μη.
Για παράδειγμα, το οποίο ίσως και να δικαιολογεί την σημασία του «κλεισίματος» των παραγωγικών μονάδων για οργανωτικούς λόγους τον Απρίλιο. Υπάρχουν οι μεταφορικές δυνατότητες να καλύψουν με επιτυχία τις έκτακτες ανάγκες δημιουργίας μεγάλων αποθεμάτων στις αυτοκινητοβιομηχανίες κατά την μεταβατική περίοδο; Είναι εύκολη μια απάντηση όταν πχ και άλλοι κλάδοι έχουν αντίστοιχες ανάγκες για τα δικά τους αποθέματα (πχ βιομηχανίες φαρμάκων, τροφίμων κλπ κλπ;). Και μόνο το ανωτέρω δείχνει την πολυπλοκότητα της κατάστασης που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι συγκεκριμένες βιομηχανίες αλλά και όλοι οι παραγωγικοί κλάδοι της χώρας.
Σε μια τέτοια πολύπλοκη κατάσταση, η ανάγκη απαντήσεων είναι άμεση. Υπάρχουν; Κατηγορηματικά όχι. Εξ ου και το φιάσκο του Απριλίου. Το ερώτημα όμως παραμένει: τι μέλλει γενέσθαι. Πως αυτή η χώρα μπήκε σχεδόν ξαφνικά σε μια περιπέτεια κάνοντας πραγματικότητα με όλη την ιστορία του Brexit κάτι που όλοι είχαμε στο μυαλό μας από παλιά: πως η Αγγλία είναι και δεν είναι στην Ευρώπη. Και να που τώρα, πλέοντας σε πελάγη αγνοίας, καλούνται χώρες και πολίτες να αναμένουν την κατάληξη!
Σαν Υστερόγραφο
Από την πλευρά των αυτοκινητοβιομηχανιών ήταν και είναι δύσκολο να κατανοήσει γιατί κανείς να ψηφίσει υπέρ ενός Άτακτου Brexit Ακόμα πιο παράξενο όμως ήταν που οι κάτοικοι του Sunderland και του Swindon ψήφισαν υπέρ, αψηφώντας ή αγνοώντας τον κίνδυνο ο Ιάπωνας εργοδότης τους να εγκαταλείψει την χώρα τους με όποιες επιπτώσεις για αυτούς.