Το διοικητικό συμβούλιο της Tesla έχει αποκομίσει περισσότερα από 3 δισ. δολάρια μέσω απονομών μετοχών, ποσό που υπερέβη κατά πολύ τις αντίστοιχες αμοιβές σε μετοχές που έλαβαν ομόλογά του στις μεγαλύτερες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες την περίοδο καταβολής τους, σύμφωνα με ανάλυση της Equilar για λογαριασμό του Reuters.
Η ανάλυση δείχνει ότι ο αδελφός του διευθύνοντος συμβούλου Έλον Μασκ, Κίμπαλ Μασκ, έχει κερδίσει σχεδόν 1 δισ. δολάρια από το 2004, βάσει της αυξημένης αξίας δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών που κατείχε ή ρευστοποίησε. Ο διευθυντής Ίρα Έρενπραϊς έχει εισπράξει 869 εκατ. δολάρια από το 2007, ενώ η πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Ρόμπιν Ντένχολμ έχει κερδίσει 650 εκατ. δολάρια από το 2014.
Πάγωμα αμοιβών, εκτόξευση αξιών
Τα κέρδη αυτά καταγράφηκαν παρότι το συμβούλιο δεν χορηγεί νέες απονομές μετοχών από το 2020. Από το 2021, οι αμοιβές των μελών «πάγωσαν» στο πλαίσιο συμβιβασμού αγωγής μετόχων που κατήγγειλε υπερβολικές απολαβές. Ωστόσο, την περίοδο 2018–2020 ο μέσος διευθυντής της Tesla έλαβε περίπου 12 εκατ. δολάρια σε μετρητά και μετοχές — περίπου οκταπλάσια αμοιβή από τον μέσο διευθυντή της Alphabet, της επόμενης υψηλότερα αμειβόμενης εταιρείας των «Magnificent Seven».
Η αξία αυτών των αρχικών απονομών εκτινάχθηκε τα επόμενα χρόνια, ακολουθώντας την πορεία της μετοχής της Tesla. Αντίστοιχη δυναμική υπήρξε και στις άλλες έξι εταιρείες των «Magnificent Seven» — Nvidia, Alphabet, Meta, Apple, Microsoft και Amazon — των οποίων οι μετοχές αποτέλεσαν βασικό μοχλό της πολυετούς ανόδου των αγορών.
Γιατί η Tesla ξεχωρίζει
Σύμφωνα με την Equilar, η Tesla είναι η μόνη εταιρεία της ομάδας όπου το μέγεθος των αρχικών απονομών μετοχών των διευθυντών έπαιξε τόσο δυσανάλογο ρόλο στον πλούτο που δημιουργήθηκε από αυτές τις θέσεις μερικής απασχόλησης. Η μέση αμοιβή διευθυντών της Tesla την περίοδο 2018–2024 —συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων ετών παγώματος— ήταν δυόμισι φορές υψηλότερη από της Meta, της επόμενης στη σχετική κατάταξη.
Σε δήλωσή της στο Reuters, εκπρόσωπος της Tesla υποστήριξε ότι οι αμοιβές «δεν είναι υπερβολικές», καθώς συνδέονται άμεσα με την απόδοση της μετοχής και τη δημιουργία αξίας για τους μετόχους. Τόνισε επίσης ότι τα μέλη του συμβουλίου αφιερώνουν «σημαντικό χρόνο και προσπάθεια», συμμετέχοντας το 2024 σε 58 συνεδριάσεις ολομέλειας ή επιτροπών — συχνότητα άνω του μέσου όρου της αγοράς.
Δικαιώματα προαίρεσης αντί μετοχών
Η Tesla αμείβει τα μέλη του συμβουλίου με δικαιώματα προαίρεσης (options) αντί μετοχών, πρακτική σπάνια στις μεγάλες εταιρείες και επικριτική από ειδικούς εταιρικής διακυβέρνησης, επειδή μεγιστοποιεί το δυνητικό όφελος χωρίς αντίστοιχο κίνδυνο. Οι διευθυντές έχουν ήδη ασκήσει options αξίας δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ εξακολουθούν να κατέχουν μεγάλα υπόλοιπα.
Τα options δίνουν δικαίωμα αγοράς μετοχών σε προκαθορισμένη τιμή. Αν η μετοχή υποχωρήσει κάτω από αυτή, ο κάτοχος δεν υποχρεούται να αγοράσει· αν ανέβει, μπορεί να αποκτήσει τις μετοχές με έκπτωση και να τις πουλήσει άμεσα. Αντίθετα, πολλοί ειδικοί προτείνουν αμοιβή σε μετοχές με περίοδο κατοχύρωσης, ώστε οι διευθυντές να συμμερίζονται και τον καθοδικό κίνδυνο. Μόλις το 5% των 200 μεγαλύτερων εταιρειών του S&P 500 (βάσει εσόδων) απονέμουν options στα μέλη των συμβουλίων τους.
Η Tesla απαντά ότι τα options δημιουργούν «πιο ριψοκίνδυνο» κίνητρο, αφού οι διευθυντές αμείβονται μόνο αν ανέβει η μετοχή. Σε άλλες εταιρείες, όσοι λαμβάνουν μετοχές διατηρούν αξία ακόμη κι αν η τιμή υποχωρήσει, «όσο παραμένει πάνω από το μηδέν».
Ανεξαρτησία υπό αμφισβήτηση
Τέσσερις ειδικοί εταιρικής διακυβέρνησης που εξέτασαν την ανάλυση για το Reuters εκτίμησαν ότι οι υπέρογκες αμοιβές υπονομεύουν την ανεξαρτησία του συμβουλίου στην εποπτεία της Tesla και του Έλον Μασκ. «Οι διευθυντές της Tesla είναι υπερβολικά καλοπληρωμένοι», σχολίασε ο Ντάγκλας Τσία της Soundboard Governance. «Δεν είναι βέβαιο ότι τέτοιες αμοιβές βελτιώνουν την απόδοση».
Ο Τσαρλς Έλσον του Πανεπιστημίου του Ντέλαγουερ αναγνώρισε το επιχείρημα της Tesla, αλλά συνέστησε αμοιβές σε περιορισμένες μετοχές με περίοδο κατοχύρωσης, καθώς τα options «τείνουν να μεγεθύνουν δραματικά τις αποδόσεις».
Δικαστικές εξελίξεις και πακέτα Μασκ
Πέρα από την αγωγή των μετόχων, οι αμοιβές του συμβουλίου τέθηκαν στο μικροσκόπιο και από απόφαση δικαστηρίου του Ντέλαγουερ που ακύρωσε πέρυσι το πακέτο αμοιβών του Μασκ του 2018, το οποίο αποτιμάται σήμερα στα 132 δισ. δολάρια. Το δικαστήριο έκρινε ότι οι υπερβολικές αμοιβές και οι προσωπικοί δεσμοί με τον Μασκ επηρέασαν τις διαπραγματεύσεις. Το συμβούλιο έχει ασκήσει έφεση και δεσμεύτηκε να προτείνει νέο πακέτο τουλάχιστον 42 δισ. δολαρίων αν χάσει.
Τον Σεπτέμβριο, προτάθηκε νέο πακέτο που θα μπορούσε να αποδώσει στον Μασκ έως και 1 τρισ. δολάρια σε μετοχές την επόμενη δεκαετία (περίπου 878 δισ. καθαρά). Κάθε ένα από αυτά θα τον καθιστούσε, με διαφορά, τον πιο ακριβοπληρωμένο CEO στην Ιστορία.
Η Equilar υπολόγισε μέσες ετήσιες αμοιβές διευθυντών (μετρητά και μετοχές) για το 2018–2024. Οι διευθυντές της Tesla είχαν κατά μέσο όρο 1,7 εκατ. δολάρια ετησίως, παρά το πάγωμα αμοιβών. Ακολούθησε η Meta με περίπου 685 χιλ. δολάρια, ενώ η Amazon ήταν χαμηλότερα, περί τα 307 χιλ. δολάρια.
Σε όρους συνολικών απολαβών ζωής, πάνω από 3 δισ. δολάρια κατευθύνθηκαν σε πέντε από τα οκτώ μη εκτελεστικά μέλη της Tesla. Οι υπόλοιποι τρεις εντάχθηκαν μετά το πάγωμα αμοιβών. Όλοι οι πέντε έχουν ρευστοποιήσει options: ο Τζέιμς Μέρντοχ τα λιγότερα (περί τα 81 εκατ. δολάρια), ενώ η Ντένχολμ τα περισσότερα (περί τα 595 εκατ., δηλαδή το 91% των συνολικών απολαβών της).
Άλλες εταιρείες κατέγραψαν επίσης μεγάλα ποσά, όμως οι συγκρίσεις δυσκολεύουν λόγω διαφορετικής θητείας και προσωπικών αγορών μετοχών προ του 2003. Κανένα μέλος της Tesla δεν προηγήθηκε των κανόνων διαφάνειας, άρα όλες οι προσωπικές αγορές δημοσιοποιούνται. Η Equilar εντόπισε μικρές προσωπικές αγορές από τη Ντένχολμ και την Κάθλιν Γουίλσον-Τόμπσον (περίπου 1% των συνολικών απολαβών).
«Τι κάνει τους διευθυντές της Tesla τόσο ξεχωριστούς;»
Καμία άλλη εταιρεία των «Magnificent Seven» δεν αντιμετώπισε αντίστοιχες νομικές προκλήσεις. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι γενναιόδωρες απονομές options της Tesla μπορεί να αποθαρρύνουν την αυστηρή εποπτεία, σε αντίθεση με περιπτώσεις όπως της Nvidia, όπου οι αρχικές αμοιβές ήταν εντός κανόνων και η αξία αυξήθηκε μετά από μακρά θητεία και μετασχηματιστική ανάπτυξη.
Οι δύο διευθύντριες που συμμετείχαν στην επιτροπή για το τελευταίο πακέτο Μασκ — Ντένχολμ και Γουίλσον-Τόμπσον — έχουν δηλώσει ότι η αμοιβή τους από την Tesla αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τους. Η Ντένχολμ χαρακτήρισε τις απολαβές «καθοριστικές για τη ζωή», χρηματοδοτώντας επενδύσεις και επαγγελματικές ομάδες μπάσκετ στην Αυστραλία. Αμφότερες αρνήθηκαν συνεντεύξεις.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η ανεξαρτησία διαβρώνεται όταν μια θέση στο συμβούλιο προσφέρει αμοιβές πολύ πάνω από τα συνήθη ή αποτελεί τη βασική πηγή πλούτου. «Είναι η ίδια δουλειά με κάθε άλλη εισηγμένη», είπε ο Τσία. «Τι κάνει τους διευθυντές της Tesla τόσο ξεχωριστούς;»
Διαβάστε ακόμη
To στοίχημα των επενδύσεων μετά το Ταμείο Ανάκαμψης
«Πράσινο» deal Google – Shizen Energy στη Μαλαισία για τα data centers
Η σόγια ξανασχεδιάζει τον χάρτη της ναυλαγοράς ξηρού φορτίου
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα