Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες της Ευρώπης ανησυχούν ότι ο φόρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα είναι πολύ ήπιος για τα προϊόντα που προκαλούν ρύπανση και εισάγονται από την Κίνα, τη Βραζιλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, υπονομεύοντας τον ίδιο το σκοπό του μέτρου.
Από τις αρχές του επόμενου έτους, οι Βρυξέλλες θα επιβάλλουν τέλος σε προϊόντα όπως το τσιμέντο, ο σίδηρος, ο χάλυβας, το αλουμίνιο και τα λιπάσματα που εισάγονται από χώρες με λιγότερο αυστηρά πρότυπα εκπομπών από αυτά της ΕΕ.
Ο σκοπός του νόμου, γνωστού ως Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), είναι να διασφαλίσει ότι τα πιο ρυπογόνα εισαγόμενα προϊόντα δε θα έχουν αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των προϊόντων που κατασκευάζονται στην ΕΕ, τα οποία επιβαρύνονται με περίπου 80 ευρώ για κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν.
Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ είναι πώς να υπολογίσει το αποτύπωμα άνθρακα των εισαγωγών όταν οι παραγωγοί δεν παρέχουν ακριβή στοιχεία για τις εκπομπές. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο της ΕΕ στα οποία απέκτησε πρόσβαση το POLITICO, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει προεπιλεγμένους τύπους που, σύμφωνα με τις εταιρείες της ΕΕ, είναι υπερβολικά γενναιόδωροι.
Δύο έγγραφα ειδικότερα έχουν προκαλέσει αντιδράσεις. Το ένα περιέχει σχέδια κριτηρίων αναφοράς για την αξιολόγηση του αποτυπώματος άνθρακα των εισαγόμενων προϊόντων, ενώ το δεύτερο παρουσιάζει τις προεπιλεγμένες τιμές εκπομπών CO2 για την παραγωγή αυτών των προϊόντων σε ξένες χώρες. Τα έγγραφα αυτά ενδέχεται να υποστούν αλλαγές.
Πολλοί εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής βιομηχανίας δήλωσαν στο POLITICO ότι οι προτεινόμενες εκτιμώμενες τιμές του αποτυπώματος άνθρακα είναι πολύ χαμηλές για ορισμένες χώρες, γεγονός που ενδέχεται να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα του CBAM.
Ενώ ένα αδύναμο CBAM θα ήταν αρνητικό για πολλές βιομηχανίες της ΕΕ που έχουν υψηλές εκπομπές και είναι εκτεθειμένες στο εμπόριο, είναι πιθανό να ευχαριστήσει τους τομείς που βασίζονται σε φθηνές εισαγωγές προϊόντων CBAM — όπως οι ευρωπαίοι αγρότες που εισάγουν λιπάσματα — καθώς και τους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ που έχουν διαμαρτυρηθεί ότι το μέτρο αποτελεί εμπόδιο στο παγκόσμιο ελεύθερο εμπόριο.
Η ορθότητα αυτών των δεδομένων είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι ο μηχανισμός λειτουργεί και ενθαρρύνει τις εταιρείες να μειώσουν τις εκπομπές τους, ώστε να πληρώνουν χαμηλότερα τέλη CBAM.
«Οι ασυνέπειες στα στοιχεία των προεπιλεγμένων τιμών και των δεικτών αναφοράς θα μείωναν το κίνητρο για καθαρότερες διαδικασίες παραγωγής και θα επέτρεπαν στις εισαγωγές με υψηλές εκπομπές να εισέλθουν στην αγορά της ΕΕ», δήλωσε εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας στο POLITICO. «Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα CBAM που όχι μόνο θα είναι σημαντικά λιγότερο αποτελεσματικό, αλλά πιθανότατα αντιπαραγωγικό».
Η Kομισιόν, από την πλευρά της, βρίσκεται υπό πίεση να υιοθετήσει γρήγορα αυτούς τους νόμους, καθώς είναι απαραίτητοι για τον καθορισμό των τελευταίων τεχνικών λεπτομερειών για την εφαρμογή του CBAM, το οποίο θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου.
Ωστόσο, ο πρόεδρος της Business for CBAM Coalition, Λέον ντε Γκράαφ τόνισε πως η διαδικασία αυτή δεν πρέπει απαραίτητα να επιταχυνθεί.
Από τη μία πλευρά, οι εισαγωγείς χρειάζονται άμεσα σαφήνεια, επειδή επί του παρόντος πραγματοποιούν συμφωνίες για το επόμενο έτος και αυτή τη στιγμή «δεν μπορούν να υπολογίσουν ποιο θα είναι το κόστος CBAM».
Ωστόσο, οι ευρωπαίοι εισαγωγείς ανησυχούν επίσης διότι μόλις εγκριθούν, οι προεπιλεγμένες τιμές εκπομπών θα ισχύουν για τα επόμενα δύο χρόνια. Ο κανονισμός CBAM ορίζει ότι οι προεπιλεγμένες τιμές «αναθεωρούνται περιοδικά».
«Αυτό σημαίνει ότι, αν είναι λανθασμένες τώρα θα βλάψουν ορισμένους παραγωγούς της ΕΕ για τουλάχιστον δύο χρόνια», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε ακόμη
UBS: Όλοι οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο το 2026
Τι δεν πρέπει να ρωτάτε το παιδί αμέσως μετά το σχολείο
Ιταλία: Έφοδος της αστυνομίας σε luxury brands – Ύποπτα για εκμετάλλευση κινέζων εργατών
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα