Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο για τον ψηφιακό της μετασχηματισμό. Τα τελευταία χρόνια, η χώρα κατάφερε να προσελκύσει σημαντικούς πόρους, να χτίσει νέες υποδομές, να αναδείξει start-ups, να ωριμάσει το οικοσύστημα και να στρέψει το βλέμμα μεγάλων ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών στο εσωτερικό της. Το 2026 μπορεί να αποτελέσει έτος-τομή. Μεγάλα έργα τεχνητής νοημοσύνης, νέα κέντρα δεδομένων, ενίσχυση της καινοτομίας και πρόσβαση σε υπερυπολογιστές δημιουργούν ένα νέο πεδίο δυνατοτήτων, σύμφωνα με τον Θωμά Σκορδά*, αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης για Επικοινωνιακά Δίκτυα, το Περιεχόμενο και τις Τεχνολογίες (DG CONNECT) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο newmoney.gr με την ευκαιρία της συμμετοχής του στο 5ο Emerging Tech Forum που διοργάνωσε η Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αναδυόμενων Τεχνολογιών (HETiA), ο Θ. Σκορδάs αποκωδικοποιεί τις προοπτικές για την Ελλάδα και εξηγεί τι πρέπει να γίνει ώστε το ελληνικό οικοσύστημα να εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς στην ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά – αλλά δεν έχει εξαντλήσει το δυναμικό της
Ο Θωμάς Σκορδάς τονίζει πως σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Ελλάδα έχει αποδειχθεί μια χώρα με υψηλές επιδόσεις σε χρηματοδοτήσεις και συμμετοχή σε προγράμματα. «Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με την πιο δυναμική συμμετοχή στο πρόγραμμα Digital Europe, συγκεντρώνοντας πάνω από το 20% των επιδοτήσεων που έχουν υπογραφεί — μια ξεκάθαρη ένδειξη ισχυρής παρουσίας» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σήμερα, η χώρα φιλοξενεί εννέα European Digital Innovation Hubs (EDIHs), συμμετέχει σε Testing & Experimentation Facilities για την τεχνητή νοημοσύνη στη μεταποίηση και σε έργα data spaces, ενώ ενισχύει τις υποδομές υπερυπολογιστικής ισχύος, με τον Δαίδαλο και το Εργοστάσιο Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Factory) Φάρος.
«Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελληνικές ΜμΕ έχουν πολύ υψηλή συμμετοχή, απορροφώντας πάνω από το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, που κατευθύνονται στην Ελλάδα και πετυχαίνοντας ένα εντυπωσιακό ποσοστό επιτυχίας άνω του 92%. Όλα αυτά τα έργα προωθούν κρίσιμες ψηφιακές υποδομές, τοποθετώντας την Ελλάδα ως στρατηγικό κόμβο για την ΕΕ.
Ενισχύουν τη διεθνή συνδεσιμότητα, την ανθεκτικότητα των δικτύων και την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ένωσης.» Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα δεν έχει «πιάσει ταβάνι» σημειώνει ο Θ. Σκορδάς: «Παρόλο που η συμμετοχή της Ελλάδας στα ευρωπαϊκά ψηφιακά προγράμματα είναι ισχυρή, η υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών —ιδιαίτερα μεταξύ των ΜμΕ— υστερεί σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ και η ευρύτερη πρόκληση της υιοθέτησης της Τεχνητής Νοημοσύνης από τις επιχειρήσεις επηρεάζει την Ελλάδα όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι εταιρείες κινδυνεύουν να χάσουν το πλήρες δυναμικό των νέων τεχνολογιών και της διαθέσιμης υποστήριξης. Επιπλέον, οι καινοτόμες επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη συχνά δυσκολεύονται να αναπτυχθούν και να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση σε μεταγενέστερο στάδιo. Ενθαρρύνω όλους τους ενδιαφερόμενους να εξερευνήσουν τις ανοιχτές ευκαιρίες στην πύλη Χρηματοδότησης & Προσφορών, να παρακολουθήσουν τις Ενημερωτικές Ημερίδες μας ή να επικοινωνήσουν με τα εθνικά σημεία επαφής της Ελλάδας για τα προγράμματα Horizon Europe, Digital Europe και CEF Digital.»
Data centres: Η μεγάλη ευκαιρία της Ελλάδας
Η εντυπωσιακή δυναμική στα κέντρα δεδομένων έχει αλλάξει τον χάρτη της χώρας, αλλά ταυτόχρονα έχει δημιουργήσει ανησυχίες για το κατά πόσο αυτή η ανάπτυξη βασίζεται σε ένα ενεργοβόρο, χαμηλής προστιθέμενης αξίας μοντέλο.
Ο Θ. Σκορδάς απαντά ότι πρόκειται για έναν στρατηγικό τομέα με κρίσιμο ρόλο στη νέα εποχή της τεχνητής νοημοσύνης: «Τα κέντρα δεδομένων δεν αποτελούν απλώς υποδομές, αποτελούν μια επιχειρηματική ευκαιρία υψηλής αξίας… Η Ελλάδα βρίσκεται σε μοναδική θέση να παίξει καίριο ρόλο σε αυτόν τον τομέα — αξιοποιώντας τις υπάρχουσες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πρωτοπορώντας σε λύσεις ενεργειακής αποθήκευσης, παραγωγής επιτόπου, συστημάτων ψύξης και έξυπνων δικτύων.»
Η Ε. Επιτροπή θα εισάγει κίνητρα μέσω του επερχόμενου νόμου για την ανάπτυξη του cloud και της τεχνητής νοημοσύνης Cloud and AI Development Act, που θα βελτιώσει και θα απλοποιήσει τις διαδικασίες αδειοδότησης για κέντρα δεδομένων υψηλής βιωσιμότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη edge computing θα έχει κεντρικό ρόλο και τα data center θα καλούνται να παρέχουν μέρος της υπολογιστικής ισχύος στα τοπικά οικοσυστήματα.
Startups: Δυναμικό 2025 – Οι ευκαιρίες του 2026
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της συνέντευξης αφορά στις ελληνικές startups. Παρότι υπάρχει η αίσθηση ότι το 2025 ήταν έτος στασιμότητας για την άντληση κεφαλαίων, ο Θ. Σκορδάς απορρίπτει αυτό το αφήγημα: «Σε αντίθεση με τους φόβους περί στασιμότητας, η χρηματοδότηση για ελληνικές startups έχει εκτοξευθεί το 2025. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Dealroom, οι ελληνικές νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν συγκεντρώσει 230 εκατομμύρια ευρώ φέτος—σχεδόν τριπλάσια χρηματοδότηση από το ποσό που συγκεντρώθηκε το 2024.»
Η ελληνική αγορά εμφάνισε σημαντικές συμφωνίες (όπως αυτές των Progressive Robotics, Natech Banking Solutions και StiQ) και το στοίχημα τώρα μετατοπίζεται προς την τεχνητή νοημοσύνη. «Κοιτάζοντας το 2026 και μετά, η εστίαση για τις ελληνικές νεοσύστατες και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις θα πρέπει τώρα να μετατοπιστεί στην αξιοποίηση της ΤΝ για καινοτομία προϊόντων και λειτουργική αποτελεσματικότητα» τονίζει ο Θ. Σκορδάς. «Αυτές είναι ορισμένες βασικές ευκαιρίες: Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις που αναπτύσσουν συστήματα ΤΝ σύντομα θα είναι σε θέση να υποβάλουν αίτηση για δωρεάν πρόσβαση σε υποδομές υπολογιστικής Τεχνητής Νοημοσύνης που προσφέρονται από τα Εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης της ΕΕ, όπως ο Φάρος. Συνιστώ επίσης στις ελληνικές ΜμΕ να αρχίσουν να εξερευνούν τον αυξανόμενο αριθμό “αρκετά καλών” μοντέλων ΤΝ ανοιχτού κώδικα που είναι δωρεάν για χρήση.»
Πολλά από αυτά τα μοντέλα έχουν αναπτυχθεί από ευρωπαϊκές εταιρείες και έχουν εκπαιδευτεί με βάση ευρωπαϊκά δεδομένα, όπως τα ανοιχτά μοντέλα ΑΙ των Mistral και TildeLLM. «Ενθαρρύνω επίσης τις ελληνικές startup να εξερευνήσουν τη Στρατηγική Εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης (Apply AI Strategy), η οποία δρομολογήθηκε πρόσφατα από την Επιτροπή. Αυτή η πρωτοβουλία θα εφαρμόσει εμβληματικές δράσεις σε 10 βασικούς βιομηχανικούς τομείς, προσφέροντας περιπτώσεις χρήσης της ΤΝ στον πραγματικό κόσμο και ευκαιρίες που υποστηρίζονται από την ΕΕ για εφαρμογή και κλιμάκωση.»
Ελλάδα: Έχει λάβει σχεδόν 1 δισ. για ψηφιακές υποδομές
Ο Θ. Σκορδάς υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη επενδύει στρατηγικά σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το cloud, η κυβερνοασφάλεια, η υπερυπολογιστική ισχύς, οι ημιαγωγοί και η κβαντική τεχνολογία, μέσα από μεγάλα προγράμματα, όπως τα Digital Decade, Horizon Europe, Digital Europe Programme, Connecting Europe Facility.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα:
• έχει λάβει ήδη πάνω από 107 εκατ. ευρώ μόνο από το Digital Europe Programme (2021–2025),
• θα λάβει συνολικά 27,6 εκατ. ευρώ για το ΑΙ Factory Φάρος
• εξασφάλισε πάνω από 526 εκατ. ευρώ από το Horizon Europe’s Cluster 4 για 1.187 έργα
• συμμετέχει σε 22 έργα συνδεσιμότητας μέσω CEF Digital, που έφεραν στην χώρα 156 εκατ. ευρώ την περίοδο 2021-2025.
«Αν και το ακριβές μερίδιο της μελλοντικής χρηματοδότησης για τους ελληνικούς οργανισμούς δεν μπορεί να προβλεφθεί, οι ευκαιρίες παραμένουν σημαντικές» τονίζει ο Θ. Σκορδάς.
*Οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται σε αυτήν τη συνέντευξη είναι αυτές του συνεντευξιαζόμενου και δεν αποτελούν την επίσημη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Διαβάστε ακόμη
Επέλαση στο εμπόριο: Το 85% των Ελλήνων αγοράζει από ασιατικές πλατφόρμες (γραφήματα + pics)
Οι ΗΠΑ καταδιώκουν τρίτο πετρελαιοφόρο στη Βενεζουέλα – Εντείνεται ο ναυτικός αποκλεισμός (χάρτης)
Τουρισμός: 3 δισ. ευρώ οι δαπάνες των Ελλήνων φέτος για ταξίδια στο εξωτερικό (πίνακας)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα