Να πατηθεί το κουμπί της ενεργειακής ανακαίνισης κτιρίων με εγγυημένα δάνεια, ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά συστήνει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο διαβούλευσης που διενεργείται για τον σκοπό αυτόν.
Δίπλα στα ευάλωτα νοικοκυριά ο ευρωπαϊκός θεσμός των πιστωτικών ιδρυμάτων τονίζει την αναγκαιότητα ενός προγράμματος εγγυήσεων- επιδοτήσεων για τις πολυκατοικίες , όπου η ιδιοκτησία είναι κατακερματισμένη και οι αποφάσεις δυσκολότερες.
Επισημαίνει την ανάγκη της εκπόνησης μιας συνολικής πολιτικής που θα λαμβάνει υπόψη της τις ιδιαιτερότητες του κάθε κράτους μέλους.
Στις θέσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών γίνεται ειδική αναφορά και στη χώρα μας η οποία βρίσκεται στις θερμότερες περιοχές της Ευρώπης και οι ανάγκες της διαφοροποιούνται από άλλες γεωγραφικές περιοχές.
Για τη βελτίωση του προφίλ κινδύνου-απόδοσης, είναι απαραίτητο οι δημόσιες εγγυήσεις επιδοτήσεις να παρέχονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης υποστηριζόμενες από ένα σαφές και σταθερό κανονιστικό πλαίσιο.
Συνιστάται επίσης η απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών για την πρόσβαση σε δημόσια οικονομική στήριξη, ιδίως για τις μικεομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Διαφορετικά κτίρια, άλλες ανάγκες ανά χώρα
Πριν από την εφαρμογή οποιωνδήποτε μέτρων πολιτικής για την ενίσχυση της ανακαίνισης κτιρίων, είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί η σημαντική ποικιλομορφία που υπάρχει στον τομέα των ακινήτων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το απόθεμα κατοικιών, το ενεργειακό μείγμα και η ικανότητα ανακαίνισης διαφέρουν σε κάθε κράτος μέλος. Από αυτή την άποψη, απαιτούνται εξατομικευμένα κίνητρα και λύσεις για τα διάφορα κράτη μέλη.
– Σε ότι αφορά τις διαφορές στο οικιστικό απόθεμα, στην Ισπανία και τη Λετονία, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατοικεί σε διαμερίσματα σε ποσοστά 65,3% και 64,4% αντίστοιχα. Αντίθετα, σε χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ολλανδία και το Βέλγιο, οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε μονοκατοικίες σε ποσοστά 90,2%, 77,1% και 76,8% αντίστοιχα.
Αυτή η διάκριση επηρεάζει σημαντικά την προσέγγιση στη λήψη αποφάσεων, τις εγκρίσεις και τις τεχνικές αξιολογήσεις που σχετίζονται με την ανακαίνιση κατοικιών.
Σε χώρες όπου κυριαρχούν οι μονοκατοικίες, κάθε νοικοκυριό συνήθως λαμβάνει ανεξάρτητες αποφάσεις και οι ανακαινίσεις εξαρτώνται αποκλειστικά από τους ατομικούς προϋπολογισμούς.
Σε χώρες όπου τα διαμερίσματα είναι πιο συνηθισμένα, οι αποφάσεις για την ανακαίνιση ολόκληρου του κτιρίου λαμβάνονται συλλογικά. Αυτό σημαίνει ότι τα έργα ανακαίνισης συχνά βασίζονται στην οικονομική δυνατότητα πολλών κατοίκων, οι οποίοι μπορεί να έχουν διαφορετική οικονομική κατάσταση και, κατά καιρούς, αντικρουόμενα συμφέροντα. Από αυτή την άποψη, είναι σημαντικό να απλοποιηθεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων για τις ανακαινίσεις πολυκατοικιών.
-Σε ότι αφορά τις κλιματικές ζώνες, οι προτεραιότητες ανακαίνισης διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων κλιματικών ζωνών. Για παράδειγμα, οι αναβαθμίσεις μόνωσης και θέρμανσης είναι πιο κρίσιμες σε ψυχρότερες κλιματικές ζώνες (π.χ. Φινλανδία, Σουηδία), ενώ η ψύξη και η σκίαση μπορεί να είναι πιο σχετικές σε θερμότερες περιοχές (π.χ. Ισπανία και Ελλάδα). Οποιαδήποτε μέτρα πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις διαφορές που σχετίζονται με τις κλιματικές ζώνες.
– Τα συστήματα θέρμανσης χώρων διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Ιταλία και η Ουγγαρία, το φυσικό αέριο κυριαρχεί στην οικιακή θέρμανση αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 50% των αναγκών θέρμανσης χώρων. Αντίθετα, χώρες όπως η Πορτογαλία, η Κροατία και η Βουλγαρία ήδη βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την Πορτογαλία να φτάνει έως και το 88,2%. Αυτή η ποικιλομορφία υπογραμμίζει τη σημασία του σχεδιασμού
Σε ότι αφορά την κατανάλωση ενέργειας στα νοικοκυριά, μια ενιαία προσέγγιση δεν θα είναι αποτελεσματική. Οι χώρες της ΕΕ με συστήματα θέρμανσης που κυριαρχούνται από φυσικό αέριο ενδέχεται να χρειαστούν κίνητρα που να υποστηρίζουν την αλλαγή πηγών ενέργειας και τις αναβαθμίσεις υποδομών, ενώ εκείνες που ήδη χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενδέχεται να επωφεληθούν από βελτιώσεις στην απόδοση.
Πως θα χτιστεί το προφίλ των δανειοληπτών
Οι τράπεζες στέκονται και επιμένουν στην ενίσχυση του προφίλ κινδύνου-απόδοσης σε ότι αφορά τις πολιτικές της Ε.Ε. Χρειάζονται συγκεκριμένες λύσεις για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά που ζουν στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις.
Η στόχευση των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις αποτελεί πρόκληση για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα λόγω του υψηλού πιστωτικού κινδύνου που σχετίζεται με τις κακής ποιότητας εξασφαλίσεις και του γεγονότος ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά συχνά ζουν σε τέτοια κτίρια.
Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υποστηριχθούν αυτά τα νοικοκυριά για να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος και να αποτρέψουν την ενεργειακή φτώχεια. Ακόμη και με τις εγγυήσεις και τις επιχορηγήσεις σε ισχύ, οι τράπεζες αναμένεται να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες που βασίζονται στον κίνδυνο χορήγησης δανείων, πράγμα που σημαίνει ότι ο δανεισμός ενδέχεται να είναι αδύνατος λόγω ανεπαρκούς ικανότητας αποπληρωμής των νοικοκυριών. Συνεπώς οι τράπεζες ζητούν την βαθύτερη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.
Δημόσιες Εγγυήσεις
Ειδικές συστάσεις σχετικά με τις δημόσιες εγγυήσεις:
-Οι διοικητικές διαδικασίες πρέπει να απλουστευθούν, ιδίως για μικρότερα έργα που αναλαμβάνονται από ΜΜΕ και νοικοκυριά, έτσι ώστε το διοικητικό φόρτο και το κόστος να μην υπερτερούν του οφέλους από τη χρήση αυτών των εγγυήσεων.
– Οι Δημόσιες εγγυήσεις θα πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμες για πολυκατοικίες, όπου ο δανειολήπτης είναι ένωση ιδιοκτητών κατοικιών, ιδίως σε χώρες όπου οι άνθρωποι κατοικούν κυρίως σε τέτοια κτίρια .
– Για να διασφαλιστεί η συνέχεια της αγοράς και η εμπιστοσύνη των επενδυτών, να δημιουργηθεί ένας σαφής, μακροπρόθεσμος ανάδοχοος των προγραμμάτων εγγυήσεων που υποστηρίζονται από τα κονδύλια της ΕΕ. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η απαραίτητη υποστήριξη είναι διαθέσιμη για όσο διάστημα χρειάζεται.
– Να επιτραπεί η δέσμευση Πιστοποιητικών Εξοικονόμησης Ενέργειας για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης και την τόνωση της ζήτησης.
-Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να διασφαλίζουν ένα σταθερό και μακροπρόθεσμο ρυθμιστικό πλαίσιο με προβλέψιμη τιμολόγηση άνθρακα και σαφή πρότυπα ανακαίνισης.
– Παρόλο που η φορολογική πολιτική και τα δημοσιονομικά κίνητρα εξαρτώνται από τα κράτη μέλη, μακροπρόθεσμα, σταθερά και προβλέψιμα δημοσιονομικά κίνητρα, όπως οι μειώσεις των φόρων ακίνητης περιουσίας για ανακαινισμένα κτίρια ή ο χαμηλότερος φόρος εισοδήματος και ΦΠΑ για κατασκευαστές και εργολάβους (μειώνοντας το κόστος για τους ιδιοκτήτες ακινήτων), μπορούν να βελτιώσουν την οικονομική ελκυστικότητα των έργων.
Οι αποφάσεις για την ανακαίνιση κτιρίων είναι και θα παραμείνουν ευθύνη των ιδιοκτητών ακινήτων και υπάρχουν διάφοροι λόγοι πίσω από κάθε απόφαση για ανακαίνιση ενός κτιρίου και βελτίωση της ενεργειακής του απόδοσης. Συνολικά, όσο πιο προσιτή είναι η ανακαίνιση και όσο υψηλότερα είναι τα σχετικά οφέλη (π.χ., πολύ χαμηλότερο κόστος ενέργειας), τόσο πιο πιθανό είναι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να ενδιαφέρονται για την ανακαίνιση των ακινήτων τους.
Οι παγίδες και τα εμπόδια
Η αύξηση του δανεισμού για ενεργειακές ανακαινίσεις εξαρτάται όχι μόνο από τα κίνητρα και τη χρηματοδότηση από την πλευρά της ζήτησης, αλλά και από την επαρκή ικανότητα για την εκτέλεση του απαραίτητου έργου. Εάν η ζήτηση αυξηθεί ταχύτερα από την προσφορά, το κόστος εργασίας και υλικών θα μπορούσε να αυξηθεί, μειώνοντας τον αντίκτυπο της δημόσιας οικονομικής στήριξης.
Επομένως, είναι απαραίτητο οι προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ να τονώσουν παράλληλα τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά, ώστε να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη επιτυχία.
Ένα από τα κύρια εμπόδια είναι η έλλειψη αντίληψης ή ευαισθητοποίησης μεταξύ των δανειοληπτών σχετικά με τα οφέλη των ενεργειακών ανακαινίσεων. Αυτό που χρειάζεται είναι καλά συντονισμένες ενωσιακές και εθνικές εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ενεργειακή απόδοση και τα συναφή οφέλη, και οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην οργάνωση τέτοιων εκστρατειών ευαισθητοποίησης. Επιπλέον, ολόκληρη η διαδικασία ανακαίνισης θα πρέπει να απλοποιηθεί με τη δημιουργία ενιαίων κέντρων εξυπηρέτησης για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, όπως προβλέπεται στην EPBD.
Υπάρχουν τρόποι για να βελτιωθεί το προφίλ κινδύνου-απόδοσης των έργων ενεργειακής ανακαίνισης, αλλά είναι απαραίτητο να εξεταστεί η ενεργειακή ανακαίνιση των κτιρίων ολιστικά, δηλαδή, όχι μόνο από την άποψη της χρηματοδότησης. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις συνήθως συμβουλεύονται πρώτα άλλα άτομα και οργανισμούς, για παράδειγμα, τεχνικούς εμπειρογνώμονες, παρόχους ενεργειακών υπηρεσιών και εργολάβους, πριν απευθυνθούν σε τράπεζες για χρηματοδότηση. Για να αυξήσουν τον δανεισμό για την ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων, οι δημόσιες αρχές θα πρέπει πρώτα να τονώσουν τη ζήτηση.
Λήψη μη χρηματοοικονομικών μέτρων
Οι τράπεζες προτείνουν :
-Tην υιοθέτηση ολιστικής προσέγγισης σε όλους τους τομείς. Τα ακίνητα δεν πρέπει να προσεγγίζονται μεμονωμένα, επειδή οι στόχοι απαλλαγής από τον άνθρακα δεν μπορούν να τεθούν και να επιτευχθούν χωρίς μια επαρκή βιομηχανική πολιτική. Για παράδειγμα, η απαλλαγή από τον άνθρακα του κτιριακού αποθέματος βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην απαλλαγή από τον άνθρακα του εθνικού ενεργειακού δικτύου, αυξάνοντας το μερίδιο της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (καθαρής ενέργειας) που είναι ικανό να ικανοποιήσει τη ζήτηση.
– Οι εθνικές κυβερνήσεις να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στη διαδικασία ανακαίνισης και να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ άλλων ενδιαφερόμενων μερών, δηλαδή εμπορικών τραπεζών, ρυθμιστικών αρχών, ιδιοκτητών κατοικιών, στεγαστικών ενώσεων, κατασκευαστών, επαγγελματιών, εγκαταστατών, κατασκευαστών, επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και μέσων ενημέρωσης (π.χ., φέρνοντας αυτά τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ένα ένα ενιαίο κέντρο.
–Την αύξηση της ευαισθητοποίησης και της αντίληψης: Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των τραπεζών μας, ένα από τα κύρια εμπόδια είναι η έλλειψη αντίληψης ή ευαισθητοποίησης μεταξύ των δανειοληπτών (ιδιοκτητών κατοικιών) σχετικά με τα οφέλη των ενεργειακών ανακαινίσεων και οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στον τομέα αυτόν.
Διαβάστε ακόμη
Επίδομα ενοικίου: Τι πρέπει να τσεκάρετε σήμερα για να πληρωθείτε αύριο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα