Η ελληνική αγορά ενέργειας έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Ο ανταγωνισμός ενισχύθηκε, οι καταναλωτές απέκτησαν περισσότερες επιλογές και η εξυπηρέτηση εκσυγχρονίστηκε με νέα ψηφιακά εργαλεία. Κι όμως, μέσα σε αυτό το περιβάλλον εξέλιξης, ένα κρίσιμο ζήτημα παραμένει άλυτο: η έλλειψη αποτελεσματικού πλαισίου για τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου καταναλωτές αλλάζουν πάροχο χωρίς να έχουν εξοφλήσει τις υποχρεώσεις τους.

Αυτό το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ ενός παρόχου και ενός πελάτη. Έχει συστημική διάσταση και αφορά συνολικά τη λειτουργία της αγοράς. Όταν δεν υπάρχουν μηχανισμοί για τη διασφάλιση της πληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών, το κόστος αυτό δεν εξαφανίζεται – αναπόφευκτα, τουλάχιστον μέρος αυτού, μετακυλίεται. Και τελικά, επιβαρύνει έμμεσα τους συνεπείς καταναλωτές: αυτούς που πληρώνουν στην ώρα τους, που στηρίζουν με τη στάση τους τη σταθερότητα και τη λειτουργία της αγοράς.

Ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους

Η αδυναμία αποτελεσματικής διαχείρισης των οφειλών δημιουργεί στρεβλώσεις και ανισότητες. Οι προμηθευτές έχουν σήμερα περιορισμένα εργαλεία για την ανάκτηση των οφειλόμενων ποσών. Οι νομικές οδοί, όπως οι εξώδικες ή δικαστικές ενέργειες, είναι συχνά χρονοβόρες και όχι πάντα αποδοτικές.

Όταν, παρά τις προσπάθειες, μένει μέρος της ζημίας ακάλυπτο, αυτό επηρεάζει αναπόφευκτα τις γενικότερες εμπορικές αποφάσεις: τα διαθέσιμα τιμολόγια, τη στρατηγική τιμολόγησης, τη συνολική εικόνα του κόστους. Με άλλα λόγια, όσο διευρύνεται η έκθεση σε φαινόμενα στρατηγικής ασυνέπειας, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η πίεση που τελικά φτάνει και στους συνεπείς πελάτες.

Σταθερότητα και ισορροπία με καθαρούς κανόνες

Η δυνατότητα του καταναλωτή να αλλάζει πάροχο ελεύθερα είναι θεμελιώδες δικαίωμα. Είναι ο πυρήνας της φιλοσοφίας της απελευθερωμένης αγοράς ενέργειας και δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση. Όμως για να λειτουργεί αυτή η ελευθερία ομαλά και με δίκαιους όρους για όλους, πρέπει να συνοδεύεται από ένα βασικό υπόβαθρο εμπιστοσύνης και εμπορικής σταθερότητας.

Η ασυνέπεια στην εξόφληση οφειλών, όταν μένει χωρίς αντίβαρο, υπονομεύει τη λειτουργία της αγοράς. Δεν επηρεάζει μόνο τον προμηθευτή που υφίσταται τη ζημία, αλλά στρεβλώνει συνολικά τους όρους του ανταγωνισμού και τη δυνατότητα των εταιρειών να προσφέρουν ελκυστικά τιμολόγια.

Τι είδους πλαίσιο χρειαζόμαστε;

Η εμπειρία δείχνει ότι δεν απαιτούνται περίπλοκες ή περιοριστικές ρυθμίσεις. Αντίθετα, η αγορά μπορεί να λειτουργήσει σωστά με την εφαρμογή απλών, καθαρών και προβλέψιμων κανόνων, όπως:

  • Τυποποιημένες διαδικασίες διακανονισμών, πριν την επιβολή οποιουδήποτε μέτρου πίεσης.
  • Στοχευμένη επιβολή μέτρων με αναλογικά κριτήρια, εντός αυστηρά καθορισμένων ορίων.
  • Εντοπισμός περιπτώσεων στρατηγικής ασυνέπειας, χωρίς οριζόντιους περιορισμούς ή εμπόδια στην ελευθερία επιλογής.

Τέτοια εργαλεία δεν περιορίζουν τα δικαιώματα των καταναλωτών. Αντιθέτως, ενισχύουν τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη όλων, διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον και δίνουν ένα ξεκάθαρο σήμα ότι η συνέπεια αναγνωρίζεται και προστατεύεται.

Για μια αγορά ενέργειας που λειτουργεί για όλους

Σε περιόδους οικονομικών προκλήσεων και ενεργειακής μετάβασης, η αγορά ενέργειας χρειάζεται σταθερότητα, εμπιστοσύνη και ισόρροπους κανόνες. Η ύπαρξη ενός λειτουργικού συστήματος για την ανάκτηση οφειλών – με σεβασμό στην κοινωνική πραγματικότητα – είναι αναγκαία για τη διατήρηση δίκαιων όρων για όλους τους συμμετέχοντες.

Γιατί τελικά, η συνέπεια δεν πρέπει να είναι βάρος. Πρέπει να είναι πλεονέκτημα και θεμέλιο μιας αγοράς που εξελίσσεται με διαφάνεια, προβλεψιμότητα και σεβασμό προς κάθε καταναλωτή.