Τα παρεπόμενα της υγειονομικής κρίσης και της πανδημίας που προκάλεσε ο κορωνοϊός δεν περιορίζονται στα θέματα της Υγείας, της κοινωνικής οργάνωσης και της οικονομίας. Οι λέξεις «βιώσιμη ανάπτυξη» και «βιωσιμότητα» εντυπώθηκαν βαθύτερα στη συλλογική συνείδηση, καθώς αναδύθηκε η ιδέα ότι ένα άλλο μοντέλο δραστηριοποίησης και ζωής είναι εφικτό αλλά και αναγκαίο.
Όπως έδειξαν και διάφορες έρευνες, η εμφάνιση του Covid-19 άλλαξε πολλές από τις συνήθειες μας, και έτσι μαζί με την παγκόσμια επικράτηση των τηλεδιασκέψεων, αρχίσαμε να θεωρούμε πιθανότερο να αγοράσουμε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μόλις αυξηθούν τα σημεία φόρτισής τους, στηρίζοντας κι εμείς την «πράσινη ανάπτυξη». Κάπως έτσι γίναμε πιο δεκτικοί στο φιλόδοξο όσο και απαραίτητο «Green Deal» που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, βλέποντας πιο θετικά τις ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά, τα ηλεκτρικά πατίνια και τις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, την ανακύκλωση, τις λάμπες LED, αλλά και τα μεταλλεία.
Η αδήριτη ανάγκη για μέταλλα και ορυκτά
Και μπορεί τα μεταλλεία να μην ταιριάζουν με την χρωματική παλέτα της πράσινης ανάπτυξης που έχουμε στο μυαλό μας, αλλά απλά και ξεκάθαρα, χωρίς αυτά βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει. Ας πάρουμε ως παράδειγμα, τις ανάγκες των χωρών της Ευρώπης για την παραγωγή υπολογιστών, μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων και ανεμογεννητριών που χρειάζονται ώστε να επιτευχθεί το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις επόμενες δεκαετίες για τον εκμηδενισμό του ανθρακικού αποτυπώματος, ως το 2050. Ωστόσο, για να πετύχει κάτι τέτοιο η Γηραιά Ήπειρός, εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την Κίνα και άλλες αγορές για την προμήθεια μεγάλων όγκων μετάλλων και ορυκτών που αποτελούν τα βασικά συστατικά αυτών των τεχνολογιών. Ο λόγος για κρίσιμες πρώτες ύλες όπως κοβάλτιο, λίθιο, τις λεγόμενες «σπάνιες γαίες», αλλά και παραδοσιακά ορυκτά όπως αλουμίνιο, χαλκό, χρυσό, νικέλιο και άλλα, τα οποία έχουμε άμεση ανάγκη.
Και η αναγκαιότητά τους δεν εξαντλείται μόνο στην παραγωγή hi-tech προϊόντων.
Ιατρικά μηχανήματα και συσκευές υγείας, διαγνωστικά τεστ, χειρουργικά εργαλεία, υλικά ατομικής προστασίας, όλα αυτά έχουν ως βάση τις ορυκτές πρώτες ύλες. Μια τεράστια ποικιλία μετάλλων και κραμάτων διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη βιομηχανικών εφαρμογών και προηγμένων τεχνολογιών. Η ιατρική βιομηχανία και θεραπευτική πρακτική, καθώς επίσης και η κατασκευή νοσοκομείων εξαρτώνται από απλά αλλά και εξειδικευμένα μέταλλα, κράματα και ορυκτά που διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη βιομηχανικών εφαρμογών και προηγμένων τεχνολογιών.
Η πανδημία, λοιπόν, ανέδειξε πιο εμφατικά από ποτέ την ανάγκη της Ευρώπης να έχει τη δική της αποδοτική εξορυκτική βιομηχανία που θα τροφοδοτήσει τις βιομηχανίες με τις απαραίτητες πρώτες ύλες, ώστε να καλυφθούν οι ολοένα αυξανόμενες υγειονομικές ανάγκες, αλλά και οι στρατηγικές απαιτήσεις της βιώσιμης πράσινης ανάπτυξης. Είναι τώρα η στιγμή να μπει και πάλι στο προσκήνιο η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης στις πρώτες ύλες και είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι δεν γίνεται από τη μία να λέμε «Ναι, στην Πράσινη Οικονομία» και ταυτόχρονα «Όχι στα Μεταλλεία».
Η θέση της Ελλάδας στις νέες προκλήσεις
Σε αυτό το νέο «Green Deal» η χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει τον δικό της ρόλο, καθώς διαθέτει πλούσιο και ποιοτικό μεταλλευτικό υπέδαφος. Επιπλέον, στη χώρα υπάρχουν οι βιομηχανίες εκείνες που λειτουργούν υπεύθυνα και βιώσιμα προμηθεύοντας την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια αγορά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εξαιρετικών κοιτασμάτων, σε χρυσό, άργυρο, μόλυβδο, χαλκό και ψευδάργυρο, είναι τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, στην ΒΑ Χαλκιδική, που λειτουργούν από την Ελληνικός Χρυσός. Εκεί βρίσκονται τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας και των Μαύρων Πετρών στο Στρατώνι, τα οποία βρίσκονται σε φάση παραγωγής και εξαγωγών, αλλά και εκείνο των Σκουριών στο οποίο γίνονται κατασκευαστικές εργασίες.
Οι επενδύσεις αυτή την περίοδο στα μεταλλεία και ορυχεία θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τεράστια οφέλη για την οικονομία της χώρας και την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να έχει κι άλλες «βαριές βιομηχανίες» που μπορούν και πρέπει να προσελκύσουν επενδύσεις. Μία ανάπτυξη, όμως, που ακολουθεί πάντα τους περιβαλλοντικούς κανόνες.
Για τον λόγο αυτό τα Μεταλλεία Κασσάνδρας διαθέτουν πάνω από 400 σταθμούς που ελέγχουν το περιβάλλον, τον αέρα, τον θόρυβο και τα υπόγεια νερά και έχουν καθαρίσει την περιοχή από εκατομμύρια τόνους καταλοίπων από χρήσεις προηγούμενων δεκαετιών, που δεν συνοδευόντουσαν από τη σημερινή περιβαλλοντική ευαισθησία, τις σύγχρονες πρακτικές και αντιλήψεις, αλλά και την νομοθεσία εκείνη που πλέον προτάσσει την προστασία του περιβάλλοντος ως απαραίτητη προϋπόθεση βιομηχανικής δραστηριότητας.
