Κάθε εβδομάδα παρουσιάζουμε ένα εμβληματικό έργο Τέχνης και αποκωδικοποιούμε τους λόγους που το έκαναν σημαντικό ώστε να αποκτήσει τεράστια αξία μέσα στον χρόνο.

Ο Τακάσι Μουρακάμι είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους καλλιτέχνες της μεταπολεμικής Ιαπωνίας, γνωστός για το χαρακτηριστικό του “Superflat”. Κοινά θέματα σε όλο το έργο του (ζωγραφική, γλυπτική, εκτυπώσεις και εγκαταστάσεις) είναι τα χαμογελαστά λουλούδια, οι αρκούδες και ο Mr. DOB. Το Superflat είναι αποτέλεσμα της σύνθεσης παραδοσιακής ιαπωνικής αισθητικής ζωγραφικής με την επίπεδη οθόνη των ψηφιακών εικόνων και την ισοπέδωση της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι το 1945.
Στο έργο του το Superflat, εκδηλώνεται μέσω των μεθόδων παραγωγής του, των ζωηρών χρωμάτων και των καθορισμένων γραμμών. Είναι ένα μίγμα αμερικανικής ποπ και ιαπωνικής διακοσμητικής τέχνης. Η προσήλωσή του στην επιφάνεια ανταγωνίζεται τον Αντι Γουόρχολ, ενώ οι ιστορικοί τέχνης αντιλαμβάνονται το Superflat ως καθρέφτη της ιαπωνικής πραγματικότητας.

Γιατί είναι σπουδαίο το έργο Tan Tan-Bo του Τακάσι Μουρακάμι των 4,5 εκατ. ευρώ
Ο Τακάσι Μουρακάμι, εμπνευστής της «Superflat» αισθητικής. Credit: Getty Images / Ideal Image

Το «Tan Tan Bo» (2001) εκπροσωπεί την ικανότητα του καλλιτέχνη να αναπλάθει και να επεκτείνει τα παραδοσιακά ιαπωνικά σύμβολα μέσα σε ένα σύγχρονο τοπίο, εξερευνώντας την κατασκευή της κουλτούρας. Ενσωματώνοντας αρμονικά ζωγραφική και στοιχεία μεταξοτυπίας, το έργο αποτελεί το σημείο της μετάβασης του καλλιτέχνη αποκλειστικά στις μεταξοτυπίες. Ανάμεσα σε ενέργεια και περιστρεφόμενες μορφές, ο Mr. DOB είναι μια εκδοχή του ίδιου, με ένα μεγάλο μαύρο χαμόγελο που φωτίζει το ανακλαστικό φόντο. Ενα κολλάζ πολύχρωμων αστραπών και βιομορφικών μορφών δονούνται αντίθετα στο λευκό του προσώπου, με πρώιμα παραδείγματα των αγαπημένων λουλουδιών με χαμόγελο, να αιωρούνται δίπλα στο αυτί του δεξιά.

Ενα από τα μάτια του Mr. DOB είναι ένας υπνωτικός σπειροειδής κύκλος σε αχνό ροζ και λευκό, ενώ στο άλλο, μια σειρά συμπυκνωμένων κύκλων. To πρόσωπό του περιέχει μικρότερα κινούμενα σχέδια καρτούν: μικροσκοπικοί Mr. DOB, μανιτάρια και οι νεότερες δημιουργίες Kaikai και Kiki. Το έργο δείχνει τον καλλιτέχνη σε πλήρη ακολουθία, επιτυγχάνοντας ένα ζωγραφικό θέαμα τεχνικής ακρίβειας και κινηματογραφικής φαντασμαγορίας, που σχεδόν δεν έχει αντίστοιχο ή προηγούμενο.

Ο Mr. DOB είναι θέμα που έχει χρησιμοποιήσει με τέτοια συχνότητα ο Μουρακάμι που θεωρείται το alter ego του. Οπτικά, ο Mr. DOB μοιάζει με τον Μίκυ Μάους, αλλά η γλυκύτητά του έχει μεταλλαχθεί με την πάροδο του χρόνου και πρόσφατα έχει αποκτήσει μια πιο πονηρή και ασταθή μορφή από τον αντίστοιχο του Disney. Το όνομα Mr. DOB προέρχεται από τη ντανταϊστική φράση “dobozite dobozite”, που βρέθηκε στη manga ιστορία του Νομπόρου Καβασάκι, “Inakappe taisho” (1970), όπου οι χαρακτήρες επανειλημμένα προφέρουν εσφαλμένα τη λέξη “doshite” (γιατί). Ως εικονικό σύμβολο και οπτικό αστείο, ο Mr. DOB μεταμορφώνεται και αναπαρίσταται συστηματικά, τόσο στη ζωγραφική και τη γλυπτική, όσο και σε λούτρινα ζωάκια, καρφίτσες και άλλα συλλεκτικά αντικείμενα. Στο επίκεντρο της εξελισσόμενης αφήγησης του Mr. DOB βρίσκεται η επιθυμία της κοινωνίας να καταναλώνει.

To έργο πουλήθηκε από την Tomio Koyama Gallery στο Τόκιο το 2001, σε συλλέκτη από τη Μεγάλη Βρετανία και στη συνέχεια εκτέθηκε σε σημαντικούς χώρους διεθνώς: Tokyo Museum of Contemporary Art, Fondation Cartier pour l’ Αrt Contemporain, Serpentine Gallery, Los Angeles Museum of Contemporary Art, Guggenheim Museum Bilbao, Museum of Contemporary Art Chicago και Vancouver Art Gallery.
Στις 15 Νοεμβρίου 2018 δημοπρατήθηκε από τους Christie’s έναντι €4.550.000 ($5.037.500) την υψηλότερη τιμή της αγοράς για έργο του Τακάσι Μουρακάμι.