Περιπτώσεις κατοικιών που αποδεικνύουν ότι η αστική αρχιτεκτονική συνεχίζει να υπάρχει και να ανθεί κι εκτός Αθηνών.
Η ελληνική επαρχία, παρά την εικόνα της ως αγροτικός ή ημιαστικός χώρος διαθέτει έναν ξεχωριστό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα. Στο αστικό τοπίο μικρών πόλεων, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική -με στοιχεία όπως τα νεοκλασικά σπίτια, οι πέτρινες κατοικίες και τα αρχοντικά με αυλές και κεραμίδια- συνυπάρχει με μοντέρνα κτίσματα, πολλές φορές χωρίς ενιαίο αισθητικό όραμα. Η μαζική ανοικοδόμηση από τη δεκαετία του ’60 και μετά, η απουσία αυστηρού πολεοδομικού σχεδιασμού και η επιρροή του αθηναϊκού μοντέλου, οδήγησαν σε πολυκατοικίες «κουτιά», που συχνά δεν σέβονται την κλίμακα ή την ταυτότητα της περιοχής.
Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα νέο ενδιαφέρον για την αποκατάσταση και επανάχρηση παλαιών κτισμάτων, ενώ η βιώσιμη αρχιτεκτονική κάνει δειλά βήματα. Η αστική αρχιτεκτονική της ελληνικής επαρχίας είναι καθρέφτης μιας κοινωνίας σε μετάβαση: ανάμεσα στο παλιό που αντέχει και στο νέο που αναζητά ρίζες. Ακολουθούν αποσπάσματα από τις περιγραφές των αρχιτεκτονικών γραφείων.
Façade Architects, Καστελόκαμπος, Πάτρα
Το Cube House στον Καστελόκαμπο Πάτρας, σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Façade, αποτελεί ένα σύγχρονο παράδειγμα κατοικίας που επαναπροσδιορίζει τη σχέση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Η διώροφη αυτή κατοικία, συνολικής επιφάνειας 250 τ.μ., χαρακτηρίζεται από τη σύνθεση κυβικών πρισμάτων και επιφανειών, δημιουργώντας μια πολυμορφική αρχιτεκτονική δομή. Οι όγκοι της κατοικίας φαίνεται να έχουν προκύψει από μια “έκρηξη” του αρχικού κυβικού πυρήνα, με τα επιμέρους πρίσματα και τα “αιωρούμενα” τοιχία να διαρθρώνουν τους εσωτερικούς χώρους. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει την επίτευξη ιδιωτικότητας στους χώρους διανυκτέρευσης, μέσω των τυφλών επιφανειών από ανεπίχριστο σκυρόδεμα, ενώ οι χώροι διημέρευσης είναι στραμμένοι νοτιοανατολικά, εκμεταλλευόμενοι τη θέα και τον φυσικό φωτισμό μέσω μεγάλων ανοιγμάτων.
Η πολυμορφία της κατοικίας αντανακλάται τόσο στις όψεις, μέσω της διαφορετικής κλίμακας και υλικότητας των πρισμάτων, όσο και στη λειτουργική διαφοροποίηση των εσωτερικών χώρων. Το Cube House αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγχρονης αρχιτεκτονικής που συνδυάζει την αισθητική με τη λειτουργικότητα, προσφέροντας μια νέα προσέγγιση στην κατοίκηση.
Φωτογραφίες: Μαριάννα Μπίστη
Kordas architects, Καρδίτσα
Στην καρδιά της Θεσσαλίας, λίγο έξω από την Καρδίτσα, ξεπροβάλλει μια σύγχρονη κατοικία που μοιάζει να ισορροπεί ανάμεσα στον αστικό ρυθμό και την ηρεμία των ορεινών τοπίων. Η αρχιτεκτονική πρόταση για τη σύγχρονη αυτή κατοικία, επιχειρεί να αρθρώσει έναν χωρικό διάλογο ανάμεσα στην ημιαστική ταυτότητα της περιοχής και το φυσικό ανάγλυφο του θεσσαλικού τοπίου. Το αρχιτεκτονικό της αποτύπωμα αντλεί έμπνευση από τον ημιαστικό χαρακτήρα της πόλης και τις οροσειρές που την πλαισιώνουν, επιχειρώντας έναν ουσιαστικό διάλογο ανάμεσα στον άνθρωπο και το τοπίο καθώς και την ήπια ένταξη της κατοικίας στο περιβάλλον γύρω της, μέσω των μορφολογικών και υλικών επιλογών…
Η αρχιτεκτονική της κατοικίας στην Καρδίτσα αναδεικνύει τη δύναμη της απλότητας, την αξία της τοπικής αναφοράς και την ουσία της σύγχρονης κατοίκησης. Με καθαρές γραμμές και υλικά που «μιλούν» τη γλώσσα του τόπου, η κατοικία αυτή συνθέτει ένα νέο αφήγημα: μια ζωή σύγχρονη, που ριζώνει στο φυσικό περιβάλλον και αντλεί από αυτό την έμπνευση και την ηρεμία της.
3D Visualization: Kordas architects
Deplot architects, Κρήτη
Το προσεχώς υπό κατασκευή σε πόλη της Κρήτης Earthitect 2, σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Deplot Architects, επαναπροσδιορίζει τη μεσογειακή κατοίκηση μέσα από ένα πρωτοποριακό οικιστικό συγκρότημα. Συνδυάζοντας την ιδιωτικότητα της μονοκατοικίας με τη λογική της micro-community, οι 12 πολυτελείς κατοικίες προσφέρουν έναν βιώσιμο και οικείο τρόπο ζωής, ενσωματώνοντας τη φύση στον αστικό ιστό.
Αποφεύγοντας την τυπική πολυκατοικία και τη μεσοτοιχία, κάθε κατοικία διαθέτει αυλή, φυτεμένο δώμα και ιδιωτική πισίνα, ενώ κοινόχρηστοι χώροι, όπως υπαίθριος κινηματογράφος, ενισχύουν την κοινωνικότητα. Το συγκρότημα λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στην πόλη και τη φύση, εντάσσοντας αρμονικά το τοπίο στο σχεδιασμό.
Η αρχιτέκτονας Ουρανία Πικραμένου επισημαίνει τη σημασία της ευελιξίας, σχεδιάζοντας χώρους που προσαρμόζονται στις σύγχρονες και μελλοντικές ανάγκες. Με ενεργειακή κλάση Α++ και βιοκλιματικό σχεδιασμό, το Earthitect 2 μειώνει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα στο ελάχιστο. Πρόκειται για ένα πρότυπο «ήπιας πολυτέλειας» που επαναφέρει την ποιότητα και το μέτρο στη μεσογειακή κατοίκηση του αύριο.
3d Visualisation: Deplot Architects